سیر تا پیاز داستان 15 ساله مسکن مهر / چند واحد بدون متقاضی داریم؟

فردین شاکری عضو هیئت مدیره سازمان ملی زمین و مسکن درباره آخرین وضعیت ساخت و ساز مسکن مهر اظهار کرد: به طور کلی ساخت 2 میلیون و 204 هزار و 130 واحد مسکن مهر از ابتدای شروع به کار دولت نهم آغاز شد و یک سال و نیم بعد از استقرار دولت نهم، اجرای نخستین پروژه های مسکن مهر شروع شد.

وی افزود: از این بیش از 2.2 میلیون واحد، یک میلیون و 78 هزار و 474 واحد مسکن مهر، دولتی بود؛ یعنی اراضی دولت برای اجرای پروژه ها واگذار شده بود که شامل شهرهای جدید، شهرهای زیر 25 هزار نفر که متولی آنها بنیاد مسکن است و شهرهای بالای 25 هزار نفر که در حیطه اختیارات ادارت کل راه و شهرسازی استان ها قرار دارد، می شود.

عضو هیئت مدیره سازمان ملی زمین و مسکن ادامه داد: همچنین 840 هزار و 99 واحد از این 2.2 میلیون واحد مسکن مهر، پروژه های خود مالکی بود به این معنا که اراضی برای خود مالکان بود ولی از تسهیلات مسکن مهر استفاده و متقاضیان مسکن مهر را ساماندهی کردند.

ساخت 262 هزار و 208 واحد مسکن مهر در بافت فرسوده

وی تصریح کرد: 262 هزار و 208 واحد از کل 2.2 میلیون واحد مسکن مهر، در بافت های فرسوده ساخته شد که پس از نوسازی بافت های مذکور، متقاضیان در آنها ساکن شدند. تسهیلات مسکن به این واحدها داده شد. همچنین 23 هزار و 349 واحد مسکن مهر از کل پروژه های 2.2 میلیون واحدی، تسویه نقدی و از طرح مسکن مهر خارج شدند.

شاکری گفت: از مجموع یک میلیون و 78 هزار و 4747 واحدی که نهایتاً دولت متولی آنها بود، 594 هزار و 603 واحد مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر ساخته شد که مدیریت آنها در کل با سازمان ملی زمین و مسکن و در استان ها با ادارات کل راه و شهرسازی بود؛ همچنین قرار شد 366 هزار و 267 واحد را شرکت عمران شهرهای جدید و 117 هزار و 604 واحد را نیز که در شهرهای زیر 25 هزار نفر بودند، بنیاد مسکن بسازند.

وی خاطرنشان کرد: به طور کلی یک میلیون و 189 هزار و 542 واحد مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر ساخته شده که سهم مدیریت سازمان ملی زمین و مسکن به عنوان نماینده دولت از این واحدها و همچنین سهم خودمالکان به صورت نصف نصف بوده است یعنی 594 هزار و 603 واحد توسط بخش دولتی شامل «قراردادهای سه جانبه و تعاونی سازها» و 594 هزار و 939 واحد سهم خودمالکان بوده است.

این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی درباره قراردادهای سه جانبه گفت: سال 88 در دولت دهم اعلام شد که برخی از پروژه هایی که قرار شد جدید اضافه شوند، دیگر به تعاونی های مسکن داده نشوند بلکه دولت با آنها قرارداد مستقیم ببندد که به قراردادهای سه جانبه مشهور شدند؛ این قراردادها میان ادارت کل راه و شهرسازی، پیمانکار یا سازنده و بانک عامل به عنوان تسهیلات دهنده به امضا رسید؛ به عبارت دیگر قرار شد دولت زمین در اختیار متقاضی قرار دهد، سازنده از محل آورده متقاضیان و نیز تسهیلات مسکن مهر که بانک عامل می دهد، این واحدها را می سازد و به متقاضی تحویل می دهد.

احداث 1.2 میلیون مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر

به گفته شاکری، از مجموع 594 هزار و 603 واحدی که توسط سازمان ملی زمین و مسکن ساخته شده، کار احداث و عملیات اجرایی 547 هزار و 741 واحد به اتمام رسیده و 46 هزار و 862 واحد نیمه ساخت هستند؛ از واحدهای ساخته شده، 530 هزار و 904 واحد تحویل متقاضیان و در آن ساکن شده اند؛ همچنین 16 هزار و 837 واحد تحویل نشده است که دلایل مختلفی دارد مثلاً ممکن است انشعابات آب، برق، گاز و فاضلاب آنها به اتمام نرسیده که تعداد آنها بسیار کم است؛ تعدادی هم پول را کامل پرداخت کرده اند ولی برای تحویل واحد مراجعه نکرده اند؛ باید قرارداد اجاره زمین و دفترچه اقساطی بانک را دریافت کنند؛ برخی از مالکان هم فوت کرده اند اما هنوز ورثه آنها برای دریافت واحد مراجعه نکرده اند و انحصار ورثه انجام نداده اند.

وی در پاسخ به این پرسش که بر اساس اظهار نظر وزیر راه و شهرسازی که اعلام کرده بود 250 هزار واحد مسکن مهر ساخته نشده، این تعداد کدام واحدها یا پروژه ها بوده اند؟ گفت: این آمار مشابه را بانک مسکن هم ارائه داده و حدود 250 هزار واحد عنوان کرده است که این تعداد، کسانی هستند که برای دریافت دفترچه اقساط (آغاز فروش اقساط) به بانک مسکن مراجعه نکرده اند؛ حتی برخی از مالکان 530 هزار واحدی که تحویل شده، هنوز برای دریافت دفترچه اقساط و شروع بازپرداخت اقساط آن به بانک مراجعه نکرده اند؛ بنابراین 250 هزار واحد مسکن مهر، واحدهایی هستند که فروش اقساطی نشده اند نه اینکه ساخته نشده باشند.

