80 درصد آب شرب مصرفی تهران تبدیل به فاضلاب می شود

سید مرتضی احتشامی با بیان اینکه بازچرخانی آب به معنای بازیافت و استفاده مجدد از آب های استفاده شده است، گفت: بازچرخانی آب از لحاظ بهداشتی و سلامتی تأثیر منفی به همراه ندارد و در بسیاری از موارد می تواند به حفظ محیط زیست و منابع آبی و کاهش استفاده از آب تصفیه شده کمک کند.

وی ادامه داد: بازچرخانی آب به طور معمول با این هدف انجام می شود تا آب را از آلودگی ها و آلاینده هایی که به صورت معلق یا محلول دارد، پاک و برای استفاده مجدد آن در مصارفی مانند صنایع، کشاورزی، فضای سبز شهری، تغذیه آبخوان و... آماده کند.

وی با بیان اینکه در برخی از مصارف خاص ممکن است استانداردهای لازم فراتر از میزان تصفیه متعارف باشد، افزود: این احتمال وجود دارد که توقعات بهداشتی و سلامتی را تحت تأثیر قرار دهند. سیستم های بازچرخانی آب معمولاً طراحی شده اند تا این مسائل را به حداقل برسانند و آب را برای استفاده سالم و بهداشتی مجدد آماده کنند.

وی با اشاره به انواع تقسیم بندی تصفیه فاضلاب یادآورشد: در روش نخست تصفیه متعارف فاضلاب، فرآیندهای تصفیه بر عهده عوامل محیطی قرار می گیرد. یعنی فاضلاب خام در محیط رها شده و پس از گذشت مدت زمان بسیار طولانی و مطابق با ظرفیت خودپالایی موجود در محیط زیست مانند میکروارگانسیم ها، خاک و... تصفیه شود. این روش به عللی همچون عدم توازن بین میزان فاضلاب تولیدی در جوامع با ظرفیت خودپالایی زمین، مشکلات عدیده زیست محیطی مانند تجمع حشرات و عوامل بیماری زا، در حال حاضر کاربری ندارد.

معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران به روش دیگر مبنی بر جمع آوری فاضلاب از مبدا تولید (خانگی یا صنعتی) به صورت بهداشتی و امن و انتقال به تصفیه خانه اشاره کرد و یادآور شد: طی فرآیندهایی تمامی آلودگی ها و مواد زائد آن حذف می شود. به طورکلی عملیات و فرآیندهای تصفیه فاضلاب شامل: تصفیه فیزیکی، تصفیه بیولوژیکی و تصفیه شیمیایی است. در تصفیه فیزیکی با انجام عملیات آشغالگیری و دانه گیری، ذرات معلق بزرگ مانند شن و ماسه و... از فاضلاب جدا شده و بعد از طی فرآیندهای بیولوژیکی با استفاده از میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب، تجزیه و حذف مواد آلی انجام می شود و کدورت آن به حداقل ممکن می رسد.

طبق اعلام وزارت نیرو، احتشامی با بیان اینکه در طی فرآیندهای بیولوژیکی، بسته به کاربری در نظر گرفته برای پساب خروجی، ممکن است حذف فسفر و نیترات نیز انجام شود، افزود: در مرحله پایانی فاضلاب دیگر هیچ شباهتی از نظر رنگ، بو و کدورت به شرایط اولیه آن ندارد، مورد تصفیه شیمیایی قرار گرفته و با استفاده از کلر یا سایر مواد گند زدا، فرآیند گندزدایی و حذف عوامل بیماری زا از پساب نیز انجام می گیرد.

معاون بهره برداری شرکت فاضلاب تهران خاطرنشان کرد: برخی از موارد که برای کاربرد پساب، نیاز به رعایت استانداردهای بالاتری است، از فرآیندهای تصفیه پیشرفته مانند نانوفیلتراسیون، فیلترهای کربن فعال نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

احتشامی در ارتباط با اینکه استاندارد خروجی فاضلاب در ایران به استناد ماده 5 آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب، با همکاری وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، کشاورزی توسط سازمان محیط زیست تهیه و تدوین شده است، یادآور شد: این استاندارد در سه سطح «تخلیه به آب های سطحی»، «تخلیه به چاه جاذب» و «مصارف کشاورزی و آبیاری» حدودی را برای مواد آلوده کننده موجود در پساب خروجی در نظر گرفته است. بر این اساس در حال حاضر در تمامی تصفیه خانه های فاضلاب در سطح شهر تهران، پایش روزانه و مستمر کیفیت پساب خروجی به منظور حصول اطمینان از رعایت حدود اعلامی در استاندارد ذکر شده انجام می شود.

وی در مورد تصفیه خانه های فعال فاضلاب تصریح کرد: تصفیه خانه فاضلاب شهرک قدس، تصفیه خانه فاضلاب محلاتی، تصفیه خانه فاضلاب اکباتان، تصفیه خانه فاضلاب زرگنده، تصفیه خانه فاضلاب قیطریه، تصفیه خانه فاضلاب صاحبقرانیه، مدول 1 - 6 تصفیه خانه فاضلاب جنوب تهران، تصفیه خانه فاضلاب فیروزبهرام جزو واحدهای فعال، مدول 7 و 8 تصفیه خانه جنوب تهران در حال احداث و تصفیه خانه فاضلاب جنگلبانان از واحدهای آماده بهره برداری است.

او با بیان اینکه درصد تبدیل آب به فاضلاب بستگی به مصرف آب در هر منزل و نوع استفاده از آب دارد، خاطرنشان کرد: میانگین درصد تبدیل آب به فاضلاب در منازل حدود 70 - 80 درصد است. این به این معنی است که حدود 70 - 80 درصد آب مصرفی در منازل به فاضلاب تبدیل می شود. با این حال، این درصد ممکن است در مناطق و شرایط مختلف با توجه به فرهنگ مصرف آب، نوع کاربری آب اعم از اینکه مصارف انسانی باشد یا برای آبیاری باغچه، متغیر باشد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر، پساب تولیدی تصفیه خانه های فاضلاب شهر تهران، قابلیت استفاده در صنایع و همچنین مصارف مورد نیاز شهرداری ها را دارد، افزود: بخشی از پساب تولیدی تصفیه خانه فاضلاب جنوب تهران، هم اکنون به پالایشگاه تهران فروخته می شود. بخشی از پساب تولیدی تصفیه خانه های محلی نیز در جهت مصرف آبیاری فضای سبز شهری به شهرداری ها واگذار می شود.

وی یادآور شد: بیش از 80 درصد پساب در بخش کشاورزی، آبیاری فضای سبز و آب های سطحی استفاده می شود.