یک شهر پر از خالی!

آماری تأمل برانگیز که روز گذشته مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران اعلام کرد حبس سرمایه ها در بازار املاک را به تصویر می کشد. بنا به گفته ی خلیل محبت خواه تعداد 65 هزار خانه خالی در پردیس، 45 هزار خانه خالی و در حال ساخت در منطقه 22 تهران و 10 هزار خانه خالی در املاک ادارات و ارگان ها در سطح شهر تهران و شهرهای استان وجود دارد.

با توجه به احداث 82 هزار واحد مسکن مهر در شهر جدید پردیس، چهار پنجم آپارتمان های ساخته شده در این شهر خالی از سکنه است. بعضی افراد در پردیس 100 و حتی 200 واحد مسکونی دارند. بخر و بفروش ها در شرق، شمال و غرب پایتخت با احتکار املاک از خلاء مالیات در بخش مسکن سود می برند و در این شرایط عدم برنامه ریزی سازندگان در جهت ایجاد تناسب عرضه و تقاضا و پایین بودن توان تقاضای مصرفی، سرمایه های سازندگان را به چاله ی رکود کشانده است.

بررسی ها نشان می دهد دست کم هفت عامل، تزریق واحدهای میان متراژ و کوچک متراژ متناسب با قدرت خرید اقشار میانی و پایین در شهر تهران را دچار اختلال کرده است. نوسانات اقتصادی، نبود چشم انداز روشن از بازده سرمایه در بخش ساخت و ساز، نبود برنامه ی شناخت بازار توسط سازندگان، پایین بودن توان متقاضیان مصرفی، نظام بانکی ناکارآمد، ورود بانک ها و دستگاه ها به حوزه ی ساخت و ساز و خلاء ابزارهای تامین مالی برای تقویت بخش خصوصی، بازار مسکن را دچار مشکلاتی کرده است.

مطابق آمار سال 1395 تعداد 500 هزار خانه خالی در استان تهران وجود داشته که با تکمیل واحدهای مسکن مهر، اضافه شدن آپارتمان های خالی در نیمه شمالی شهر تهران و رکود معاملات ممکن است در حال حاضر این تعداد افزایش یافته باشد. بخش قابل توجهی از خانه های خالی در شهر جدید پردیس و منطقه 22 در غرب پایتخت است. عمده واحدهای پردیس بیش از 80 متر و منطقه 22 بیش از 100 متر مربع مساحت دارند که متقاضی خانه اولی، کم برخوردار و حتی اقشار میانی قدرت خرید آنها را ندارند.

در شهر جدید پردیس از سال 1391 برنامه احداث 82 هزار واحد مسکونی برای اقشار پایین جامعه با آورده اولیه حدود 25 میلیون تومان کلید خورد. اما خیمه ی سفته بازان در پردیس، ماهیت بازار مسکن این شهر را از حالت مصرفی به سرمایه ای کشاند. در حال حاضر نرخ های پیشنهادی آپارتمان در پردیس حدود 3 میلیارد تومان است.

اشاره محبت خواه به قانون مالیات بر خانه های خالی مصوب آذرماه 1399 است که هنوز آن طور که باید و شاید قابلیت اجرا نیافته است. در 9 ماهه ابتدای سال گذشته تنها یک میلیارد و 525 میلیون تومان از این محل به دست آمد. قرار است دولت در سال جاری 2000 میلیارد تومان از محل مالیات خانه های خالی اخذ کند.

حدود 65 درصد واحدهای عرضه شده به بازار مسکن شهر تهران را خانه های با متراژ بیش از 100 متر تشکیل می دهند؛ در حالی که سهم این گروه متراژی از معاملات قطعی فقط 25 درصد است. در واقع از یک طرف با عدم دیدار عرضه و تقاضا و از طرف دیگر با حبس نقدینگی در املاک بزرگ متراژ مواجهیم. جهش های ادواری قیمت مسکن و قابلیت همترازی آن با تورم عمومی در کنار بی توجهی به پایه های مالیاتی در بخش املاک، بازار مسکن پایتخت را به بازاری جذاب برای احتکار سرمایه ها تبدیل کرده است.