صندوق ملی مسکن باهدف تأمین خانه برای نیازمندان تأسیس شده اما تاکنون عملکرد قابل دفاعی نداشته است و این سوال مطرح است که منابع این صندوق چگونه خرج می شود؟
زمان مطالعه 4 دقیقه
مسکن به عنوان یکی از اصلی ترین نیازهای مردم شناخته می شود و بی توجهی به این موضوع در دهه گذشته سبب شده است که مشکلات بزرگی در حوزه مسکن ایجاد شود، به طورکلی کاهش ساخت وساز در سالیان اخیر به افزایش افسارگسیخته اجاره بها و همچنین رشد عجیب و غریب قیمت مسکن منجر شده است.
نکته جالب توجه این بوده که به طورکلی خانه دار شدن مردم، بسیاری از مسائل غیراقتصادی نظیر ازدواج دیرهنگام جوانان را نیز مرتفع می سازد بااین وجود مسئولان در سال های اخیر نسبت به این نیاز اساسی مردم توجه لازم را نداشته و اقدامات کافی برای بهبود وضعیت بازار مسکن را انجام نداده اند.
البته در دولت های گذشته شاهد اقداماتی بوده ایم، با این وجود به دلیل عدم مطالعات علمی کافی و درعین حال اجرای نادرست، شاهد رخداد مثبتی در حوزه مسکن نبوده ایم، از سوی دیگر فعالان بازار مسکن، یکی از اصلی ترین مشکلات این حوزه را کمبود منابع مالی عنوان داشته اند و در جهت حل این موضوع، بعد از مدت ها صندوق ملی مسکن راه اندازی شد. همچنین با وجود اینکه اساسنامه این صندوق در آبان سال 1401 به تصویب رسیده اما هنوز عملکرد این صندوق عینیت پیدا نکرده است.
مطابق با اساسنامه صندوق ملی مسکن، ایجاد هم افزایی، تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع ملی بخش مسکن از اهداف این صندوق عنوان شده است.
همچنین مطابق با ماده 2 این اساسنامه، تشویق، حمایت و مشارکت در تأمین مالی و سرمایه گذاری داخلی و خارجی در آماده سازی اراضی، ساخت و بهسازی و نوسازی مسکن، تولید مصالح نوین، ارائه تضمین های لازم برای خانواده های کم درآمد و ساکنین بافت فرسوده و ناکارآمد شهری جهت دریافت تسهیلات، حمایت و تشویق کلیه طرح های حمایتی در بخش مسکن از جمله فرایندهای پیش فروش مسکن، مشارکت در شرکت طرح های حوزه مسکن و… از جمله فعالیت ها و وظایف صندوق ملی مسکن عنوان شده است.
هر چند برای صندوق ملی مسکن وظایف خطیری به تصویب رسیده است؛ اما برخی از دستگاه ها همواره صندوق هایی نظیر صندوق ملی مسکن را ابزار کمکی در جهت تأمین منابع مالی خود می دانند، بنابراین در مواقع کسری بودجه از منابع این صندوق ها استفاده می کنند.
به جهت اهمیت این موضوع در تبصره ماده 6 اساسنامه صندوق ملی مسکن مشاهده می شود که استفاده از منابع این صندوق به هر شکل برای تأمین اعتبارات و تملک دارایی های سرمایه ای و باز پرداخت بدی های دولت ممنوع است.
همچنین مطابق با همین ماده، 8 بند جهت مصارف منابع صندوق ملی مسکن عنوان شده است:
همان طور که مشاهده می شود در حوزه مصارف هیچ بندی در خصوص تأمین منابع مالی دولت به جهت بازپرداخت بدهی ها مشاهده نمی شود.
در خصوص منابع مالی صندوق ملی مسکن باید گفت که مطابق با اساسنامه دولت، یک هزار میلیارد ریال به عنوان سرمایه اولیه این صندوق در نظر گرفته شده است که باید از محل بودجه عمومی تأمین و پرداخت شود، همچنین منابع مالی دیگری نظیر کلیه درآمدهای مالیاتی این بخش، منابع حاصل از واگذاری و عرضه زمین های در اختیار و… برای صندوق نیز در نظر گرفته شده است.
از سوی دیگر مطابق با بند «ط» بودجه سال 1401، وزارت راه و شهرسازی مجاز است که از محل منابع صندوق ملی مسکن مبلغ دو هزار میلیارد ریال اعتبار جهت توسعه سامانه های بخش مسکن از جمله سامانه ملی املاک و اسکان، سامانه ثبت نام و پالایش متقاضیان، سامانه نظارت طرح برنامه های تولید مسکن و همچنین پشتیبانی، نظارت و پایش طرح های قانون جهش تولید مسکن هزینه نماید و این سوال باقی است که آیا این منابع در جای خود هزینه شده است یا به مصارف دیگر رسیده است.
منابع صندوق ملی مسکن کجا می رود؟