3 عامل اصلی در فروریزش‌های پایتخت / دلیل فروریزش خیابان کارگر

علی بیت‌اللهی  با اشاره به فروریزش خیابان کارگر و همچنین وضع فروریزش در پایتخت اظهار کرد: «روز گذشته دوم شهریور ماه ساعت 2 بامداد در خیابان کارگر شمالی فروریزشی پدیدار شد که پس از بازدید اکیپ تخصصی به منطقه، ابعاد بزرگتر و خطرناک‌تر از آنچه دیده شده بود، مشاهده شد به این خاطر که هنوز زیر رویه آسفالت ریزش نکرده بود و چاله آن ابعادی 10 متر در 10 متر در عمق 15 متر بوده است و اگر ماموران شهرداری منطقه 6 به موقع اقدام نمی‌کردند حادثه بحرانی می‌شد.»

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: «تهران فروریزش‌های متعددی را تجربه کرده است از جمله شهران در خیابان پیامبر، خیابان مولوی، میدان قیام، میدان محمدیه و سه راه خیام و چندین مورد دیگر و فروریزش خیابان کارگر نیز آخرین رخداد از این نوع نخواهد بود به این دلیل که در تهران با چند مساله لاینحل که تاکنون حل نشده و اقدام محسوسی برای آن نشده مواجه هستیم که چشم انداز نه چندان مطلوبی را از استمرار رخداد این موضوع نشان می‌دهد.»

وی با اشاره به وجود قنات‌های متعدد در شهر تهران گفت: «موضوع اصلی تهران وجود قنات‌های متعدد آن است. رشته قنات‌های طویلی در تهران وجود دارد که در قدیم برای آبیاری اراضی و باغات جنوب تهران از شمال به جنوب کشیده شدند و زمانی مالک داشتند و اکنون آن زمین‌ها تبدیل به خانه شده‌اند و باغ‌‌ها نیز از بین رفته‌اند و قنات‌هایی که در سازمان ثبت مالک شخصی دارند رها شده‌اند زیرا از حیض انتفاع خارج شده‌اند. بنابراین نه به آنها رسیدگی می‌شود نه مورد صیانت و تعمیر قرار می‌گیرند.»

بیت‌اللهی تصریح کرد: «بر اساس نقشه‌های موجود و عکس‌‌های هوایی از غرب تهران تا شرق تهران اگر یک خط کشیده شود، در هر 400 متر یک رشته قنات وجود دارد. در واقع نزدیک به 550 کیلومتر طول قنوات تهران است و 50 هزار میله قنات شناسایی شده است ضمن اینکه به همین میزان قنات وجود دارد که شناسایی نشده زیرا ساخت و سازهایی که صورت گرفته اجازه شناسایی نمی‌دهد.»

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: «قنات‌ها تونل‌های کم عمق در زیر شهر تهران هستند که با بارندگی و آب شستگی‌ها که بر اثر خرابی لوله‌های آب یا نفوذ فاضلاب یا آب سطحی است مسیری را برای عبور خاک فراهم می‌کنند و حفره‌های متعددی در زیر معابر و ساختمان‌‌ها ایجاد می‌کنند که به مرور به دلیل ارتعاشات محیطی همچون ترافیک این حفره‌ها ریزش می‌کنند و ناگهان در سطح زمین فروچاله‌هایی رخ می‌دهد که نمونه آن را در میدان قیام دیدیم.»

وی در ادامه با اشاره به گودبرداری‌هایی که در شهر تهران اتفاق می‌افتد نیز گفت: «مورد دیگر احداث گودبرداری‌های عمیق برای ایجاد ساختمان‌های با تعداد طبقات زیر زمینی زیاد است یا ساختمان‌های بلند مرتبه که برای تامین پارکینگ به حفاری چندین طبقه زیر زمین نیاز دارند. این مساله باعث می‌شود مسیر رگ‌آب‌ها گرفته شود و وقتی در برابر عبور نرمال آب مانع ایجاد می‌شود، آب‌شستگی ایجاد می‌شود که نمونه آن را در خیابان پیامبر دیدیم.»

بیت‌اللهی خاطرنشان کرد: «هیچ ضابطه و قانونی وجود ندارد که به دنبال آن تمهیدات مهندسی به‌کار گرفته شود تا مسیر رگ آب‌ها که حالت طبیعی دارند قطع نشود.»

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین به احداث خطوط مترو و نقش آن در فروریزش‌های شهر تهران اشاره کرد و گفت: «احداث خطوط مترو به ویژه خطوط شرقی - غربی که بر خطوط شمالی - جنوبی عمود می‌شود و مسیر قنات ها را قطع می‌کند، موجب انباشت آب و در نهایت ایجاد فروچاله می‌شود.»

وی تصریح کرد: «برای بلندمرتبه سازی‌ها، گودبرداری‌ها و تونل‌های مترو راهکارهایی وجود دارد که اگر در شورای عالی شهرسازی و معماری ابلاغ شود می‌تواند تا حد زیادی فروریزش‌ها را کنترل کند.»

بیت‌اللهی با بیان اینکه اکنون آب قنات‌ها توسط فضای سبز شهرداری استفاده می‌شود، پیشنهاد کرد که صیانت از قنوات هم بر عهده شهرداری باشد تا با اقداماتی که صورت می‌گیرد از ریزش جلوگیری کند.