توسعه ساخت مسکن بدون کمک بانک ها امکان پذیر نیست

محمد امینی رعیا، کارشناس مسائل اقتصادی درباره لزوم هدایت اعتبار بانکی به سمت فعالیت های مولد گفت: ما دو ادبیات در بحث هدایت پول داریم که یکی هدایت نقدینگی و یکی هدایت اعتبار است. وقتی درباره هدایت نقدینگی صحبت می کنیم، در مورد هدایت پول موجود صحبت می کنیم و این مشخصاً یعنی هدایت، جهت دهی و تغییر ترکیب سپرده های بانکی. این کار عملاً به این معنی است که می خواهیم سپرده های بانکی را تغییر بدهیم تا در سپرده های بلندمدت، سپرده های سرمایه گذاری در صندوق های پروژه ها قرار بگیرد که این اثرش را روی سرعت گردش پول در جامعه می گذارد.

وی افزود: هدایت اعتبار درباره خلق پول جدید صحبت می کند؛ یعنی می گوید این پول جدیدی که می خواهد وارد اقتصاد شود به کجا تخصیص داده شده و به چه شکل و با چه کیفیتی تخصیص پیدا کند. وقتی به تجربه کشورهای مختلف نگاه می کنیم می بینیم کشورهایی که روند توسعه آن ها با ما شروع شده است ولی سرعت بیشتری نسبت به ما داشته اند، مخصوصاً کشورهای شرق آسیا مثل ژاپن و کره، از این هدایت اعتبار کاملاً استفاده کرده اند.

طرح نهضت ملی مسکن یک طرح مولد و اشتغال آفرین است

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در واقع این کشورها خلق پول بانکی و خلق پول جدید را کاملاً در اختیار توسعه و در اختیار طرح ها و بخش هایی که هدف گذاری شده قرار داده اند تا بتوانند تأمین مالی توسعه را انجام بدهند. لذا هدایت اعتبار یک بحث لازم و مهم است؛ مخصوصاً در شرایط فعلی کشور ما که تنگنای مالی داریم و البته می بینیم که بخشی از خلق پول ما انحراف دارد و به بخش هایی که باید برود نمی رود.

امینی رعیا در ارتباط با مولد بودن طرح نهضت ملی مسکن اظهار داشت: طبیعتاً این طرح کاملاً یک طرح مولد محسوب می شود و چه از منظر بحث اجتماعی که تأمین مسکن خانوار است و چه از منظر تولید و اشتغال که اشتغال آن نیز پایدار است، لازم است. پایداری اشتغال آن هم به دلیل این است که چون سالانه تعداد ازدواج هایی حدود 500 تا 600 هزار تا در کشور صورت می گیرد، به این میزان مسکن نیاز داریم. در چنین فضایی حتماً تولید مسکن یک کار لازم و مولد در کشور است.

وی با اشاره به ضروری بودن نقش آفرینی بانک ها در ساخت مسکن بیان کرد: اینکه بانک ها باید به چه شکل در نهضت ملی مسکن نقش آفرینی کنند ما یک تجربه ای در گذشته داریم و آن بحث مسکن مهر بود که با منابع خط اعتباری بانک مرکزی انجام شد. منتها یک قسمت هایی داشت که کاملاً می شود از آن بهره گیری کرد، مثل بحثی که تسهیلات در اختیار سازنده قرار داده می شد و بازپرداخت آن را خریدار انجام می داد و این باعث می شد که پول کاملاً به سمت تولید مسکن برود.

عرضه زمین های دولتی و حاکمیتی پیش نیاز توسعه ساخت مسکن

مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی افزود: طبیعی است ما بدون استفاده از ظرفیت نظام بانکی نمی توانیم ساخت مسکن را در کشور توسعه بدهیم ولی قبل از آن یکسری پیش نیازهایی وجود دارد، مثلاً اینکه ما بحث عرضه ی زمین را حل کنیم. تأمین زمین در حاشیه شهرهای بزرگ و عرضه زمین های دولتی یا حاکمیتی پیش نیاز این کار است و فقط هم قضیه با پرداخت تسهیلات صورت نمی گیرد، ولی بانک ها هم باید نقش آفرینی کنند. حتی اگر لازم است یک جاهایی مسکن ساخته شود و مسئله حل شود و رونق اتفاق بیافتد حتماً باید از منابع و خط اعتباری هم به صورتی که قابل برگشت باشد و باعث خلق پول و نقدینگی مضاعف نشود، استفاده شود.

این کارشناس اقتصادی در ارتباط با ریسک نکول تسهیلات نهضت ملی مسکن نیز گفت: ریسک نکول را باید ببینیم تجربه چگونه بوده است، ولی معمولاً نکول تسهیلات خرد زیر 5 درصد است و چه از نظر حجمی و چه از نظر مقداری از میانگین نکول تسهیلات بانکی پایین تر است.

وی در انتها تأکید کرد: این نشان می دهد که اتفاقاً بانک ها هرچه به سمت تسهیلات خرد بروند، نکول کمتر می شود. مخصوصاً تسهیلات مسکن که وابسته به سرمایه ای است که می تواند به عنوان وثیقه عمل بکند و این کاملاً دغدغه بانک را در بحث برگشت تسهیلات از بین می برد و بانک نسبت به این موضوع نگرانی نخواهد داشت.