پنجره واحد مدیریت زمین برای جلوگیری از چپاول اراضی و املاک

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، سامانه پنجره واحد مدیریت زمین روز گذشته با حضور معاون اول رئیس جمهور در سازمان جنگل‌ها، آبخیزداری و منابع طبیعی کشور به بهره‌برداری رسید.

در این مراسم علاوه بر اسحاق جهانگیری، کاظم خاوازی وزیر جهاد کشاورزی و محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات به همراه جمعی از مسئولان سازمان جنگل‌ها و مراتع حاضر بودند.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در مراسم رونمایی از این سامانه گفت: «در سامانه‌های نظارتی مربوط به زمین قدری عقب هستیم که باید در این زمینه هم شفاف سازی صورت پذیرد و همه دستگاه‌ها نیز تکلیف دارند، با این سامانه‌ها همکاری کرده و اطلاعات خود را هرچند با ارزش باشند، در اختیار این سامانه مدیریت جامع زمین قرار دهند، چرا که این اطلاعات متعلق به همه کشور است.»

همچنین به گفته آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، «این سامانه در استان قزوین به صورت آزمایشی و پایلوت اجرا شده است که تا 27 اردیبهشت سال آینده همه دستگاه‌ها به آن متصل خواهند شد و پس از این اتفاق، این سامانه در سراسر کشور اجرایی می‌شود و پلتفرمی که نقش مهمی در جلوگیری از فساد و زمین‌خواری دارد، به اجرا گذاشته می‌شود.»

ضرورت استفاده از سامانه‌های هوشمند در مقابله با زمین‌خواری

همه روزه در رسانه‌ها و فضای مجازی شاهد وقوع یک تخلف تازه زمین‌خواری و آشکار شدن یک پرونده قضایی جدید در اقصی نقاط کشور هستیم. بخش قابل توجهی از این تخلفات مربوط به ساخت‌و‎‎ساز، تصرف، تغییر کاربری و فروش غیر مجاز اراضی ملی و دولتی است.

چندی پیش، علیرضا احمدی، رئیس شورای عالی استان‌ها از اجرایی نشدن بیش از 250 هزار حکم تخریب کمیسیون ماده 100 برای ساخت‌وسازهای غیرقانونی در سراسر کشور خبر داد.

به گفته وی: برخی احکام تخریب، با وجود گذشت بیش از 10 سال از زمان صدور حکم، به دلیل تبعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی قابلیت اجرایی ندارد.

مهرماه امسال نیز مهدی اقبال، مدیرکل دفتر بازرسی سازمان ثبت اسناد و املاک با اشاره به ضرورت اجرای طرح کاداستر و جلوگیری از زمین‌خواری تأکید کرده بود که «60 تا 70 درصد از پرونده‌های مراجع قضائی مربوط به حوزه املاک است.»

متأسفانه عمده این تخلفات، معمولاً با پرداخت جریمه‌ای ناچیز توسط متخلف و با چشم‌پوشی از تخریب و قلع و قمع بنای مذکور مختومه می‌شود و این رویه اشتباه، خود امید و انگیزه‌ مضاعفی برای دست‌درازی به زمین‌های ملی و دولتی ایجاد کرده است.

بر همین اساس فقدان یک سیستم هوشمند به منظور نظارت و پیش‌گیری از بروز تخلفات در حوزه زمین‌خواری و جوازهای غیرقانونی ساخت‌وساز، بیش از گذشته احساس می‌شود.

آغاز تحول در حوزه زمین و مسکن با فعالیت سامانه پنجره واحد مدیریت زمین

در همین راستا و  بر اساس مصوبه هیئت وزیران در سال 96، پیاده‌سازی و ایجاد سامانه پنجره واحد مدیریت زمین به عنوان یکی از 23 پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک، به وزارت ارتباطات محول شد. هر چند در طول این مدت، بارها به روند کند ایجاد این سامانه در رسانه‌ها اشاره شد، اما سرانجام پس از گذشت 4 سال از الزام قانونی ایجاد این سامانه، پنجره واحد مدیریت زمین اکنون به مرحله بهره‌برداری اولیه رسیده است.

متولیان پنجره واحد مدیریت زمین در وزارت ارتباطات معتقدند، با استفاده از این سامانه، شاکله و نظام مجوزهای حوزه زمین و مسکن تحول جدیدی را تجربه خواهد کرد و این امر می‌تواند تخلفات پرتکرار مرتبط به بخش زمین را به حداقل ممکن برساند.

پنجره واحد مدیریت زمین چگونه از چپاول اراضی و املاک جلوگیری می‌کند؟

سامانه پنجره واحد مدیریت زمین در جایگاه یک پلتفرم میزبان و واسطه، حلقه وصلی بین دستگاه‌های متولی صدور جواز با اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی اخذ جواز ساخت و ساز برقرار می‌کند و در این بین نقش یک سامانه هوشمند تسهیل‌گر و ناظر را ایفا خواهد کرد.

این سامانه با فراهم ساختن 3 امکان مهم از جمله «پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای»، «مدیریت درخواست متقاضیان خدمات حوزه زمین» و «مدیریت فرآیندهای بین دستگاهی» قرار است، مانع هرگونه تصرف غیرقانونی و دست‌درازی به اراضی و املاک شود.

اولین کارکرد پنجره واحد مدیریت زمین، پایش اراضی کل کشور از طریق تصاویر ماهواره‌ای است، بدین‌ترتیب بهره‌برداری‌های غیرمجاز از اراضی حساس و آسیب‌پذیر نظیر اراضی کشاورزی، جنگل‌ها و مناطق حفاظت شده محیط‌زیست توسط این سامانه شناسایی شده و روند برخورد با این تخلفات آغاز می‌شود.

