مسکن باید از کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تغییر یابد

برنامه تلویزیونی غیرمحرمانه با موضوع «مسکن استیجاری» با حضور«ابراهیم رزاقی اقتصاددان»؛ «اقبال شاکری عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی»، «اسفندیار سلطانی کارشناس حوزه مسکن و روزنامه نگار» و «مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه املاک و مسکن» از شبکه دو سیما پخش شد.

شاکری رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: مسکن بعد از اشتغال مهمترین دغدغه یک خانواده ایرانی است و عامل مهمی در کاهش تشکیل خانواده و فرزندآوری در نظر گرفته می‌شود.

وی افزود: متاسفانه به دلیل ترک فعل دولت‌های گذشته در زمینه مسکن به جایی رسیده‌ایم که اکنون زمان پیش بینی شده برای صاحبخانه شدن یک خانواده ایرانی و با پس انداز کردن تمام حقوق خود، بالای 30 یا 40 سال است.

شاکری با تاکید بر اینکه دولت های قبلی در زمینه مسکن کوتاهی کردند، عنوان کرد: دولت های پیشین به وظایف خود در این خصوص نه تنها عمل نکرده بلکه ضد آن رفتار کرده‌اند.

وی اضافه کرد: 12میلیون تقاضای انباشته مسکن در کشور از سوی خانواده‌های فاقد مسکن وجود دارد و ساخت مسکن از یک میلیون در سال باید بیشتر باشد تا تعادل ایجاد شود.

شاکری همچنین گفت: مجلس نسبت به ترک فعل دولت های پیشین، در خصوص مسکن در حال رسیدگی و پیگیری است. وی افزود: طی ادوار دولت های مختلف همه چیز بر علیه مستاجر است و به رغم وجود قانون اقدامی صورت نگرفته و ترک فعل شده است.

شاکری درباره اجاره داری غیررسمی گفت: در خصوص کسانی که ملک اضافه دارند و اجاره می دهند نیز کوتاهی شده و مدیریت مناسبی در خصوص این مسئله انجام نشده است. اگر سامانه های جامع تشکیل می شد حداقل آمار و اطلاعات غلط ارائه نمی شد. وی بیان کرد: دولت فعلی می تواند برای بخش مسکن غیررسمی به شرط ها و شروط ها و تسلط بر آمار و ارقام اقداماتی برای حل این مسئله انجام دهد.

شاکری با بیان اینکه در حال حاضر نظام واحدی برای نرخ گذاری واحدهای استیجاری نداریم، گفت: جمعیت مستاجران در کشور بالای 25 میلیون نفر است.

وی اضافه کرد: در ساخت جهش تولید مسکن دو راه وجود دارد، یا زمین را در اختیار مردم قرار داده تا خودشان به ساخت مبادرت ورزند. افرادی که فاقد مسکن هستند، از سوی دولت برای ساخت مسکن زمین دریافت کنند.

شاکری در مورد دومین طرح گفت: در حال حاضر در رابطه با طرح جهش تولید مسکن زمین از هزینه خارج شده است و در اجاره داری نیز باید چنین اتفاقی صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه باید دو قانون دیگر نیز اجرایی شود، گفت: برای خارج کردن مسکن از این حالت باید آن را از شکل سرمایه داری خارج و به یک کالای مصرفی تغییر داد. در این راستا باید خانه های خالی تحت یک قانون قرار گرفته و رها نشوند.

شاکری همچنین گفت: سایر کشورها 50سال پیش به این امر مبادرت ورزیدند. اکنون مجلس قانون مالیات بر خانه های خالی اصلاح و تصویب کرده است. وزارت راه و شهرسازی باید گزارش دهد که چند درصد از خانه های خالی شناسایی شده است.

وی با بیان اینکه دولت موظف است که مسکن برای مردم فراهم کند، افزود: بعضی از بانک ها دارای صدها خانه هستند و وارد ساخت و ساز غیرقانونی شده اند که به آنها ربطی ندارد. اگر وزارت راه و شهرسازی و دولت به صورت جدی و محکم وارد نشود، به مردم اجحاف کرده است. مالیات بر عایدی سرمایه موضوعی است، باید حتما انجام شود. این قانون در گذشته نیز مطرح شده، لیکن تاکنون تصویب نشده و در حال حاضر در کمیسون مربوطه در مجلس است. اگر این قوانین دست به دست هم اگر دهند مشکل استیجار و مشکل مسکن مردم حل خواهد شد.

