صندوق ملی مسکن پولدار می شود؟ / پول تخصیص داده شده نرسید!

بر اساس ماده 3 قانون جهش تولید مسکن، وزارت راه و شهرسازی مکلف به ایجاد صندوقی با عنوان «صندوق ملی مسکن برای پیشبرد برنامه های مسکنی و حمایتی خود در بخش مسکن است.

قانون جهش تولید مسکن چه می گوید؟

متن کامل ماده 3 قانون جهش تولید مسکن در خصوص تأسیس صندوق ملی مسکن به شرح زیر است:

ماده 3- «صندوق ملی مسکن» به منظور ایجاد هم افزایی، تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع مالی بخش مسکن، با کارکرد تجمیع و تخصیص منابع مالی موضوع این قانون، حداکثر تا سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون تشکیل می گردد.

در این ماده قانونی، منابع در نظر گرفته شده برای صندوق ملی مسکن به شرح زیر است:

منابع حاصل از واگذاری زمین های موضوع این قانون

منابع وصولی مربوط به اجاره 99 ساله، مالیات های مرتبط با حوزه زمین، مسکن، مستغلات و ساختمان

منابع پیش بینی شده برای بخش مسکن در قوانین بودجه سنواتی

منابع حاصل از بازگشت اصل و فرع خطوط اعتباری مسکن مهر

اقساط برگشتی صندوق پس انداز مسکن یکم در هر سال

کمک های خیرین و سایر منابعی که در اساسنامه صندوق پیش بینی می گردد

موارد مصرف منابع ورودی به صندوق ملی مسکن نیز به شرح زیر است:

تأمین یارانه سود تسهیلات

تخفیف در هزینه صدور و تمدید پروانه ساختمانی

تخفیف در صدور گواهی پایان کار ساختمان

تأمین هزینه های تأمین و انتقال زیرساخت

مشارکت در ایجاد امکانات، خدمات روبنایی و کاربری های غیر انتفاعی (آموزشی، مذهبی، درمانی، فضای سبز، فرهنگی، ورزشی و تجهیزات شهری) در توسعه شهری ایجاد شده مطابق با الگوی مصوب شورای عالی مسکن

وزیر راه (8 مرداد): هنوز پولی وارد صندوق ملی مسکن نشده است

رستم قاسمی 8 مرداد امسال در حاشیه مراسم تقدیر از دست اندرکاران پروازهای حج امسال در جمع خبرنگاران در خصوص صندوق ملی مسکن اظهار داشت: در حال حاضر در این صندوق پولی نداریم اما در قانون بودجه 1401 تخصیص 30 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که باید واریز شود.

وی افزود: همچنین بر اساس دستور رئیس جمهور و قانون جهش تولید مسکن باید خط اعتباری 50 هزار میلیارد تومانی مسکن مهر به صندوق ملی مسکن واریز شود. ضمن اینکه درآمد حاصل از همه مالیات های مرتبط با بخش مسکن باید در اختیار این صندوق قرار گیرد.

رئیس بانک مرکزی (10 مرداد): 3 هزار میلیارد تومان به صندوق ملی مسکن واریز می شود

در حالی رستم قاسمی از عدم واریز اعتبارات پیش بینی شده در 2 قانون «بودجه 1401» و «جهش تولید مسکن» به حساب صندوق ملی مسکن گلایه مند است که علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در نشستی در 10 مرداد امسال در کمیسیون عمران مجلس با حضور مسعود میرکاظمی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به انتقاد رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی در همین نشست نسبت به عدم تأمین اعتبار صندوق ملی مسکن اعلام کرد: خط اعتباری وجود دارد که متعلق به حدود 12 سال قبل بوده و به منظور احداث مسکن مهر اعطا شده است، طبق قانون جهش تولید مسکن مقرر شده تا این بدهی به بدهی دولت به بانک مرکزی تبدیل و منابع حاصل از برگشت طرح مسکن مهر به صندوق ملی مسکن واریز و صرف اهداف مقرر شود.

وی با اشاره به اینکه مکاتبات بین سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی صورت گرفته است تا به دو شکل بدهی مربوط به خط اعتباری مسکن مهر وصول شود، افزود: یکی از روش های مطرح شده این است که خط اعتباری 50 هزار میلیارد تومانی مذکور به صورت یک جا به بدهی دولت تبدیل یا اینکه به صورت اقساطی و به مرور این اتفاق رخ دهد، بر اساس تفاهم انجام شده بین بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه مقرر شده است تا به مرور تبدیل به بدهی دولت نسبت به بانک مرکزی تبدیل و مبلغ وصول شده نیز مرتباً و به محض وصول به صندوق ملی مسکن واریز شود.

رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: بر اساس توافق انجام شده مبالغ وصول شده از محل بدهی دولت به بانک مرکزی مرتباً به صندوق ملی مسکن واریز می شود که در سال 1400 میزان وصولی حدود سه هزار میلیارد تومان است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه: یارانه وام نهضت مسکن را باید صندوق مسکن بدهد نه دولت

سید مسعود میرکاظمی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز در حاشیه نشست 10 مرداد کمیسیون عمران مجلس با حضور رئیس بانک مرکزی و وزیر راه و شهرسازی درباره صندوق ملی مسکن می گوید: یارانه تسهیلات بخش مسکن بر اساس قانون جهش تولید مسکن تنها باید از محل صندوق ملی مسکن تأمین شود و از محل دیگر امکان تأمین آن وجود ندارد.

