باید مراقبت شود نهضت ملی و مسکن مهر، دچار مشکل متروپل نشوند

عبدالرضا سروقد مقدم در نخستین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در رفع موانع صنعت ساخت و ساز کشور که امروز (29 آذرماه) در موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان در اهواز برگزار شد، با تاکید بر لزوم ایجاد ظرفیت بین ظرفیت و نیاز به مسکن اظهار کرد: تامین مالی پروژه ها، قیمت مسکن، صنعتی سازی و پیش ساختگی محصولات ساختمان برخی از موارد کمک کننده در ظرفیت سازی مسکن هستند. برخی اوقات ظرفیت سازی ایجاد می شود اما مشکلاتی وجود دارد که موجب می شود نتوانیم از همه ظرفیت استفاده کنیم.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: گاهی اوقات سبک سازی غیراصولی اسکلت ساختمان و تغییرات حین ساخت موجب می شود که نتوان از همه تعداد واحدهای مد نظر استفاده کرد. بنابراین ظرفیت سازی در حوزه مسکن باید به گونه ای باشد که از همه آن بتوان به خوبی استفاده کرد.

سروقد مقدم با اشاره به روند صنعتی سازی ساختمان سازی بیان کرد: تامین منابع مالی در ساخت و ساز بسیار مهم است و هر زمان این کار به خوبی انجام شده است، بهترین سازه ها اجرا شده اند.

وی عنوان کرد: در بحث افزایش تعداد مسکن، تامین مالی، کاهش قیمت مصالح و صنعتی سازی مانند پیش ساختگی و کارخانه ای کردن ساختمان سازی مهم است که باید در این زمینه تلاش شود که نقایص برطرف شوند.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: مشاهده می شود که بسیاری از مسکن هایی که ساخته می شوند نتیجه خوبی ندارند و بسیاری از ساختمان ها از همان اول از دست می روند. بنابراین مشکل عمده در ظرفیت سازی این است که بسیاری از این ظرفیت ها خارج می شوند. به طور مثال موارد شهرسازی در مسکن مهر رعایت نشد یا پروژه دیگری آنقدر طول کشیده است یا مصالحی که در آن استفاده کرده اند و هنوز استفاده نشده اند اما به دنبال تخریب آن هستند.

سروقد مقدم عنوان کرد: یک مسکن مهر در سمنان داشتیم که هنوز به بهره برداری نرسیده اما دو بلوک آن ترک خورده بودند و در نهایت حکم تخریب گرفتند؛ بنابراین یکی از مسائل این است که بسیاری از ساختمان هایی که تولید می شوند هم به دست مصرف کننده نمی رسد. با عجله کار را جلو می بریم و ثمره آن تنها اتلاف سرمایه کشور است.

وی افزود: در ساختمان سازی به ویژه در پروژه های بزرگ، روال ناصحیح و خطرناک سبک سازی ساختمان ها است. در برخی موارد، مشکلات عدیده ای وجود دارد و برخی از ما اصول مهندسی را زیر پا می گذاریم و در مدل ها دست کاری می کنیم تا سیستم اقتصادی تری داشته باشیم.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله بیان کرد: کسانی که کار سبک سازی ساختمان را انجام می دهند، سعی می کنند با آزمون و خطا یک ساختمان را به بهینه ترین شکل ممکن به نتیجه برسانند در حالی که گاهی کار را اصولی انجام نمی دهند.

وی افزود: از سوی دیگر باید توجه کنیم که آیین نامه های ما یک سری آیین نامه های تجویزی هستند و مقداری از حاشیه ایمنی به دلیل ملاحظاتی است که در ایمنی وجود دارد.

