کشف تخلفات زمین خواری با پنجره واحد زمین

صادق کریمی، کارشناس دفتر فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، هدف از راه اندازی سامانه پنجره واحد زمین را مدیریت مجوزهای حوزه های زمین و جلوگیری از تخلفات این حوزه عنوان کرد.

وی در این خصوص تصریح کرد: در گذشته، مجوزهایی صادر می شد که روال قانون خود را طی نمی کرد، به عنوان نمونه استعلاماتی باید از دستگاه های مختلف صورت می گرفت که این عمل با زدوبند همراه بود و جهت گیری هایی در آن وجود داشت، لذا نیاز به اصلاح این رویه وجود دارد.

کریمی ادامه کرد: در گذشته برخی از دستگاه های متولی محافظت از اراضی، دارای نیروهای گشتی و یگان بودند؛ اما به دلیل وسعت مساحت و کمبود نیرو امکان سرکشی دقیق و لحظه ای وجود نداشت، لذا سامانه پنجره واحد زمین باهدف بهبود این دو مشکل به بهره برداری رسید.

سامانه پنجره واحد زمین چه خدماتی ارائه می دهد؟

کارشناس دفتر فناوری اطلاعات سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در ادامه به تشریح بخش های مختلف سامانه پنجره واحد پرداخت و گفت: این سامانه از دو بخش زیرسامانه «ارائه خدمات به متقاضیان» و «مدیریت اراضی کشور» تشکیل شده است.

به گفته کریمی، در زیرسامانه اول، متقاضیان (حقیقی یا حقوقی بدون وابستگی به دولت) درخواست های خود را ثبت می نمایند و در ادامه، مراحل بررسی و تأیید درخواست به صورت سیستمی در سامانه انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه قوانین خاصی در حوزه های مختلف از جمله حریم راه، رودخانه و راه آهن در کشور وجود دارد؛ به عبارتی برای این موارد حریمی در نظر گرفته شده و امکان انجام برخی از طرح ها وجود ندارد، به منظور رعایت همین ضوابط دستگاه های مختلف باید در خصوص رد یا تأیید درخواست های مربوط به زمین اظهارنظر کنند.

حذف استعلامات عجیب به واسطه بهره برداری از پنجره واحد زمین

کارشناس دفتر فناوری اطلاعات سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با بیان اینکه، کلیه استعلامات لازم از طریق پنجره واحد زمین انجام می شود، گفت: با انجام استعلامات مشخص می شود آیا متقاضی قادر به انجام طرح موردنظر خود است یا خیر؟ به بیانی با بهره گیری از این سامانه، استعلاماتی که در گذشته با اتلاف زمانی بالا و اعمال نظرات سلیقه ای افراد همراه بود، حذف شده و پروسه مجوزدهی کاملاً شفاف و در کوتاه مدت صورت می گیرد.

وی افزود: درگذشته مشاهده می شد که به صورت موازی برخی از دستگاه ها استعلامات یکسانی دریافت می کردند و متقاضی با حجم عجیبی از استعلامات روبرو بود؛ ولی در حال حاضر این پروسه بوروکراسی زائد حذف شده است.

به گفته کریمی، نتیجه ارزیابی سامانه پنجره واحد زمین کاملاً مشخص بوده و در صورت مثبت بودن استعلامات، متقاضی قادر به ادامه فرآیند است؛ اما اگر به هر دلیل نظیر حریم رودخانه یا سایر موارد ارزیابی منفی باشد، امکان پرداخت رشوه و یا زد و بند برای تغییر رأی وجود ندارد.

این مقام مسئول تأکید کرد: این فرآیند به صورت هوشمند بوده و سیستم بر اساس قواعد در نظر گرفته شده، درخواست متقاضی را بررسی می کند و در نهایت مشخص می شود که برای مجوز باید به چه دستگاهی مراجعه کرد.

وی تصریح کرد: به عنوان نمونه بخشی برای تغییر کاربری زمین و واگذاری امور اراضی در سامانه پیاده سازی شده است؛ با توجه به درخواست متقاضی، سامانه، شخصی یا ملی بودن زمین، نقشه ها و سایر موارد را بررسی می کند و در نهایت در صورت تأیید، مجوز واگذاری یا تغییر کاربری برای متقاضی صادر می شود.