کارکرد دیگر این سامانه مربوط به مدیریت فرآیندهای بین‌دستگاهی می‌شود. بر همین اساس تمامی مجوز‌های حوزه زمین و مسکن که توسط ارگان‌هایی مانند «شهرداری‌ها»، «سازمان حفاظت محیط‌زیست»، «وزارت راه‌وشهرسازی» (سازمان ملی زمین و مسکن و شورای عالی شهرسازی و معماری)، «سازمان امور اراضی»، «بنیاد مسکن انقلاب اسلامی»، «سازمان جنگل‌ها»، «سازمان ثبت‌ اسناد و املاک کشور»، «وزارت نیرو» (شرکت‌های آب و برق منطقه‌ای) و «وزارت صنعت، معدن و تجارت» صادر می‌شد، در یک اتاق شیشه‌ای به نام پنجره واحد مدیریت زمین به شکل مستمر نظارت می‌شود.

با این اقدام، ضمن اینکه اجرای قوانین و مقررات و صدور مجوز به صورت قانونی تضمین می‌شود، موازی‌کاری در ارائه خدمات در این حوزه نیز به شدت کاهش پیدا می‌کند.

صدور و پیگیری تمامی مجوز‌ها به شکل هوشمند و آنلاین

آخرین و مهم ترین بخش سامانه نیز مربوط به مدیریت درخواست متقاضیان خدمات حوزه زمین است. با ارائه این خدمات، شهروندان می‌توانند، به شکل غیرحضوری با مراجعه به این سامانه درخواست‌های خود را جهت رسیدگی و انجام پروسه‌های اداری در کارتابل خود ثبت ‌نمایند. کاهش هزینه و سردرگمی شهروندان و همچنین کاهش زمان ارائه خدمات و صدور مجوزهای حوزه املاک و زمین از جمله مزایای این پنل است.

همچنین کاربران با مراجعه به کارتابل خود می‌توانند نوع درخواست خود را برای صدور مجوزهایی همچون کشاورزی، صنعتی، منابع طبیعی، معدنی، شهرک‌سازی، احداث بنای مسکونی، تجاری و اداری ثبت نمایند.

در نهایت با تعیین موقعیت زمین یا ملک مورد نظر در نقشه و سپس ارائه اطلاعات مربوط به مالکیت و احراز نوع آن، درخواست کاربر به شکل آنلاین در سامانه ثبت و پردازش شده و بلافاصله به مراجع و ادارات مربوطه برای اخذ مجوز ارسال می‌شود.

پس از آن دستگاه‌ مربوطه با تشکیل پرونده برای متقاضی، درخواست وی را از منظر قانونی و اداری بررسی و امکان‌سنجی می‌کند. نکته جالب توجه اینجاست که، شهروندان بدون نیاز به مراجعه حضوری در دستگاه‌های اجرایی مربوطه، امکان پیگیری وضعیت درخواست خود را از طریق سامانه پنجره واحد مدیریت زمین در قسمت کارتابل متقاضیان دارند.

چهار مزیت مهم پنجره واحد مدیریت زمین 

با توجه به شیوه فعالیت پنجره واحد مدیریت زمین، مزایای به کارگیری از این سامانه را می‌توان در 4 مورد برشمرد:

1- جلوگیری از هرگونه تبانی، ارتشا و رانت بین مدیران و رؤسای دستگاه‌های اجرایی برای صدور جوازهای ساخت‌و‌ساز؛

2- جلوگیری از جعل و مخدوش کردن برگه استعلامات و جوزها توسط زمین‌خواران و متخلفین؛

3- جلوگیری از صدور مجوز غیر‌قانونی برای بخشی از اراضی که خارج از محدوده و وظایف دستگاه‌ها هستند؛

4- اعمال نظرات و سلایق شخصی در صدور مجوزها محدود می‌شود و جوازها صرفاً بر اساس مؤلفه‌های سیستمی و سامانه‌ای صادر خواهد شد.

علاوه‌ بر این با ایجاد یک اتاق شیشه‌ای توسط این سامانه، دستگاه‌ نظارتی و قضایی این فرصت را پیدا می‌کنند تا به شکل برخط و هوشمند بر صدور مجوزها نظارت داشته‌ باشند.

از سوی دیگر تحقق دولت الکترونیک این مزیت را برای شهروندان فراهم خواهد کرد که با صرفه‌جویی در هزینه و زمان، تمامی امور مربوط به جوازهای املاک و مستغلات خود را به شکل آنلاین و بدون کاغذبازی اداری به سرانجام برسانند.

به گزارش فارس، با راه‌اندازی پنجره واحد مدیریت زمین می‌توان امیدوار بود، از این پس مفسدانی که به دنبال کسب مجوزهای غیرقانونی هستند، با سد هوشمندی روبرو خواهند شد.

مطابق گزارش سازمان فناوری اطلاعات، ابزار پایش اراضی کشور در سامانه پنجره مدیریت واحد زمین راه‌اندازی اولیه شده و جهت اجرا در فاز پایلوت قرار گرفته است. همچنین ابزار ارائه خدمات حوزه زمین به متقاضیان و شهروندان نیز راه‌اندازی اولیه شده است و امید می‌رود به زودی وارد فاز آزمایشی شود.

بر همین اساس عموم مردم می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت سامانه پنجره واحد مدیریت زمین به نشانی iraneland.ir مراجعه کنند.