میرکاظمی با اشاره به اینکه قانون در سال جاری این امکان را نداده است تا یارانه تسهیلات مسکن به بدهی دولت به بانک ها تبدیل شود، ادامه داد: حتماً باید یارانه تسهیلات حوزه مسکن را تأمین کنیم تا مابه التفاوت بین سود 18 تا 5 درصدی آن پرداخت شود.

عضو کمیسیون عمران مجلس (14 مرداد): ریالی در صندوق ملی مسکن پول نیست

علی اصغر خانی عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی مدعی است که سازمان برنامه و بودجه در اجرای قانون جهش تولید مسکن همراهی لازم را ندارد، اظهار کرد: به عنوان نمونه بنا بوده در صندوق ملی مسکن 25 هزار میلیارد تومان منابع جمع آوری شود اما اکنون یک ریال هم در این صندوق پول نیست. این استدلال وزارت راه و شهرسازی درست است.

معاون مسکن وزارت راه: هنوز صندوق ملی مسکن تشکیل نشده!

در حالی که وزیر راه و شهرسازی نسبت به عدم تخصیص اعتبارات در نظر گرفته شده به صندوق ملی مسکن گلایه مند است که محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی اواخر اردیبهشت امسال اعلام کرد: اساسنامه صندوق ملی مسکن در هیئت دولت تصویب شده و منتظر اعلام نظر شورای نگهبان هستیم.

این در حالی است که بر اساس اعلام دفتر هیئت دولت، آخرین مصوبه مربوط به «صندوق ملی مسکن» به تصویب اساسنامه آن در کمیسیون مدیریت امور عمومی هیئت دولت برمی گردد و خبری از تصویب اساسنامه صندوق در هیئت دولت نیست.

بر اساس اعلام دفتر هیئت دولت، اعضای کمیسیون مدیریت امور عمومی و سرمایه انسانی دولت در جلسه اصلی این کمیسیون که بعدازظهر روز یکشنبه مورخ 17 بهمن 1400 برگزار شد، با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی مبنی بر «اساسنامه صندوق ملی مسکن» موافقت کردند.

در تبصره 3 ماده 3 قانون جهش تولید مسکن آمده تا زمان تشکیل صندوق ملی مسکن، «حساب ملی مسکن» نزد خزانه داری کل کشور تشکیل شود تا اقدامات مورد نیاز از این مسیر طی شود:

تبصره 3- تا زمان تشکیل و استقرار این صندوق، «حساب ملی مسکن» به نام وزارت راه و شهرسازی نزد خزانه داری کل کشور تشکیل می شود و منابع این حساب در راستای اهداف و موضوع صندوق، با دستور وزیر راه و شهرسازی قابل برداشت است. بلافاصله پس از تشکیل صندوق، کلیه وجوه حساب مذکور پس از گردش خزانه داری کل کشور به صندوق منتقل می گردد.

مشخص نیست آیا «حساب ملی مسکن» نزد خزانه داری کل کشور افتتاح شده یا خیر؟؛ بررسی ابلاغیه ها به خزانه داری کل کشور نشان می دهد از زمان تصویب قانون جهش تولید مسکن در 24 شهریور 1400 تا کنون هیچ ابلاغیه ای به خزانه داری کل کشور مبنی بر تشکیل حساب ملی مسکن ارسال نشده است.

30 هزار میلیارد تومان قانون بودجه امسال چه شد؟

بر اساس بند «ی» تبصره 11 قانون بودجه امسال، از محل تبصره 18 قانون بودجه سال جاری باید 30 هزار میلیارد تومان به صندوق ملی مسکن اختصاص داده شود تا در راستای اجرای قانون جهش تولید مسکن مصرف شود.

به نظر می رسد مبهم بودن این ماده قانونی سبب شده تا وزارت راه و شهرسازی نتواند این 30 هزار میلیارد تومان را از قانون بودجه امسال وصول کند.

ماهی 500 تا 800 میلیارد تومان رقم اقساط برگشتی مسکن مهر

یکی از اصلی ترین منابع تأمین اعتبارات صندوق ملی مسکن، اقساط بازگشتی مسکن مهر به همراه 50 هزار میلیارد تومان خط اعتباری مسکن مهر است.

در حالی که رئیس کل بانک مرکزی وعده اختصاص تدریجی خط اعتباری مسکن مهر به صندوق ملی مسکن را داده و قرار نیست کل 50 هزار میلیارد تومان به صورت یکجا وارد این صندوق شود، اما اقساط بازگشتی مسکن مهر نیز به صندوق واریز نشده است.

یک منبع آگاه در وزارت راه و شهرسازی به خبرنگار مهر از واریزی ماهانه 500 تا 800 میلیارد تومان اقساط بازگشتی مسکن مهر به بانک عامل بخش مسکن خبر داد.

به عبارت دیگر سالانه 6 تا 9 هزار و 600 میلیارد تومان رقم اقساط بازگشتی مسکن مهر است.

حدود یک سال از تصویب و ابلاغ قانون جهش تولید مسکن می گذرد که در صورت اجرای ماده 3 این قانون، می بایست تا کنون حداقل 5 هزار میلیارد تومان در حساب این صندوق واریز می شد؛ اما بر اساس گفته های وزیر راه و شهرسازی، مانده حساب صندوق ملی مسکن صفر است.