هنوز آمار دقیقی از میزان تسهیلات پرداختی در قالب نهضت ملی مسکن به متقاضیان منتشر نشده است اما به نظر می رسد مشکلات موجود در ارتباط نظام بانکی با سامانه ثبت نام متقاضیان طرح و مبادله اطلاعات درباره پیشرفت فیزیکی طرح ها موجب کندی اعطای تسهیلات به این طرح ملی است.
زمان مطالعه 6 دقیقه
بیست و چهارم شهریور سال 1400 بود که «قانون جهش تولید مسکن» برای اجرا ابلاغ شد، قانونی که بر اجرای یکی از وعده های رئیس دولت سیزدهم مبنی بر ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی تاکید دارد.
براساس این قانون، شورای عالی مسکن به منظور برنامه ریزی، سیاست گذاری اجرائی، نظارت و ایجاد هماهنگی بین دستگاه های اجرائی در حوزه مسکن تشکیل شد، شورایی به ریاست رئیس جمهور و با عضویت معاون اول رئیس جمهور و وزاری راه و شهرسازی، نیرو، کشور، صنعت، سازمان برنامه و بودجه کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و یک نفر از اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر .
تشکیل چنین شورایی به ریاست عالی ترین مقام اجرایی کشور و عضویت مقامات عالی مسئول دستگاه های متولی نشان از عزم جدی دولت سیزدهم برای جرایی شدن این وعده رئیس جمهور دارد، این شورا در جلسات منظم خود که هر دو هفته یکبار تشکیل می شود مراحل تحقق وعده رئیس جمهور را رصد و ناهمواری های مسیر را هموار می کند.
براساس نتایج نخستین جلسه این شورا که مهر سال گذشته برگزار شد، شرایط واگذاری مسکن به متقاضیان تعیین شد، به طوری که متقاضی و افراد تحت سرپرستی، از ابتدای سال 84 فاقد زمین یا واحد مسکونی بوده و از تاریخ اسفند سال 57 ازامکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تامین مسکن، استفاده نکرده باشد، به عبارتی فرم «ج» آنها در استعلام از سامانه موضوع ماده یک آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی عرضه و تأمین مسکن، باید به رنگ سبز باشد.
همچنین متقاضی ثبت نام طرح جهش تولید مسکن 1401، باید متاهل و یا سرپرست خانوار باشد؛ البته زنان مطلقه، زنان خودسرپرست با بیش از 35 سال سن و مردان مجرد بالای 23 سال، به شرط ارائه تعهدنامه محضری مبنی بر ازدواج تا تاریخ تحویل مسکن، نخبگان علمی و معلولان جسمی و حرکتی با شرط سنی 20 سال، به عنوان استثنائات، مجاز به ثبت نام در سامانه جهش تولید مسکن هستند.
علاوه بر این، ثبت نام کننده، در شهری که برای آن درخواست ثبت نام طرح جهش تولید مسکن می دهد باید حداقل 5 سال سابقه سکونت داشته باشد ضمن اینکه متقاضی باید از توانایی مالی کافی، برای بازپرداخت اقساط وام برخوردار باشد.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، تاکنون پنج میلیون و 200 هزار نفر در سامانه نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده اند که روند پالایش این متقاضیان در حال انجام است و ممکن است یک میلیون نفر از آن ها پالایش شوند، تاکنون کار ساخت یک میلیون و 350 هزار واحد مسکونی در قالب این طرح آغاز شده است و تا شهریور امسال 100 هزار واحد آن تحویل خواهد شد.
براساس قانون طرح جهش تولید مسکن، سیستم بانکی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تسریع کننده این طرح، نقش آفرینی می کند و لذا برای متقاضیان ساکن تهران 450 میلیون تومان، متقاضیان شهرهای با جمعیت بالای یک میلیون نفر 400 میلیون تومان، ثبت نام کنندگان مراکز استان ها 350 میلیون تومان، متقاضیان سایر شهرها 300 میلیون تومان و ثبت نام کنندگان مسکن روستایی 250 میلیون تومان، تسهیلات در نظر گرفته شده است.
ثبت نام طرح جهش تولید مسکن، از طریق سامانه جامع طرح های حمایتی مسکن انجام می شود و نرخ سود بازپرداخت، از 5 تا 12 درصد بوده و حداکثر مدت بازپرداخت اقساط، 18 تا 20 سال است.