شاکری با اشاره به اینکه شایسته سالاری باید سود کسب کند، اضافه کرد: در تمام دنیا هر کس از سرمایه خود هر گونه استفاده‌ای می‌کند، باید مالیات آن را نیز بپردازد. در حالی که 50 سال است که این مسئله در کشور رها شده است.

وجود 2.5 میلیون خانه خالی در کشور

ابراهیم رزاقی اقتصاددان در ادامه این برنامه خاطرنشان کرد: به قانون اساسی توجه نکرده‌ایم در قانون اساسی کشور در اصل دو عنوان شده است. معاد برای اعتلای انسان بسوی خداست و در اصل دو و سه آمده که استقلال اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی باید وجود داشته باشد و در اصل 43 نیز تکرار شده که دولت می بایست برای مردم مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و بهداشت فراهم کند. لیکن این در حالی است که به گفته مجلس شورای اسلامی، 60 میلیون انسان زیر خط فقر است و از سویی 2و نیم میلیون خانه با هدف گران تر شدن خالی از سکنه می باشد.

وی افزود: در اصل 43 و 44 قانون اساسی از تعاونی صحبت می‌شود که به معنا راضی بودن به حداقل سود است که نقطه مقابل سرمایه گذاری و سودپرستی است.

رزاقی همچنین گفت: تا ساختار اقتصادی کشور تغییر نیابد، مشکلاتی مانند مسکن استیجاری و اساسا موضوع مسکن حل نخواهد شد.

وی افزود: در مورد مسئله مسکن باید کلان نگری صورت بگیرد، کلان نگری که در قانون اساسی وجود دارد. بعد از دوران دفاع مقدس سرمایه‌داری اتفاق افتاده است. سرمایه داری برای افرادی که ثروت جمع می کنند جذابیت داشته که در آینده نقش خواهند داشت یا به دلیل اینکه از اقتصاد آگاهی ندارند، برای مدیران مشکل ایجاد می کنند.

رزاقی با بیان اینکه متاسفانه سرمایه داری در کشور پیاده می شود، گفت: بهترین کار این است که در ابتدا کسانی انتخاب شوند که جان نثار باشند.

وی معتقد است؛ مسئله اجاره بها و سکونت استیجاری بخشی مهمی از موضوع فقر در کشور است و اساسا باید برای فقرا در کشور کاری صورت بگیرد.

باید بسیجی عمل کنیم

سلطانی کارشناس حوزه مسکن اذعان کرد: انقلاب ما انقلاب مستعضفین است و می بایست تماما با رگ و پوست خود بسیجی بیندیشیم و بسیجی عمل کنیم.

وی با اشاره به اینکه دو عرصه تولید و دلال وجود دارد، افزود: متاسفانه سیاسان سیاسی سیاه نمای رسیده به قدرت هر دو طرف دلال بازی را به همراه آورده اند. ما به همان مقدار که باید به تولید ارزش دهیم به دلالی ارزش سوبسید می دهیم.

قانون اجاره‌داری اجرا شود

سلطانی افزود: یکی از راه های حل مشکل مسکن استیجاری در کشور اجرای قانون اجاره داری است.

وی عنوان کرد: اجاره داری دارای مکمل های هستند که یکی از آنها صنعتی سازی است.

سلطانی گفت: مسکن پدیده‌ای مولتی مدیاست، پدیده ای هشت وجهی است که هر کدام به هم مرتبط می باشند که در این راستا چند مسئله مغفول مانده است.

مسکن احتیاج به عمل جراحی دارد

مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه املاک و مسکن در ادامه عنوان کرد: در ایران هیچ دولتی راجب به مسکن اجاره برای مستعضفین هیچ اقدامی تا کنون نکرده است.

وی افزود: گاهی اطلاعات و آماری که در مورد مسکن در فضای رسانه منتشر می شود، تشدید کننده شرایط تورم در بازار مسکن است.

خسروی همچنین گفت: در حال حاضر مسکن احتیاج به عمل جراحی با فوریت دارد، از مجلس درخواست دارم که پیگیری در این خصوص صورت گیرد و ضرب الاجل کار کنند و مدت زمان کوتاهی را برای به فروش رسیدن املاک تعیین کنند که در صورت فروش به یکباره افت مسکن را شاهد خواهیم بود.

‎‎«غیرمحرمانه» کاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا ابراهیمی و اجرای محمدجعفر خسروی که جمعه‌ها ساعت 17:45 از شبکه دو سیما پخش می‌شود.