وام یک میلیارد و 900 میلیون تومانی برای خرید خانه یا اجاره؟

به تازگی گزارشی توسط مرکز آمار ایران از بازار مسکن تهران منتشر شده که طبق آن، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهریور ماه امسال، حدوداً 81 میلیون تومان عنوان شده است که طبق آخرین آمار بانک مرکزی ایران قیمت هر مترمربع مسکن در مهر ماه 1402 نیز 76 میلیون و 60 هزار تومان عنوان شده است. در راستای اجرای قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، بانک مسکن نیز اعلام کرد که سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن از محل اوراق ممتاز به ازای حداکثر 4 فرزند زیر 20 سال را افزایش داده است.

سقف تسهیلات قابل استفاده زوجین در شهر تهران از محل اوراق ممتاز برای خرید مسکن یک میلیارد و 600 میلیون تومان و جعاله مسکن 320 میلیون تومان است که جمعاً یک میلیارد و 920 میلیون تومان می شود که باید بررسی با این مبلغ یک خانواده 6 نفری چه متراژی می تواند خریداری کند.

این در حالی است که بر اساس ضوابط و دستورالعمل های شهرداری تهران، سرانه سکونت به ازای هر نفر 17.5 متر مربع است که بر اساس این فرضیه یعنی یک خانواده 6 نفر حداقل باید در یک خانه 105 متری زندگی کند که اگر این متراژ را در عدد 76 میلیون تومان بانک مرکزی ضرب کنیم، برای خرید خانه مسکونی در تهران با حداقل متراژ، باید مبلغی معادل هفت میلیارد و 980 میلیون تومان هزینه کرد و ماهی 35 میلیون تومان نیز قسط داد.

این روزها نظرات متعددی برای رونق بازار مسکن و افزایش قدرت خرید مردم از طریق مجلس، دولت یا بخش خصوصی مطرح می شود که به نظر می رسد همگی آن ها، راه حل های موقت و مقطعی باشند که معضلات مسکن باید ریشه ای حل شود.

یکی از مباحثی که این روزها بسیار سر زبان ها افتاده، ساخت خانه های 25 متری است که مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران می گوید: هیچ برنامه ای برای ساخت و ساز مسکن با متراژ 25 متر مربعی نداریم. حال می خواهیم بدانیم در شرایط فعلی، به فرض ساخته شدن خانه های 25 متر مربعی، چه مبلغی برای خرید آن ها باید پرداخت؟

با یک حساب سرانگشتی متوجه خواهیم شد برای خرید حداقل متراژ 25 متری که این روزها از طرف مدیرعامل اتحادیه تعاون های عمرانی تهران مطرح شده و تمامی سازمان های دولتی آن را تکذیب کرده اند؛ بر اساس قیمت اعلامی بانک مرکزی، باید یک میلیارد و نهصد میلیون تومان پرداخت کرد.

این در حالی است که خشایار باقرپور طراح مسکن اقتصادی مدعی شده، خانه های 25 متری را تماماً مبله و با قیمت یک میلیارد تومان تحویل خواهد داد. حال این سوال در ذهن اکثر افراد جامعه ایجاد خواهد شد که چرا دولت با توجه به آمار بالای تورم مسکن، افزایش قیمت ها و کم شدن قدرت خرید مردم با این طرح که می تواند نیاز بخشی از مردم را تأمین کند و تأثیر بسزایی در رونق ازدواج جوانان داشته باشد، مخالف است و از طرفی این طرح برای خانواده هایی با جمعیت دو نفر و در جهت تسهیل ازدواج جوانان مطرح شده که پس از ازدواج، زوجین بتوانند زندگی خود را در آن آغاز کنند.

با وام 2 میلیارد تومانی حتی نمی توان خانه 25 متری خرید

لازم به ذکر است که برخی تمهیدات همچون تخصیص وام 2 میلیاردی این روزها توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، بسیاری از منتقدان می گویند برای دریافت این وام ابتدا باید 3480 برگه اوراق حق تقدم مسکن خریداری کرد که با نرخ امروز (حدود 102 هزار تومان) متقاضیان واجد شرایط که دارای 4 فرزند زیر 20 سال هستند، حدود مبلغی معادل 391 میلیون تومان می شود.

پس از 10 ماه، آمارهای تحولات بازار مسکن که برای 10 ماه انتشار آن متوقف شده بود، دوباره به روز شده است. بر اساس داده های جدید، رشد نقطه ای قیمت مسکن از مهر سال گذشته وارد یک روند صعودی شد تا جایی که در اردیبهشت 1402 به بالاترین سطح 30 ماهه خود رسید. البته این روند صعودی دوام نداشت و از خرداد ماه رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در پایتخت کاهش یافت و کاهشی که می توان گفت در مهر 1402 از سرعت آن کاسته شده است.

بررسی تعداد معاملات مسکن در پایتخت نیز نشان می دهد که در یک سال گذشته، تنها در مرداد 1402 رشد نقطه ای معاملات مسکن تهران به بالای 15 درصد رسیده است. به بیان دیگر، به نظر می رسد افزایش قیمت مسکن در نیمه دوم سال 1401 و دو ماه ابتدایی 1402 بازار مسکن را وارد رکود کرده است. گزارش تحولات بازار مسکن که انتشار آن توسط بانک مرکزی از آذر 1401 متوقف شده بود، دوباره منتشر شده و آمارهای قیمت و تعداد معاملات مسکن تهران را به روز کرده است.

قدرت خرید مسکن مردم افزایش نخواهد یافت

فرهاد بیضایی کارشناس مسکن با اشاره به اینکه وام یک میلیارد و 920 میلیون تومانی قدرت خرید مسکن مردم جامعه را افزایش نمی دهد، گفت: برای دریافت این وام شرایط سختی در نظر گرفته شده و بیشتر جنبه فعالیت های رسانه ای برای سیاست های دولت در راستای اجرای طرح جوان سازی جمعیت است و هر خانواری که 4 فرزند به بالا داشته باشد می توانند از این وام استفاده کنند.

این کارشناس مسکن در ادامه تاکید کرد: شرایط اعطای چنین تسهیلاتی محدود است و تعداد مخاطبی که طرفدار چنین اقساطی هستند اندک هستند و قطعاً تأثیر بسزایی در بازار مسکن نخواهد داشت. در حوزه تسهیلات خرید با توجه به بالا بودن نرخ اقساط و سود تسهیلاتی که خریداری در نظر گرفته شده است موجب می شود تا افراد جامعه از این نوع وام استقبال نکنند در نتیجه قدرت خرید مسکن مردم تغییری نخواهد کرد.