سروقد مقدم بیان کرد: برخی ضوابط آیین نامه ها موجب می شوند خرابی پیش رونده در سازه ایجاد نشود و اگر با مدل سازی، سازه مقداری سبک تر می شود باید احتمال وقوع آن را ببینیم. یک سری از ساختمان ها که دچار مشکل می شوند به دلیل این است که تلاش زیادی برای سبک سازی آن هم به صورت غیراصولی انجام می شود. اگر ضوابط تجویزی آیین نامه انجام نمی شود، در مقابل آن باید یک سری مدل سازی انجام شود.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله بیان کرد: مساله مهم در ایجاد مشکل در ساختمان ها، تغییرات است؛ روال اصولی برای مدیریت تغییرات ساختمان ها نداریم و این مساله زمانی حادتر می شود که این تغییرات، از خط قرمز هم بگذرد. گذشتن از خطر قرمز زمانی رخ می دهد که سیستم تحت بار آمده را تغییر دهیم که نمونه آن ساختمان "متروپل" است.

وی عنوان کرد: برای تغییرات در پروژه های ساختمانی باید سیستم فنی از ابتدا تا آخر، تغییرات را مدیریت کند. سرمایه گذار در مسندی نیست که بتواند تصمیم گیری کند؛ سرمایه گذاری مانند آقای عبدالباقی، تنها سرمایه گذار است و دنبال سود است ولی ما موجب گمراهی او می شویم.

سروقد مقدم بیان کرد: سیستم فنی که کنار سرمایه گذار است باید مسندی باشد که سرمایه گذار مجبور شود کار را از طریق این سیستم جلو ببرد و همچنین باید این سیستم از ابتدا تا پایان کار را مراقبت کند.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله با تاکید بر لزوم توجه به ایجاد تغییرات در پروژه ها و مدیریت آن ها، گفت: باید مراقبت شود که پروژه های بزرگ مانند نهضت ملی مسکن یا مسکن مهر، مانند متروپل دچار مشکل نشوند.

وی با اشاره به در پیش رو بودن بیستمین سالگرد زلزله بم عنوان کرد: استانداری ها و شهرداری ها نباید اجازه دهند بدون بررسی سازه، در سازختمانی تغییر ایجاد شود.

سروقد مقدم بیان کرد: زلزله ای که در ترکیه رخ داد باید مانوری برای ما باشد که شاید در کلانشهرهای ما نیز این اتفاق رخ دهد. ملاک در این زمینه، تاب آوری است نه کشته ها؛ زیرا اگر کشته های حوادثی مانند آتش سوزی ها یا تصادفات سه برابر زلزله هم باشد، استقلال کشور به خطر نمی افتد اما با وقوع چنین زلزله هایی استقلال یک کشور از دست می رود زیرا زلزله و جنگ، تاب آوری جامعه را به هم می زنند. بنابراین باید در برنامه ریزی و مسائل شهری، زلزله اولویت باشد.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به پروژه های بازآفرینی شهری بیان کرد: ما تنها به دنبال خراب کردن و ساختن جدید هستیم در حالی که چاره ای جز ارتقای سازه های موجود نداریم و کشورهای بسیار ثروتمندتر از ما هم نتواسته اند این کار را انجام دهند.

وی با بیان اینکه در مقاوم سازی، سازه های بزرگ در اولویت اول است، افزود: نظام مهندسی باید شرایط ساختمان ها را مشخص کند زیرا عموما اطلاعی از شرایط ساختمان ها نداریم. سپس باید راهکارهای مقاوم سازی این ساختمان ها را داشته باشیم.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به تجارب موفق ایران در نوسازی مدارس گفت: 40 تا 70 درصد سرمایه کشور در ساختمان ها است و نمی توانیم این ساختمان ها را خراب کنیم بلکه باید سازه های موجود را مقاوم سازی کنیم که زیرساخت اجرایی آن هم وجود دارد.

وی افزود: باید ساختمان های بحرانی مانند متروپل و پلاسکو شناسایی شوند زیرا اگر در یک ساختمان این چنینی اتفاقی رخ دهد، برنامه ریزی دیگر بی معنی است. سپس باید ساختمان های مهم بررسی شوند. همکارن حوزه بازآفرینی هم با اقداماتی باید این ساختمان های مردم را ایمن سازی کنند.