ساخت 40 شهر جدید اولویت دارد یا نوسازی بافت های فرسوده؟

اخیراً رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی در نشست با سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام (ره) با موضوع نهضت ملی مسکن از برنامه وزارت راه برای احداث 30 تا 40 شهر جدید در کشور خبر داد.

به گفته قاسمی، در شهرهای جدید با استفاده از زمین های تخصیص یافته به ساخت مسکن در نهضت ملی مسکن، علاوه بر ساخت مسکن از طریق تبدیل زمین ها باید خلق درآمد شده و درآمدهای حاصل در راستای پیشبرد نهضت ملی مسکن صرف شود.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه باید در شهرهای جدید 600 هزار واحد مسکونی ساخته شود افزود: احداث 30 تا 40 شهر جدید در کل کشور در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد.

ساخت شهرهای جدید از نظر اقتصادی به صرفه نیست

برخی کارشناسان شهرسازی بر این اعتقادند که انتقال زیرساخت ها - خصوصاً آب و برق که در حال حاضر با مضیقه روبه رو هستیم - به شهرهای جدید دشوار است. آنها معتقدند تأمین هزینه های انتقال زیرساخت ها ی احداث شهرهای جدید از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست یا بسیار هزینه بر است.

حنیفی یکی از همین کارشناسان حوزه شهرسازی است وی با اشاره به تلاش دولت برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن و ساخت 4 میلیون واحد مسکونی در 4 سال که خود هزینه های بالایی دارد، اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات شهرهای جدید، عدم پذیرش انتقال ساکنان شهرهای بزرگ به شهرهای جدید پیرامونی آن است.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از شهرهای جدید به جز یکی دو شهر جدید پیرامون تهران با مشکل جمعیتی مواجه هستند؛ به خصوص که برخی زیرساخت های حمل و نقلی آنها از جمله مترو هنوز تأمین نشده است.

وی با بیان اینکه برای احداث شهرهای جدید، دولت چاره ای ندارد جز اینکه اراضی دورافتاده از شهرهای مادر که قیمت پایین تری دارند و مقرون به صرفه هستند را اختصاص دهد، تصریح کرد: این اتفاق سبب می شود تا هم هزینه های تأمین زیرساخت ها افزایش یابد و هم میزان استقبال شهروندان برای جابه جایی به این شهرها کاهش یابد.

وی خاطرنشان کرد: چنین تجربه ای را در مسکن مهر داشتیم که برخی اراضی کنار شهرها به این طرح داده شد ولی هنوز هم با وجود گذشت یک دهه، ساکنان برخی سایت های مسکن مهر در تعدادی از شهرها از مشکلات زیرساختی رنج می برند.

به گفته این کارشناس شهرسازی، اگر بافت های فرسوده که هم زیرساخت دارند و هم جمعیت، احیا شوند، مشکلات کمبود مسکن نوساز در بسیاری از شهرها خصوصاً کلانشهرها که با محدودیت زمین روبه رو هستند، برطرف می شود.

وزیر راه و شهرسازی (فروردین امسال): در مسکن مهر به جای شهرسازی، مسکن سازی صرف اتفاق افتاد

قاسمی وزیر راه و شهرسازی دو هفته قبل نیز در سفر استانی هیئت دولت به البرز و در بازدید از زیرساخت های شهر جدید هشتگرد با اشاره به مشکلات زیرساختی این شهر جدید اظهار کرد: پروژه مسکن مهر اگرچه یک کار بزرگ محسوب می شود اما به جای شهرسازی فقط مسکن سازی شده است.

وی تأکید کرد: در طرح نهضت ملی مسکن 30 مشکل زیرساختی برطرف شده است و در صندوق ملی مسکن برای زیرساخت ها و نیازها نیز اعتباری را پیش بینی کرده ایم.

معاون سابق وزیر راه (مهر ماه سال گذشته):40 شهرک جدید در کشور در حال احداث است

حبیب الله طاهرخانی معاون سابق وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل پیشین شرکت عمران شهرهای جدید مهرماه سال گذشته در گفت وگو با خبرنگار مهر از پیش بینی ساخت 132 هزار واحد مسکونی و سکونت 430 هزار نفر در 40 شهرک مسکونی سراسر کشور خبر داده بود.

وی درباره جزئیات احداث 40 شهرک جدید در کشور اظهار کرد: این 40 شهرک در مراحل مختلف از مکان یابی تا شروع عملیات اجرایی هستند که در 14 استان شامل تهران، البرز، فارس، اصفهان، کردستان، مازندران، گلستان، آذربایجان شرقی، هرمزگان، کرمان، اردبیل یزد، سمنان و خراسان جنوبی ساخته می شود.

به گفته معاون سابق وزیر راه و شهرسازی، مطالعات ساخت این 40 شهرک به اتمام رسیده است که بخشی از آنها در حال طی کردن اخذ مصوبات و مجوزها از کارگروه برنامه ریزی و توسعه استان های مربوطه قرار دارند؛ برخی از آنها هم شامل این مراحل را طی کرده اند و در دستور کار اخذ مصوبه از شورای عالی شهرسازی و معماری قرار دارند؛ یک مورد هم به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده است؛ اخذ مصوبه ساخت 4 شهرک در دستور کار شورای عالی شهرسازی است.

مدیرعامل پیشین شرکت عمران شهرهای جدید گفت: 132 هزار واحد مسکونی برای استقرار 430 هزار نفر در این 40 شهرک پیش بینی شده است تا بخشی از نیاز مسکن شهروندان در مناطق با محدودیت توسعه شهرها، پیش بینی شده است.

