ماجرای حذف املاک از متغیرهای دهک بندی خانوار / چرا اطلاعات سامانه املاک و اسکان به وزارت رفاه نرسید؟

از هفته گذشته بود که دولت اقدامات خود در خصوص حذف ارز ترجیحی را آغاز کرد. بر این اساس دو مرحله یارانه نقدی به مردم پرداخت شد. قرار است این رویه تا زمانی ادامه پیدا کند که دولت بتواند زیرساخت های لازم برای کالابرگ الکترونیکی را فراهم کند.

در این بین گفته شد که در طرح جدید دولت به 72 میلیون نفر یارانه پرداخت شده است اما تا پیش از این حدود 77 میلیون نفر از یارانه نقدی دریافت می کردند. در حقیقت هم زمان با طرح دولت برای ساماندهی یارانه ها و حذف یارانه های اساسی تعداد قابل توجهی از افراد که تا پیش از این یارانه نقدی دریافت می کردند، حذف شده اند.

سامانه رفاه ایرانیان، همان سامانه ای است که دهک بندی ها از طریق آن انجام می شود که متعلق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. با توجه به اعتراضاتی که افراد در خصوص دهک بندی ها داشتند، حجت الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به شبهات مطرح شده در مورد معیار دهک بندی ها گفته بود: ملک، ملاکِ شاخص های دهک بندی یارانه نبود.

این وزیر دولت سیزدهم علت این مسئله را عدم دریافت اطلاعات از سامانه طرق سامانه های مربوط به املاک ذکر کرد.

سازمان هدفمندسازی یارانه ها: یارانه کمک معیشتی به حساب متقاضیان بازبینی دهک بندی واریز شدمِلک مِلاکِ شاخص های دهک بندی نیست/ عبدالملکی: پرداخت یارانه را حق الناس می دانیم

یکی از سامانه هایی که می تواند در این زمینه اطلاعات لازم را در اختیار وزارت رفاه قرار دهد سامانه املاک و اسکان است. براساس قانون مالیات بر خانه های خالی، وزارت راه و شهرسازی مسئول ایجاد و عملیاتی کردن سامانه املاک و اسکان می باشد. براین اساس، این سامانه باید اطلاعات مربوط به خانه های خالی را جمع آوری و مواردی را که براساس قانون خانه خالی شناخته می شوند را به سازمان امور مالیاتی اعلام کند.

سازمان امور مالیاتی نیز باید براساس این اطلاعات نسبت به دریافت مالیات بر خانه های خالی در موعد قانونی (تیر ماه) اقدام کند.

در حقیقت سامانه املاک و اسکان باید اطلاعات مربوط به تمامی املاک موجود در کشور را خود جای دهد و در صورتی که هر کدام از واحدها بر مبنای شاخص های قانونی تعیین شده، خالی تشخیص داده شوند به سازمان امور مالیاتی ارجاع داده شود. با توجه به این موضوع، اطلاعات موجود در این سامانه می تواند برای شناسایی املاک مربوط به افراد نیز استفاده کرد چرا که قرار براین بود تا این سامانه به عنوان مرجع شناسایی املاک در کشور مورد استفاده قرار بگیرد.

لازم به ذکر است، اواخر سال 1400 بود که سازمان امور مالیاتی اعلام کرد، نزدیک به 480 هزار ملک مشمول مالیات شده بودند که از این تعداد برخی چندیدن ملک در اختیار داشتند. جمع تمامی واحدهای خالی اعلام شده از سوی وزارت راه و شهرسازی 568 هزار واحد بوده است. واحدهایی مشمول مالیات شدند که در شهرهای بالای 100 هزار نفر جمعیت بودند و بیش از چهار ماه خالی اعلام شدند. مجموع مالیاتی که برای 480 هزار واحد خالی تعیین شده نزدیک به سه هزار و 800 میلیارد تومان بوده است.

چرا با وجود سامانه املاک و اسکان اطلاعات املاک به وزارت رفاه نرسید؟

حال و با در نظر گرفتن گفته های وزیر رفاه این سوال پیش می آید که چرا اطلاعات این سامانه مورد استفاده قرار نگرفته است. در این خصوص می توان دو علت را متصور بود، یکی آنکه وزارت راه و شهرسازی تمایلی به ارائه اطلاعات سامانه به وزارت رفاه نداشته که این همان مسئله ای است که بارها در خصوص عدم ارائه اطلاعات از سوی دستگاه های مختلف مطرح می شود.

مورد دوم نیز می تواند به عدم اطمینان به اطلاعات این سامانه مربوط باشد. از آنجایی که مدت زیادی از ایجاد و عملیاتی شدن سامانه املاک و اسکان نمی گذرد و هر سامانه برای رسیدن به بلوغ اطلاعاتی و کاهش ضریب خطای اطلاعات نیازمند یک دوره زمانی است، ممکن همچنان امکان استفاده از اطلاعات این سامانه آن هم در این موضوع که حساسیت بالایی دارد فراهم نشده باشد.

در هر صورت املاک یکی از معیارهای مهم در تعیین دهک بندی خانوارها است و عدم توجه به اطلاعات این حوزه می تواند سبب بی عدالتی در خصوص خانوارهایی شود که صاحب خانه نیستند و هزینه های بسیار زیادی را از این محل متحمل می شوند اما به سبب دیگر شاخص های تعیین شده از دریافت یارانه محروم شده اند.

از این جهت لازم است اطلاعات حوزه املاک هر چه سریعتر از سوی دستگاه های مسئول در اختیار وزارت رفاه قرار گیرد و این وزارتخانه نیز اطلاعات سامانه رفاه ایرانیان را در اسرع وقت تکمیل کند.