دولت با حمایت از ساخت مردمی مسکن به دنبال تحقق شعار سال
کارشناس حوزه مسکن در خصوص عملیاتی شدن شعار سال در حوزه ساخت مسکن تغییر راهبرد وزارت مسکن به مردمی سازی و عرضه زمین به مردم را راهکار تحقق شعار سال و وعده دولت سیزدهم دانست.
زمان مطالعه 5 دقیقه
ابتدای امسال و بعد از آنکه مقام معظم رهبری شعار سال را جهش تولید با مشارکت مردم تعیین کردند، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی از تعیین راهبرد این وزارت خانه هم راستا با شعار سال که همان مردمی سازی است، خبر داد.
در همین راستا محمد صالح شکوهی بیدهندی، پژوهشگر حوزه مسکن و عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، شرط تحقق شعار سال و وعده دولت را عرضه زمین به متقاضیان و مردمی سازی نهضت ملی مسکن دانست. تحقق وعده ساخت چهار میلیون مسکن در گرو مردمی سازی است.
بیدهندی با توجه به شعار سال و جدیت وزیر راه و شهرسازی در اتخاذ راهبرد مردمی سازی گفت: «حوزه مسکن یکی از جاهایی است که مردمی سازی خیلی زود در آن نمود خواهد داشت. طبق قانون جهش تولید، دولت متعهد شده است تا در پایان هر سال یک میلیون مسکن بسازد تا در آخر 4 سال 4 میلیون مسکن ساخته شود. اگر دولت این تصور را داشت که خودش باید از ابتدا این 4 میلیون مسکن را بسازد به طور حتم از همان ابتدا شکست می خورد. منتهی اگر دولت به سمت عرضه زمین برای واجدین شرایط حرکت کند و این افراد خود فرایند ساخت را پیش ببرند، موفقیت ساخت مسکن بسیار سریع تر و ساده تر خواهد بود.
او در ادامه افزود: «زمانی که مردم خانه های خود را بسازند؛ با کیفیت مدنظر خود این کار را انجام می دهند و دیگر فرایندهای واسطه گری و انبوه سازی و پیمان کاری که ممکن است باعث تنزل کیفیت شود؛ از بین می رود. همچنین، اگر مردمی سازی در مسکن انجام شود، کسری ساخت برای مردم امری قابل پذیرش است و زمان ساخت بسیار کوتاه می شود. به عنوان مثال امروز در استان هایی که به سمت واگذاری زمین به افراد واجد شرایط حرکت کرده اند؛ کارها بسیار سریع پیش رفته است.
مردمی سازی بهترین راه برای بالابردن سرمایه اجتماعی
شکوهی در ادامه سخنان خود با اشاره تطبیقی به نوع ساخت و ساز در برخی استان های کشور در خصوص مزیت مردمی سازی بیان کرد: از این بین می توان به استان های خراسان شمالی و رضوی اشاره کرد که زمین و مجوز ساخت خانه های دو طبقه به افراد واجد شرایط داده شده است. در این استان ها کارهای ساخت بسیار سریع تر از استان هایی نظیر زنجان که کار ساخت به انبوه ساز سپرده شده یا استان سیستان و بلوچستان که به تعاونی ها سپرده شده است؛ پیش رفت چرا که کار در این استان ها با مشکلات پیچیده تری روبرو شد. به بیان ساده، در استان هایی که به سمت انبوه سازی رفته اند؛ به دلیل کندی سرعت پروژه ها، بستر نارضایتی متقاضیان به شدت وجود دارد و اگر این روش تغییر نکند تا پایان سال ممکن است این اعتراضات بیشتر نیز شود. دولت برای اینکه سرعت کار ساخت مسکن را افزایش دهد و برای خود سرمایه اجتماعی خوبی بسازد؛ باید به سرعت با واگذاری زمین مردم را به سمت مردمی سازی سوق دهد. یعنی به جای آنکه از افراد در زمان های مشخص 40 میلیون تومان دریافت کند و افراد را به سمت ساخت خانه ها سوق دهد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه درخصوص دیگر مزیت های مردمی سازی عنوان کرد: از دیگر مزیت های ساخت مردمی، معماری تدریجی است. به این معنا که افراد با توجه به میزان پولی که دارند بخشی از خانه خود را بسازند و در زمانی که پول دیگری تهیه کردند؛ بخش دیگر مسکن خود را بسازند. به عنوان مثال خانوار می تواند بسته به بودجه خود پنجاه متر یک ساختمان را بسازد و در آن ساکن شود. پس از مدتی نیز بخش دیگری را، مثلاً یک اتاق، به خانه اضافه کند، اما این امر در ساخت و ساز انبوه میسر نیست و باید همه آپارتمان ها یک مدل و یک نوع ساخته شود. اما ساخت واحدهای یک طبقه و در نهایت دو طبقه توسط مردم به صورت ساخت تدریجی ممکن است.
شکوهی در پایان افزود: «مهمترین مزیت مردمی سازی رضایت مردم است. به بیان دیگر به غیر از همه مزیت های اقتصادی، رضایت و امنیت خاطر مردم در این امر بسیار اهمیت دارد. به بیان ساده مردم در این شیوه می گویند به میزانی که پول داشته ام مسکن مورد نظر خود را خودم ساخته ام. اما در نوع ساخت دولتی و انبوه سازی که از مردم وجه برای ساخت دریافت شود؛ اولاً اگر اشکالی مانند خرابی یک شیر آب نیز وجود داشته باشد؛ مردم از آن رضایت ندارند؛ ثانیاً گاهی بعد از پرداخت تقریباً تمام مبلغی که تعهد داده بودند هیچ استفاده ای از ملک خود نمی توانند بکنند. مثلاً فقط برای اینکه یکی دیگر از متقاضیان سهم خود برای تکمیل آسانسور را پرداخت نکرده، تمام پروژه نیمه کاره مانده و به مردم تحویل نمی شود. پس با مردمی سازی دولت از یک بار مسئولیت گران خارج می شود و براساس گام دوم انقلاب مردم به صحنه می آیند. در طول تاریخ نیز هر کجا امری به مردم سپرده شد؛ به طبع نتایج بهتری نیز حاصل شده است. آخرین مزیت آن نیز سرعت بیشتر ساخت است. اگر به سمت مردمی سازی حرکت شود؛ فرآیند ساخت و ساز خیلی سریع تر پیش می رود و دولت می تواند تمرکز خود را بر روی اختصاص زمین ها بگذارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران در پایان گفت: «این یکی از سیاست ها است و باید در کنار آن دیگر سیاست ها را مد نظر قرار داد و یک بسته برای شکست قیمت ها ارائه داد. در کنار عرضه زمین باید سیاست های مالیاتی برای جلوگیری از سوداگری و دلالی زمین نیز در نظر گرفته شود. به بیان دیگر، افرادی که معاملات زیاد زمین را می کنند و یا چندین قطعه زمین و ملک دارند یا کسانی که خانه را خالی و زمین را بایر نگه می دارند؛ باید مالیات بدهند تا این چرخه وارد سوداگری نشود.»
دولت با حمایت از ساخت مردمی مسکن به دنبال تحقق شعار سال