زندگی در خانه های احیا شده بافت فرسوده به جریان می افتد
سال گذشته رکورد نوسازی بافت های فرسوده پس از 9 سال شکسته شد و به 65 هزار واحد رسید؛ در چهار ماهه ابتدای امسال نیز این عدد 40 درصد نسبت به پارسال رشد داشت. کارهای خوبی طی دو سال اخیر در بافت های فرسوده انجام شده که از جمله آن می توان به رسیدن به عدد 146 هزار پروانه نوسازی، اجرای 1245 پروژه، آسفالت 2100 کیلومتر از معابر خاکی و ایجاد ردیف بودجه برای مرمت خانه های تاریخی اشاره کرد. معاون وزیر راه و شهرسازی می گوید که می خواهیم زندگی را در بافت های تاریخی به جریان درآوریم.
زمان مطالعه 7 دقیقه
هفته دولت بهانه ای شد تا با محمد آیینی مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری گفت وگو کنیم. او تغییر ادبیات و گفتمان دولت سیزدهم طی دو سال اخیر در موضوع نوسازی بافت های فرسوده را از دولت محوری به سمت مردمی سازی از اقداماتی دانست که در پیشرفت برنامه های بازآفرینی بسیار موثر بوده است. به گفته آئینی، نوسازی بدون حضور مردم قابل انجام نیست. او بیان می کند: در تولید مسکن در بافت های فرسوده از 146 هزار واحد عبور کردیم. هم چنین 585 پروژه خدماتی را به مرحله تکمیل رساندیم. حدود 660 پروژه هم در سال جاری در دستور کار قرار داده ایم. متن گفت وگو با محمد آیینی را در ادامه می خوانید:
- برنامه و افق پیش روی دولت برای افزایش تعداد خانه های مقاوم چیست؟
در حال حاضر 167 هزار هکتار بافت ناکارآمد در کشور وجود دارد که حدود 20 میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است. واحدهای ناپایدار نیز حدود 48 یا 47 درصد از کل تعداد واحدهای واقع در بافت های فرسوده را تشکیل می دهد. در برنامه هفتم قصد داریم این عدد را به 40 درصد برسانیم. تحقق این موضوع می تواند نگرانی از حوادث ساختمانی و بلایای طبیعی را تا حدودی کاهش دهد. علاوه بر آن از طریق نوسازی و بهسازی، سالیانه 100 هزار واحد مسکونی در بافت های فرسوده تولید خواهد شد که به عرضه مسکن در کشور کمک می کند.
اقدامات گذشته که ناظر بر این بود تا دولت و شهرداری مداخله مستقیم داشته باشند نتیجه ای در بر نداشته بلکه آن چه باعث ایجاد تحول می شود پای کار آمدن خود مردم است. در بحث نوسازی نیازمند ایجاد یک هم افزایی و همدلی هستیم. کسانی که در خانه های لرزان و فرسوده ساکن هستند، مالکان، سازندگان، سرمایه گذاران، شهرداری ها، نظام مهندسی، دولت، بانک ها و مجموعه ای از عوامل که پای کار بیایند می توان تحولی جدی در نوسازی بافت های فرسوده انجام داد.
- کارشناسان معتقدند با انباشت تقاضا در بخش مسکن و کم کاری در نوسازی بافت های فرسوده مواجهیم. می توانید آماری از عملکرد دولت گذشته ارایه دهید؟
طبق آمار در طول هشت سال فعالیت دولت قبل متوسط نوسازی به 40 هزار واحد رسیده بود. ما برای آن که جهشی در این بخش ایجاد کنیم تصمیم گرفتیم جذابیت سرمایه گذاری در بافت های فرسوده را افزایش دهیم. در این خصوص سال گذشته بسته های تشویقی را ابلاغ کردیم.