بازگشت شهرک سازی به تهران؟

طاهرخانی با بیان اینکه ساخت سه شهرک در استان تهران برنامه ریزی شده گفت: فرایند صدور مجوز احداث این شهرک ها در مراحل مختلف قرار دارند به عنوان مثال هم در شرق و هم در جنوب غرب تهران مکان یابی ساخت این شهرک ها انجام شده و باید به تصویب شورای عالی شهرسازی برسد.

جزئیات شهرک هایی که قرار است ساخته شود

وی درباره سایر استان ها اظهار کرد: در البرز یک شهرک به مساحت 300 هکتار و جمعیت پذیری 26 هزار نفر با تعداد 7880 واحد مسکونی، در استان اصفهان یک شهرک به مساحت 1459 هکتار، جمعیت پذیری 29 هزار نفر و تعداد 8790 واحد مسکونی، در فارس 7 شهرک، در خراسان جنوبی یک شهرک، در کردستان ساخت شهرک نیشتیمان با مساحت 403 هکتار، جمعیت پذیری 27 هزار نفر و 8180 واحد مسکونی آغاز شده است.

طاهرخانی در ادامه افزود: در مازندران 10 شهرک برای 6 شهرستان با مساحت 737 هکتار، 60 هزار و 100 نفر جمعیت پذیری و 18210 واحد مسکونی، در گلستان 7 شهرک در 7 شهرستان این استان به مساحت 1820 هکتار، جمعیت پذیری 88500 نفر برای ساخت 26 هزار و 820 واحد مسکونی، در آذربایجان شرقی 2 شهرک که یکی در دست مطالعه بوده و شهرک دیگر با مساحت 269 هکتار، جمعیت پذیری 25800 نفر و 7820 واحد مسکونی، در هرمزگان 2 شهرک به مساحت 865 هکتار، در استان کرمان یک شهرک به مساحت 350 هکتار، در استان اردبیل یک شهرک به مساحت 285 هکتار، در استان یزد 3 شهر و نهایتاً در استان سمنان یک شهرک ساخته می شود.

دبیر کانون سراسری انبوه سازان: از سواحل مکران غافل شده ایم

فرشید پور حاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان نیز اظهار کرد: برای ساخت شهرهای جدید باید اولویت به آمایش سرزمینی و طرح های توسعه ای داده شود تا مکان یابی آنها مناسب باشد؛ همچنین باید اعلام شود شهرهای جدیدی که مد نظر وزیر راه و شهرسازی است، قرار است در کنار کدام شهرهای مادر احداث شود.

وی ادامه داد: بارها رهبر معظم انقلاب نسبت به انتقال جمعیت به سواحل مکران به دلیل نزدیکی به آب و امکان استفاده از آب شیرین کن های صنعتی برای تأمین زیرساخت این شهرها تأکید کرده اند ولی از اجرای این دستور رهبر انقلاب غافل مانده ایم و حتی برخی پهنه های ساحلی جنوب کشور به تدریج در حال خالی شدن از سکنه است.

وی با بیان اینکه در برخی شهرهای جدید علی رغم گذشت دو دهه از زمان احداث آنها، هنوز خبری از زیرساخت ها نیست و ساکنان این شهرها با مشکلات عدیده روبه رو هستند، گفت: به جز بره ی شهرهای جدید اطراف پایتخت، سایر شهرهای جدید کمبودهایی خصوصاً از نظر حمل و نقل دارند؛ ضمن اینکه متروی شهرهای جدید پردیس و پرند علی رغم آنکه بارها وعده احداث داده شده بود، هنوز یا تکمیل نشده اند (پرند) یا شروع به ساخت آنها به تعویق افتاده است (پردیس)

نوسازی 140 هزار هکتار بافت فرسوده در اولویت نسبت به ساخت شهر جدید باشد

پورحاجت با بیان اینکه باید نوسازی بافت های فرسوده نسبت به ساخت شهرهای جدید در اولویت باشد، گفت: 140 هزار هکتار بافت فرسوده در کشور داریم زیرساخت های لازم برای زندگی را دارند ولی برای نوسازی آنها برنامه ریزی نشده است.

وی ادامه داد: بر اساس برنامه ششم توسعه باید سالانه 10 درصد بافت های ناکارآمد شهری نوسازی می شد که از این برنامه به شدت عقب هستیم؛ اولویت وزارت راه و شهرسازی در دولت قبلی، تکمیل مسکن مهرهای باقی مانده بود.

رئیس کانون انبوه سازان خوزستان تصریح کرد: دو شهر جدید شیرین شهر و رامین در خوزستان که یکی در 35 کیلومتری شمال و دیگری تقریباً با همین فاصله در جنوب اهواز قرار دارند حتی شیرین شهر امکانات زیرساختی خوبی دارد اما چندان با استقبال خوزستانی ها مواجه نشده اند؛ قرار است بخشی از نهضت ملی مسکن خوزستان در این دو شهر جدید اجرایی شود.

اهمیت اشتغال ساکنان شهرهای جدید

وی یکی دیگر از موارد مهم در ساخت شهرهای جدید را در نظر گرفتن اهمیت اشتغال ساکنان این شهرها دانست و گفت: نباید این شهرها به عنوان مساکن خوابگاهی در نظر گرفته شوند. ضمن اینکه توجه به امکانات رفاهی، بهداشتی، آموزشی و سایر موارد نیز از اولویت های ساخت شهرهای جدید است.