بانک ها کی می خواهند گوشه چشمی به نهضت مسکن نشان دهند؟

رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی اخیرا اعلام کرده یک میلیون مسکن در کشور در مراحل ساخت و تکمیل قرار دارد. او پیش از این هم وعده داده بود در شش ماهه ابتدای سال جاری 2 میلیون واحد طرح نهضت ملی مسکن به مرحله اجرا برسد.

بررسی ها نشان می دهد طرح نهضت ملی مسکن دارای نقاط قوت و ضعفی است. به طور مثال تامین زمین برای یک میلیون و 364 هزار واحد مسکونی تا کنون از نقاط قوت آن است. اما عملکرد سیستم بانکی در پرداخت تسهیلات چندان مطلوب نیست. طبق قانون بانکها می بایست سالیانه 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح جهش تولید و تامین مسکن اختصاص دهند.

از زمان تصویب قانون جهش تولید و تامین مسکن در 17 مرداد 1400 بجز بانک مسکن که تاکنون حدود 8000 میلیارد تومان تسهیلات به پروژه نهضت ملی مسکن پرداخت کرده، سایر بانکها هیچگونه عملکردی در این زمینه نداشتند. 15 هزار میلیارد تومان نیز در این مدت آورده متقاضیان بوده و در واقع رقم آورده حدود دو برابر مقدار وام است؛ در حالی که از ابتدا هدف گذاری این بود که تسهیلات بخش قابل توجهی از هزینه های ساخت واحدهای نهضت ملی را پوشش دهد.

جاخالی دادن بانکها از پروژه نهضت ملی مسکن در شرایطی این طرح را با چالشهای جدی مواجه کرده که بانکها در سال 1400 به طور کلی مبلغ 2968 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند و برای امسال 4000 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است. وزیر راه و شهرسازی می گوید که عمده این وام به بخش خدمات پرداخت می شود.

کند بودن روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن پس از گذشت 9 ماه انتقاد ابراهیم رئیسی ـ رئیس جمهور را نیز در پی داشته است. عدم تخصیص زمین از سوی دستگاههای دولتی، اجرایی نشدن مالیاتهای حوزه مسکن، خالی بودن صندوق ملی مسکن و تامین نشدن اعتبارات توسط نظام بانکی از جمله مشکلاتی است که پروژه را درگیر کرده است.

با توجه به عزم دولت در ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال آینده، انتظار می رود استانداران به عنوان رئیس شورای مسکن استان ها نقش پررنگ تری را در اجرای یکی از مهم ترین برنامه های دولت سیزدهم ایفا کنند.

آخرین وضعیت طرح نهضت ملی مسکن حاکی از آن است که تا پایان خردادماه به استان ها برای تامین اراضی، پالایش متقاضیان و اجرای طرح فرصت داده شده است.

بنا به گفته محمود محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی، اراضی یک میلیون و 364 هزار واحد طرح نهضت ملی مسکن با کاربری مسکونی تامین شده است. بیشترین تامین زمین در سیستان و بلوچستان و بوشهر و کمترین اراضی در کردستان، لرستان، کرمان، تهران تامین شده است که ضرورت دارد تا روند تامین اراضی سرعت یابد.

وی هم چنین گفت: بیش از 3 میلیون و 700 هزار نفر از متقاضیان نیز به کارتابل استان ها معرفی شده اند تا روند پالایش آنها تکمیل شود.

نهضت ملی مسکن در یک نگاه

بنابراین گزارش، قانون جهش تولید و تامین مسکن (نهضت ملی مسکن) مصوب 17 مردادماه 1400 یکی از برنامه های کلان دولت سیزدهم محسوب می شود. دولت با تلفیق دو طرح «نهضت ملی مسکن» و «اقدام ملی مسکن» قصد دارد چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال احداث کند. بانک ها موظف شده اند سالیانه 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح جهش تولید و تامین مسکن اختصاص دهند. طبق آخرین آماری که محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ ارایه داده تا روز 28 فروردین 1401 تعداد 530 هزار واحد طرح اقدام ملی مسکن، 321 هزار واحد نهضت ملی مسکن و 108 هزار واحد طرح خودمالکی که برای دریافت تسهیلات به بانک معرفی شده، در حال اجرا است. تا روز یکم خرداد 1401 برای یک میلیون و 364 هزار واحد تامین زمین شده است. مجموعا در دو طرح حمایتی نهضت ملی مسکن و اقدام ملی حدود 5 میلیون و 400 هزار نفر ثبت نام کردند که 2 میلیون و 300 هزار نفر از شرایط لازم برخوردارند و تایید شدند.

رستم قاسمی - وزیر راه و شهرسازی وعده داده که تا پایان مردادماه 1401 تعداد 2 میلیون واحد به مرحله اجرا برسد. وام این واحدها در تهران 450 میلیون تومان، دیگر کلانشهرها 400 میلیون، مراکز استانها 350 میلیون، سایر مناطق شهری 300 میلیون و روستاها 250 میلیون تومان با نرخ سود حداکثر 18 درصد تعیین شده است. طبق آخرین برآوردها قیمت هر متر مربع واحدهای نهضت ملی مسکن 4 میلیون و 750 هزار تومان خواهد بود و زمان ساخت پروژه 18 تا 24 ماه تعیین شده است.