خوشبختانه پس از ارایه بسته 19 بندی تشویقی در سال اول توانستیم نتیجه ی خوبی بگیریم و آمار نوسازی رشد قابل توجهی داشته است. عددی که طی هشت سال دولت قبل به طور متوسط سالیانه 40 هزار واحد بود در سال 1400 به 61 هزار واحد و سال 1401 به 65 هزار واحد رسید. در چهار ماهه امسال هم شاهد صدور بیش از 20 هزار پروانه در بافت های فرسوده هستیم که در مقایسه با چهار ماهه ابتدای سال گذشته رشد 40 درصد را نشان می دهد.
- چالش هایی که در نوسازی مناطق هدف بازآفرینی وجود دارد چیست؟
درخصوص بیمه های تامین اجتماعی و تسهیلات بانکی دچار چالش هایی هستیم. با این حال نوسازی نسبت به سال گذشته 40 درصد رشد داشته که ناشی از رویکرد و سیاست اصولی در دولت سیزدهم مبنی بر پای کار آوردن مردم است. در کنار آن از شهرداری ها به عنوان شرکای راهبردی کمک گرفتیم. انشاءالله با حل شدن مساله بیمه تامین اجتماعی که افزایش قابل توجهی نسبت به سال قبل داشته و بحث همراهی و همکاری بانک ها امسال شاهد جهش در بحث نوسازی باشیم و رکورد سال گذشته را بشکنیم.
- درخصوص تامین خدمات و زیرساخت ها در بافت های فرسوده و حاشیه ای چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در بحث محرومیت زدایی و افزایش سطح خدمات اعم از زیربنایی و روبنایی در محدوده ها و محلات هدف بازآفرینی شهری شامل بافت های فرسوده، سکونتگاه های غیررسمی و حاشیه ای، برنامه های متنوعی را در حال اجرا داریم. فاصله معناداری درخصوص تامین خدمات در بافت های ناکارآمد نسبت به متوسط شهرها وجود دارد. اراده دولت سیزدهم این است که این فاصله به حداقل ممکن برسد و در تامین خدمات به متوسط مناطق شهری دست پیدا کنیم.
سال گذشته موفق شدیم بیش از 585 پروژه را به مرحله تکمیل برسانیم و در اختیار مردم قرار دهیم. حدود 660 پروژه هم در سال جاری در دستور کار قرار داده ایم که انشاءالله تا پایان سال به بهره برداری می رسانیم. این طرح ها شامل طرح های آموزشی، بهداشتی، درمانی، ورزشی، انتظامی و غیره است.
یک کار شاخص که در این دولت در دستور کار قرار گرفت بحث بهسازی و آسفالت معابر خاکی است. متاسفانه بیش از 60 درصد معابر در محلات هدف بازآفرینی، خاکی است. با توجه خوب دولت بیش از 2100 کیلومتر از این معابر، بهسازی و آسفالت شد. با همکاری و همراهی سایر بخش ها قصد داریم تا پایان دولت، هیچ معبر خاکی در محلات هدف بازآفرینی وجود نداشته باشد.
- برای ایجاد اشتغال در مناطق محروم و حاشیه ای چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در حوزه توانمندسازی و اشتغالزایی در بافت های ناکارآمد کارهای ویژه و خوبی صورت گرفته که رشد قابل توجهی نسبت به دوره های قبل داشته است. هر کدام از این پروژه ها و طرح ها که دولت سیزدهم در محلات هدف بازآفرینی شهری شامل نوسازی مسکن، تامین خدمات، بهسازی معابر و آسفالت معابر خاکی انجام داده می تواند یک خبر باشد که به اطلاع مردم برسد. این اطلاع رسانی صادقانه می تواند در مردم ایجاد امید کند.