اتصال کامل سازمان منابع و طبیعی به پنجره واحد زمین

کریمی در بخش دیگری از اظهارات خود به استعلامات حوزه منابع طبیعی اشاره و اعلام کرد: سازمان منابع طبیعی به صورت کامل به سامانه متصل است و استعلامی به نام «ملی مستثنی» برای تغییر کاربری در نظر گرفته شده است که مشخص می شود زمین متقاضی آیا از زمین های ملی است یا شخصی؟

وی در ادامه گفت: اگر زمین شخصی باشد در نتیجه جواب بلامانع اعلام می شود؛ اما درصورتی که زمین ملی باشد درخواست تغییر کاربری رد خواهد شد.

به گفته این مقام مسئول، در حال حاضر پنجره واحد زمین در بیش از 20 استان پیاده شده است و پاسخگویی به استعلامات در سازمان با این سامانه صورت می گیرد.

تخصیص زمین ملی به دارندگان طرح های اشتغال از طریق سامانه

کارشناس دفتر فناوری اطلاعات سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در ادامه تخصیص زمین ملی به افراد دارای طرح را از دیگر اقدامات مثبت پنجره واحد زمین دانست و گفت: در این طرح، افراد متقاضی قادر هستند بر اساس طرح خود (صنعتی، کشاورزی، گردشگری و …) از زمین های ملی بهره ببرند که در حال حاضر در سه استان با بهره گیری از پنجره واحد زمین این بخش در دسترس است و متقاضیان قادر به ثبت درخواست خود هستند.

کریمی در خصوص نقش سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری پیرامون اختصاص زمین ملی به دارندگان طرح های اشتغال اظهار داشت: ابتدا درخواست به سازمان منابع طبیعی به دلیل مدیریت و تملک اراضی ملی ارسال می شود، این سازمان درخواست متقاضی را با شرایطی از قبیل نوع گونه های گیاهی بررسی می نماید، درواقع ممکن است گونه گیاهی خاص در آن منطقه رشد کند؛ لذا طرح با شرایط منطقه بررسی می شود و در نهایت جواب برای متقاضی ارسال می شود.

پنجره واحد زمین مانع زمین خواری شده است

کارشناس دفتر فناوری اطلاعات سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری یکی از عملکردهای پیاده سازی پنجره واحد زمین، جلوگیری از زمین خواری دانست و گفت: در حال حاضر نمی توان آمار دقیقی ارائه داد که چه میزان زمین خواری رخ داده، اما قطعاً این سامانه به مانع بزرگی برای زمین خواری سودجویان تبدیل شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر سامانه نوپا است و می توان ادعا کرد در صورت تکمیل آن، زمین خواری در کشور قابل مهار خواهد بود.

پایش اراضی به صورت مستمر صورت می گیرد

کریمی در بخش دیگری از اظهارات خود پالایش مستمر اراضی را از دیگر نکات مثبت سامانه پنجره واحد زمین دانست و گفت: متولی 85 درصد اراضی کشور سازمان منابع طبیعی است، در سامانه با بهره گیری از عکس های هوایی در دو محدود زمانی مورد بررسی قرار می گیرند تا مشخص شود چه تفاوت هایی ایجاد شده است.

وی ادامه داد: مثلاً وجود یک ساختمان جدید نشانه از تغییر بوده و در ادامه بررسی می شود آیا این ساختمان مجوز لازم را دریافت کرده است؟ در صورت عدم دریافت مجوز، این ساختمان نشانه تخلف بوده و مراحل حقوقی طی خواهد شد.

تخلفات زمین خواری به مراجع قضائی معرفی شده اند

این مقام مسئول در بخش پایان اظهارات خود به عملکرد سامانه پنجره واحد زمین در خصوص کشف تخلفات زمین خواری نیز گفت: تعداد زیادی از تخلفات کشف شده و در مرحله رسیدگی قرار دارد، البته به دلیل اینکه روند بررسی تخلفات حوزه زمین زمان بر است، هنوز نمی توان به نمونه ای از صدور حکم قطعی اشاره کرد.

وی تصریح کرد: البته قوانین و تبصره هایی نیز وجود دارد که می توان از همان مراحل ابتدایی به مقابله با آن پرداخت و قلع و قمع صورت گیرد و در چند مورد صورت گرفته است، البته مواردی در خصوص ساخت وساز هنوز به رأی نهایی نرسیده است.

کریمی در انتها گفت: از زمان پیاده سازی سامانه پنجره واحد زمین تا به امروز در قزوین، اصفهان و چند استان دیگر تخلفات بیشتری مشاهده شده است.