کم کاری بانک ها در پرداخت وام به تولید / ساخت مسکن موتور اقتصاد را روش می کند

علی سبحانی در رابطه با شفافیت عملکرد بانک ها اظهار داشت: هدف از افزایش بانک ها در کشور این بود که رشد اقتصادی در کشور صورت بگیرد. شبکه بانکی ما باید عملکردی شفاف داشته باشد و مقررات تسهیلات دهی به افراد ذینفع در آن رعایت شود.

این کارشناس اقتصادی گفت: در کشور ما نرخ بهره پایین تر از نرخ تورم است که این طبعا باعث افزایش تقاضای وام می شود. در این شرایط وقتی تقاضای وام افزایش پیدا کند، بانک ها قدرت دارند که به ذینفعان واحد خودشان تسهیلات بیشتری پرداخت کنند. بنابراین، چون نرخ بهره از طریق بازار تعیین نمی شود، بانک به ذینفعان خود تسهیلات می دهد که راه حل این مساله این است که هدایت اعتبار صورت بگیرد.

وی افزود: اگر شرایط اقتصاد کشور طوری بود که بانک ها فعالیت طبیعی بانکداری خودشان را انجام می دادند، به صورت اتوماتیک و بدون فشار بیرونی هدایت اعتبار صورت می گرفت، اما با شرایط موجود، بانک قدرت دارد که منابع را به شرکت های زیرمجموعه خودش تخصیص دهد. در این شرایط باید نظارت دقیقی روی عملکردشان باشد و برای بانک ها در پرداخت تسهیلات حد و حدودی مشخص شود.

تسهیلات بانکی پر ریسک است

سبحانی در مورد تامین سرمایه در گردش بنگاه ها با استفاده از منابع بانکی بیان کرد: عمده تسهیلات پرداختی بانک ها مربوط به تسهیلات سرمایه در گردش است. از نظر استانداردهای بین المللی، چون محل مصرف سرمایه در گردش و توانایی در بازپرداخت آن برای بانک ها قابل بررسی نیست، جزو تسهیلات پرریسک خواهد بود. یعنی ممکن است که بنگاه ها با اخذ تسهیلات به عنوان سرمایه در گردش، آن را خرج امور روزمره نکرده و صرفا به تولید و انبار کالاها مشغول شده و از این تسهیلات سوءاستفاده کنند. چه بسا که این تسهیلات با نرخ های پایین نیز ارائه می شوند.

وی در پاسخ این سوال که باید هدایت اعتبار به سمت کدام یکی از بخش های اقتصادی صورت بگیرد، گفت: مسکن در کشور ما بخش پیشران است که ارتباط زیادی با سایر بخش ها دارد، یعنی صنعت مسکن به تنهایی باعث تحرک صنایع زیادی می شود. وقتی صنعت مسکن رشد کند، قطعا صنایع وابسته نیز رشد می کنند.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که تسهیلات دهی به مسکن چه سازوکاری در اقتصاد ایجاد می کند، گفت: اگر تسهیلات خرید مسکن هدایت شود، تعداد تسهیلات و مبلغ آن بیشتر و قیمت مسکن نیز افزایش می یابد که اثر نهایی مثبتی ندارد. بهترین حالت این است که تسهیلات به سمت ساخت و عرضه مسکن برود؛ به طور مثال اگر فردی بخواهد به کمک تسهیلات، مسکن تهیه کند باید این تسهیلات صرف ساخت مسکن شود، نه اینکه برای خانه های ساخته شده تسهیلات بپردازیم.

سبحانی همچنین عملکرد بانک ها در اعطای تسهیلات به مسکن را ارزیابی و اظهار داشت: طبق ارزیابی های صورت گرفته، غیر از بانک مسکن که 90 درصد تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص داده، سایر بانک ها کم کاری داشتند. از طرف دیگر، بانک ها تسهیلاتی با مبلغ اقساط زیاد و بازپرداخت کوتاه مدت می دهند که چون توان بازپرداخت آن وجود ندارد، متقاضیان کمتری را به خود جلب می کند. بهترین حالت این است که بانک ها برای مسکن، تسهیلاتی بدهند که دوره بازپرداخت آن زیاد و اقساط آن به صورت پلکانی باشد تا متقاضیان، بخصوص زوج های جوان، در سال های اول قسط کمتری پرداخت کرده و به مرور مبلغ اقساط افزایش یابد و این گونه، رغبت بانک و مردم برای پرداخت و دریافت تسهیلات افزایش یابد.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: نکته مهم تر، عرضه ی مسکن است که باید افزایش پیدا کند، اگر دولت بتواند زمین را در اختیار سازندگان قرار دهد، جذابیت بیشتری دارد و عرضه مسکن افزایش و به توسعه افقی کمک می کنند.