سریع ترین و بهترین روش برای تولید مسکن

با روی کار آمدن دولت سیزدهم به نظر می رسد روند نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده، سکونتگاه های غیررسمی و مرمت بافت های تاریخی تسریع شده است. شرکت بازآفرینی شهری ایران، سیاست های دولت که توسط ستاد ملی بازآفرینی شهری با حضور 21 دستگاه و ارگان به تصویب می رسد را اجرا می کند.

طبق آخرین آمار 167 هزار هکتار بافت ناکارآمد در کشور وجود دارد که حدود 20 میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است. دو وزارتخانه ی راه و شهرسازی و کشور به عنوان دو بال اصلی اجرای برنامه های بازآفرینی شهری به ترتیب موضوعات کالبدی و اجتماعی را پیگیری می کنند.

در طرح مسکن مهر دولت های نهم و دهم که عمدتا در اطراف شهرها بود بیش از دو برابر هزینه احداث واحدهای مسکونی صرف ایجاد زیرساخت ها، خدمات، امکانات و توسعه حمل و نقل شد و هنوز آن طور که باید و شاید، امکانات زندگی در این نقاط تکمیل نشده است. بررسی ها نشان می دهد به دلیل دوری سایت های مسکن مهر از شهرهای مادر، طرف تقاضا ترجیح می دهد به جای مالکیت واحدهای مسکن مهر در شهرهای بزرگ، اجاره نشین باشد.

طی حدود دو سال گذشته بسترسازی لازم از طریق قوانین و مقررات و هم چنین تسهیلات برای تسریع فرآیند نوسازی و بهسازی ایجاد شده است. ابلاغ بسته 19 بندی مشوق های شهرسازانه، تصویب سند ملی سکونتگاه های غیررسمی، دو برابر شدن سقف تسهیلات ودیعه مسکن در بافت فرسوده، تهاتر زمین های واقع در بافت فرسوده با اراضی خارج از محدوده شهرها، هم افزایی با شهرداری های سراسر کشور و کاهش مدت زمان صدور پروانه منجر به آن شده تا 138 هزار واحد در بافت های ناکارآمد به مرحله ی ساخت برسد که در مقایسه با گذشته بیش از 13 برابر رشد نشان می دهد.

رییس جمهور در آخرین نشست شورای عالی مسکن عنوان کرد کاری که در نوسازی بافت های فرسوده شروع شده با قوت ادامه پیدا کند؛ او همچنین از فرمانداران و شهرداران خواست در ارتباط با این موضوع مهم شهری، کمک و حمایت های لازم را داشته باشند.

بنا به گفته ی محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی در بافت فرسوده، تاریخی و عمدتا حاشیه شاهد یک «کلونی محرومیت» هستیم. 35 شهر را بررسی کردیم که متوجه شدیم در بافت های ناکارآمد این شهرها بجز سرانه مذهبی و کارگاهی، مابقی سرانه ها مثل آموزشی، بهداشتی، درمانی، ورزشی و انتظامی حدود یک سوم متوسط شهر است. طبق چشم انداز سند ملی بازآفرینی شهری باید این سرانه ها در این محلات در پایان سال 1404 به متوسط همان شهر برسد. برای این که این اتفاق بیفتد در محدوده 60 هزار هکتاری حاشیه ای (سکونتگاه های غیررسمی) که 1153 محله در آن وجود دارد باید حداقل 13 هزار پروژه محله ای اجرا شود که طی یک سال گذشته شاهد افتتاحات زیادی در این عرصه بودیم.

او می گوید: هدف اصلی ما در حوزه بازآفرینی شهری این است که سقف های لرزان در بافت های فرسوده برچیده شود.

آئینی با بیان اینکه 400 شهرداری در سطح کشور آمار پروانه ساخت در محدوده های بافت های فرسوده را در سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار ثبت کرده اند، عنوان کرد: سال 1400 تعداد 60 هزار و 788 پروانه ساخت و در سال 1401 نیز 60 هزار و 485 واحد مسکونی در بافت های فرسوده در سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار ثبت شده است که به لحاظ تعداد پروانه 15 درصد رشد نشان می دهد. از شهرداری ها انتظار داریم پروانه ساخت در بافت های فرسوده را به صورت روزانه ثبت کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر این که در سال 1402 در حوزه بازآفرینی شهری باید جهش اتفاق بیافتد، گفت: دکتر بذرپاش، مقام عالی وزارت راه و شهرسازی به اهمیت نوسازی بافت های فرسوده واقف هستند و حوزه بازآفرینی شهری را بهترین و سریع ترین روش تولید مسکن اعلام کرده است.

آئینی با یادآوری اینکه در سطح کشور 2 میلیون و 700 هزار بنای ناپایدار وجود دارد که اگر مورد نوسازی قرار نگیرند، جان 10 میلیون نفر از هموطن مان به خطر می افتد، بیان کرد: 70 درصد از مشوق های بافت های فرسوده شهری منوط به اجرای بسته تشویقی 19 بندی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است.

وی معتقد است اگر 250 هزار واحد فرسوده به صورت هدفمند و مکان مند نوسازی شود می توان در اکثر محلات تعداد واحدهای ناپایدار به زیر 50 درصد رساند که به طور نسبی از خطر گریخته ایم و کار سنگینی نیست. در نهضت ملی مسکن، ساخت 600 هزار واحد بر عهده ی ما قرار داده شده اما اگر دو بسته تسهیلات ودیعه اسکان موقت و تسهیلات نوسازی به اندازه کافی از سوی بانک ها برای ما فراهم و یارانه داده شود ما یک میلیون واحد را در چهار سال می سازیم. با 150 هزار واحد شروع می کنیم، سال دوم 200 هزار واحد، سال سوم 300 هزار و سال چهارم قابلیت ساخت 350 هزار واحد را داریم. اگر این اتفاق بیفتد این چالش را به طور محسوسی کاهش می دهیم.