عملکرد صفر 4 بانک خصوصی در پرداخت تسهیلات ساخت مسکن

4 بانک خصوصی در فصل بهار 1402، میزان 200 هزار میلیارد تومان تسهیلات دادند اما عملکرد قانونی این بانک ها در پرداخت وام ساخت مسکن نزدیک به صفر است.

زمان مطالعه 4 دقیقه

img

بانک یکی از نهادهای مالی در هر کشور هست که وظیفه پرداخت تسهیلات را بر عهده دارد. بر خلاف آن چه عموما تصور می شود، بانک واسطه وجوه نیست و با خلق پول این تسهیلات را پرداخت می کند. به عبارت دیگر کارکرد بانک به این صورت نیست که سپرده ی سپرده گذاران را به متقاضیان تسهیلات وام دهد. بلکه عملیات وام دهی صرفا یک عملیات حسابداری است و بانک از هیچ پول خلق می کند. البته داشتن قدرت خلق پول به این معنا نیست که بانک هر چقدر بخواهد می تواند خلق پول کند و مواردی چون تسویه بین بانکی و مواردی از این دست در عمل خلق پول بانک را با محدودیت مواجه خواهد ساخت.

با توجه به جزئیات فنی یاد شده از فعالیت نظام بانکی، می توان عملکرد بانک را به تاجری تشبیه کرد که می تواند چک بکشد و به دلیل اعتماد بالایی که به چک او وجود دارد، این چک به عنوان وسیله مبادله بین سایر افراد استفاده شود اما این اعتماد به بدهی یا همان چک بانک از کجا می آید؟ مهم ترین علت اعتماد مردم به بانک پشتیبانی حاکمیت از چک بانک است. به عبارت دیگر پول خلق شده توسط یک بانک حتی بانک خصوصی، به صورت یک به یک قابلیت معاوضه با بدهی خلق شده توسط حاکمیت را دارد. یعنی چکی که بانک الف کشیده است از نظر ارزش عینا معادل اسکناسی است که توسط حاکمیت چاپ شده است.

نظام بانکی در قبال رانت خلق پول باید متعهد به تکالیف حاکمیتی شود

در همین راستا، علی نادری شاهی، کارشناس اقتصادی با اشاره به فدرت نظام بانکی که از طرف حاکمیت به آن ها داده شده است، گفت: خلق پول رانتی است که حاکمیت در اختیار مالکان بانک قرار داده است، طبیعی است در مقابل این رانت که در اختیار هر کسی نیست، بانک ها باید وظایفی را نیز بر عهده بگیرند.

این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: در بسیاری از کشورها نظام بانکی به دلیل رانت خلق پول باید وظایفی را برای حاکمیت بپذیرد و در غیر این صورت مجوز بانکداری خود را باطل خواهد دید، برای مثال در کشور مالزی، بخشی از تسهیلات هر بانک باید برای ساخت و تامین مسکن مردم هزینه شود.

پرداخت 200 هزار میلیارد وام توسط 4 بانک خصوصی در فصل بهار 1402

با توجه به اهمیت ایجاد تکلیف برای نظام بانکی در مقابل رانت خلق پول، بررسی رفتار نظام بانکی در ایران نشان می دهد، تاکنون بانک ها به وظایف خود به خوبی عمل نکرده اند. این مهم در مورد بانک های خصوصی شدیدتر است. برای مثال براساس اطلاعات منتشر شده در سایت بانک مرکزی، مجموع تسهیلات پرداختی توسط 4 بانک پاسارگاد، خاورمیانه، سامان و اقتصاد نوین در 3 ماهه نخست سال حدود 200 هزار میلیارد تومان بوده است که بیش از 20 درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک ها در این مدت به حساب می آید.

با این که حجم بالایی از کل تسهیلات پرداختی توسط نظام بانکی توسط این 4 بانک خصوصی پرداخت شده است اما مشاهده می شود، همکاری این بانک ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن نزدیک به صفر است. براساس ماده 4 قانون جهش تولید مسکن، 20 درصد از تسهیلات پرداختی بانک ها باید صرف بخش مسکن شود. با این حال همکاری بانک ها در این زمینه تاکنون رضایتبخش نبوده و به طور مشخص بانک های خصوصی همکاری لازم را نداشته اند.

بانککل تسهیلات پرداختی در فصل بهار (همت)تسهیلات پرداختی به طرح نهضت ملی در فصل بهار (همت)سهم تسهیلات مسکن از کل تسهیلات پرداختی (درصد)
بانک پاسارگاد56.20.0820.15
بانک خاورمیانه49.400
بانک سامان48.90.080.16
بانک اقتصاد نوین43.600

به معنای دیگر نظام بانکی در بخش خصوصی که از رانت خلق پول بهره مند است، حاضر به عمل به تعهد قانونی در قبال این برخورداری در اقتصاد ایران نیست و از قانون مجلس در این حوزه سر باز می زد.

ضمانت های اجرای قانون جهش تولید و تامین مسکن فعال شود

ساخت یک میلیون مسکن در سال وعده ی رئیس جمهور و حکم قانون جهش تولید مسکن است اما عدم همکاری بانک ها در پرداخت تسهیلات، تحقق این موضوع را با اما و اگرهای جدی مواجه کرده است. در این راستا لازم است بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی با بانک های متخلف برخورد کرده و در صورتی که این بانک ها همکاری لازم را نداشته باشند جریمه ها و محدودیت هایی بر آن ها وضع شود.

از سوی دیگر لازم است، ضمانت های اجرای ماده 4 قانون جهش تولید و تامین مسکن فعال شده و برای مثال، سازمان امور مالیاتی، مالیات نسبت به اخذ مالیات موضوع ماده 4 قانون جهش تولید مسکن از بانک ها متخلف را به صورت جدی پیگیری کند.



عملکرد صفر 4 بانک خصوصی در پرداخت تسهیلات ساخت مسکن

دیدگاه ها   دیدگاه

هنوز درباره این خبر هیچ دیدگاهی وجود ندارد. دیدگاه خود را درباره این موضوع بیان کنید.