عضو هیئت مدیره سازمان ملی زمین و مسکن درباره 10 هزار متقاضی مسکن مهر پردیس که ثبت نام آنها انجام و آورده هایشان واریز شده بود اما زمینی برای ساخت در اختیارشان قرار نگرفته بود اظهار کرد: این افراد 10 هزار نفر بود که سال 96 فاز 14 پردیس را برای این افراد در نظر گرفته و ساخت 7 هزار واحدشان آغاز شد؛ اینها کسانی بود که ثبت نام کرده بودند و لی پروژه ای برایشان تعریف نشده بود.

وی درباره تکلیف قانون بودجه امسال مبنی بر حذف سود یارانه آن دسته از مالکان مسکن مهر که دفترچه اقساط نگرفته اند خاطرنشان کرد: بر اساس قانون بودجه امسال، پروژه هایی که ساخته ولی تحویل نشده اند یا اینکه هنوز ساخته نشد اند ولی به ضرب العجل های در نظر گرفته شده برای تکمیل واحدها بی توجهی کرده اند، یارانه سود تسهیلات مسکن مهر آنها قطع می شود؛ به خصوص این موضوع در تعاونی های مسکن دیده می شود که ممکن است بعضاً منافع شخصیشان در طولانی شدن اجرای پروژه باشد و پروژه خوابیده باشد. تشخیص توقف یا اجرای پروژه یا تکمیل و عدم تکمیل واحدها با وزارت راه و شهرسازی است و وزیر راه و شهرسازی به بانک تکلیف کرده که حذف یارانه سود وام مسکن مهر، برای پروژه هایی قطع و به نرخ سود 18 درصدی تبدیل شوند که این وزارت خانه به بانک عامل معرفی می کند. ممکن است پروژه ای چند سال به دلیل مشکلات حقوقی متوقف شده باشد ولی الان ادامه پروژه از سر گرفته شده باشد که اگر این پروژه ها نرخ سود تسهیلاتشان به 18 درصد افزایش یابد، ممکن است سختی مضاعفی بر مردم تحمیل کند.

فقط 46 هزار واحد مسکونی نیمه ساخت داریم

شاکری تصریح کرد: از مجموع 46 هزار و 842 واحد مسکن مهری که نیمه ساخت هستند، 12 هزار و 554 واحد با عارضه های کم باقی مانده و از آن دسته واحدهایی هستند که مشکل کمی داشتند و اکنون حل شده است مثلاً زمین به معارض خورده و مشکل حل شده است یا اینکه مشکل رساندن خدمات زیربنایی به آن منطقه وجود داشته یا پرونده حقوقی در دادگاه داشته اند؛ همچنین برخی از آنها، تعاونی های مسکنی هستند که اعضا با هیئت مدیره تعاونی مشکل داشته اند؛ به این واحدها ضرب العجل داده ایم که تا پایان شهریور ساختشان به اتمام برسد.

وی ادامه داد: 34 هزار و 308 واحد مسکن مهر از 46 هزار و 862 واحد نیمه ساخت، دارای عارضه های بزرگ تری هستند که شامل 10 هزار و 608 واحد دارای پروند حقوقی، 14 هزار و 143 واحد فاقد متقاضی، 3 هزار و 513 واحد با پیشرفت زیر 30 درصد و 6 هزار و 44 واحد نیز تعاونی ساز هستند که مشکلات تعاونی خود را دارند، می شود. اگرچه پیگیری واحدهای دارای پرونده حقوقی جزو وظایف ما نیست، اما مرتباً در جلساتی با وزارت تعاون، قوه قضائیه، شورای حفظ حقوق بیت المال و دیگر جلسات پیگیر وضعیت این واحدهای مسکن مهر بوده ایم. واحدهای بدون متقاضی هم یا کلاً متقاضی از اول نداشته اند یا اینکه متقاضی داشته ولی آورده نداده اند و از لیست مسکن مهر خارج شده اند.

شاکری بیان کرد: برخی پروژه ها دیگر با 4 تا 5 میلیون تومان حل نمی شود بلکه 150 میلیون تومان می خواهد تا تکمیل شوند؛ طبق قانون ما اجازه کمک به تکمیل واحدهای مسکن مهر اعم از زیرساخت، انشعابات یا شبکه آب و فاضلاب و برق و خدمات روبنایی مانند کلانتری و مدرسه و درمانگاه کمک کرده ایم که در سال 99 به 270 و در سال 1400 به 900 میلیارد تومان مجموع این کمک های سازمان ملی زمین و مسکن رسید. در برخی پروژه های تعاونی ساز نیز هزینه خرید آسانسور یا درب ورودی واحد و امثال این بوده که بر اساس قانون بودجه سنواتی سال های اخیر انجام شده است.

وی تأکید کرد: مجموعاً حدود 110 هزار واحد مسکن مهر از هر 3 دستگاه متولی این پروژه شامل شرکت عمران شهرهای جدید، بنیاد مسکن و سازمان ملی زمین مسکن باقی مانده که احداث آنها هنوز تکمیل نشده است.