- به تازگی دولت تسهیلاتی را برای مرمت خانه های تاریخی اختصاص داده، در این زمینه توضیح می دهید؟
یکی از خدماتی که در سال جاری به سرانجام رسید تعریف سرفصل جدید در سیستم بانکی کشور برای اعطای وام مرمت و مقاوم سازی خانه های تاریخی بود. این موضوع جدیدی است که در گذشته وجود نداشت. پیشنهادی به شورای پول و اعتبار دادیم که مصوب شد. در حال حاضر 80 درصد سقف تسهیلات نوسازی به مرمت و مقاوم سازی خانه های تاریخی اختصاص می یابد. عددی که امسال برای تهران اعلام شد 360 میلیون تومان است. در کلانشهرها 320 میلیون تومان، در سایر شهرها 280 میلیون تومان و در روستاها نیز 200 میلیون تومان برای مرمت بناهای با ارزش مسکونی اختصاص می یابد. این خدمت جدید در حال کارسازی است و مقدمات آن دارد فراهم می شود.
- یکی از اخباری که در ماه های اخیر درباره شائبه تخریب بافت تاریخی شیراز به گوش رسید نگرانی هایی را ایجاد کرد؛ موضوع چیست؟
نگاه ما این است که بافت های تاریخی دارای ارزش های تاریخی هستند و به همین دلیل باید به لحاظ معماری، شهرسازی و فرهنگی از آنها حفاظت شود. رویکرد و راهبرد ما در بافت های تاریخی، تخریب و نوسازی نیست بلکه مرمت و مقاوم سازی است. فضایی که ما به صورت عام برای واحدهای مسکونی در بافت های تاریخی از جمله شیراز فراهم کرده ایم گام بسیار بزرگی در حفظ این بناها است تا طی سال ها و دهه های آینده پایدار باقی خواهند ماند.
بافت تاریخی شیرازدرخصوص اخبار مربوط به بافت تاریخی شیراز در جریان جزییات کامل این موضوع قرار ندارم؛ چرا که یک موضوع محلی است اما طبق گزارش مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس این موضوع از اساس کذب دانسته شد. نگاه راه و شهرسازی، حمایت از مرمت و حفظ آثار تاریخی است و این که بتوانیم زندگی را در بافت های تاریخی به جریان درآوریم.
- در برنامه هفتم توسعه چه ظرفیت هایی برای نوسازی بافت های فرسوده ایجاد شده است؟
نگاه ما در برنامه هفتم توسعه این است که برخی موانع و مشکلات در قوانین و مقررات برطرف شود. پیشنهاداتی به نمایندگان مجلس داده شده و همراهی خوبی در این زمینه دیده می شود. یکی از موضوعات مهعم این است که معاوضه واحدهای واقع در بافت های فرسوده با زمین یا واحدهای نوساز در قانون پنج ساله هفتم توسعه گنجانده شود. علاوه بر آن پیشنهاد شد همه حمایت ها و مشوق ها و تخفیف های نهضت ملی مسکن به بافت های فرسوده نیز تسری پیدا کند. در واقع مجموعه حمایت هایی که از مناطق محروم صورت می گیرد در حوزه تخفیفات، هزینه ها، حمایت ها و معافیت های مالیاتی که وجود دارد به محلات بازآفرینی نیز داده شود.
درخصوص کاهش مدت زمان صدور پروانه های ساختمانی باید شهرداری ها نقش ایفا کنند. هم چنین پیشنهادی مترقی را از نمایندگان مجلس دیدیم مبنی بر این که در یک محله که اکثر مردم حاضر به نوسازی هستند اما عده معدودی حاضر به مشارکت نیستند، عدم حضور آنها مانع نوسازی نشود؛ چرا که مساله جان مردم در میان است. این را به عنوان یک تکلیف قانونی پیش بینی کردند که در این موارد نوسازی انجام شود.
علاوه بر آن پروژه هایی که حتی در خارج از محلات هدف بازآفرینی است ولی به منظور معوض یا پشتیبانی از نوسازی بافت های فرسوده اختصاص می یابد مشمول تمامی حمایت های نوسازی بافت های فرسوده شود. این پیشنهاداتی است که نمایندگان مجلس داده اند که امیدورایم با تصویب آن در برنامه هفتم توسعه شاهد نقطه عطفی در موضوع بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده باشیم.
زندگی در خانه های احیا شده بافت فرسوده به جریان می افتد