بر این اساس به استناد ماده 4 قانون جهش تولید مسکن و مصوبه جلسه مورخ 11/8/1400 شورای پول و اعتبار، «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات احداث و نوسازی مسکن موضوع قانون جهش تولید مسکن مصوب سال 1400»، با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت راه و شهرسازی مصوب شد و بانک های صادرات ایران، تجارت، ملت، سپه، رفاه کارگران، کشاورزی، توسعه صادرات ایران، مسکن، توسعه تعاون، صنعت و معدن، پاسارگاد، ایران زمین، سامان، دی، سینا، کارآفرین، آینده، گردشگری، شهر، اقتصاد نوین، پارسیان، سرمایه، خاورمیانه، موسسه اعتباری غیربانکی ملل، هیأت سرپرستی موسسه اعتباری غیربانکی نور و شرکت دولتی پست بانک به عنوان بانکها عامل این طرح معرفی شدند.
در بخشی از این بخشنامه آمده است: اعطای تسهیلات به موجب قراردادهای متمم به طرح های نیمه تمام احداث مسکن که در سامانه ثبت و به تایید وزارت رسیده است (به استثنای طرح های نیمه تمام مسکن مهر)، متناسب با پیشرفت فیزیکی طرح و منابع مورد نیاز بابت اتمام طرح های مزبور، تا سقف های مقرر در این دستورالعمل و با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار، از سوی بانک عامل بلامانع است.
براساس تبصره ماده 6 این بخشنامه در راستای اعطای تسهیلات ساخت مسکن موضوع این دستورالعمل، نحوه اعطای تسهیلات به صورت مرحله ای و متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه (به صورت تدریجی) در هریک از مراحل، به شرح زیر است:
مرحله | متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه | حداکثر تسهیلات بانکی قابل پرداخت در هر مرحله (درصد) |
---|---|---|
1 | پی کنی - فونداسیون | 10 |
2 | اسکلت - سقف | 40 |
3 | سفت کاری | 25 |
4 | نازک کاری | 25 |
بدیهی است اگر بانکی پس از تکمیل مدارک و واریز حصه نقدی (آورده) از سوی متقاضی، سهم خود را نپردازد، مشمول جریمه مالیاتی لحاظ شده در قانون جهش تولید مسکن، خواهد شد.
بانک مرکزی پیش تر، بخشنامه مربوطه را به شبکه بانکی ابلاغ کرده بر حسن اجرای آن نظارت می کند.
در همین راستا و براساس قانون طرح جهش تولید مسکن، بانک مرکزی با همکاری سازمان برنامه و بودجه تمهدیدات ویژه ای برای تامین اعتبارات صندوق ملی مسکن اتحاذ کرده است.
به گفته صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، براساس تفاهمی که میان بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه انجام شده است مقرر شد منابع حاصل از برگشت خط اعتباری مسکن مهر، به صندوق ملی مسکن واریز شود.
به گفته وی، خط اعتباری مسکن مهر 12 سال پیش برای تامین مالی طرح مسکن مهر طراحی شده بود و حالا مقرر شده است منابع این خط اعتباری که 50 هزار میلیارد تومان است به تدریج به محض وصول اقساط به صندوق ملی مسکن واریز و تبدیل به بدهی دولت شود.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، مبلغ وصولی سال 1400 از این محل 3 هزار میلیارد تومان تعیین شده است و براساس برنامه، وصول مطالبات مبلغ 50 هزار میلیارد تومان تا سال 1419 وصول خواهد شد.
بنابراین گزارش هنوز آمار دقیقی از میزان تسهیلات پرداخت شده در قالب این طرح به متقاضیان منتشر نشده است ؛ به نظر می رسد به دلیل مشکلات موجود بر سر راه ارتباط نظام بانکی با سامانه ثبت نام متقاضیان طرح ملی جهش تولید مسکن و مبادله اطلاعات در خصوص پیشرفت فیزیکی طرح ها به عنوان عوامل مهم روند کند اعطای تسهیلات به این طرح ملی است.
رویکردی که در صورت همکاری نزدیک و شفاف میان مجریان این طرح عظیم ملی با نظام بانکی می تواند نوید بخش اخباری خوش برای متقاضیان خرید این واحد های مسکونی و عملیاتی شدن یکی از مهمترین وعده های دولت سیزدهم باشد.
2 عامل کند شدن اعطای تسهیلات نهضت ملی مسکن / جدول شیوه پرداخت وام ساخت مسکن