ساخت مسکن تدریجی راه حلی برای خانه دار شدن اقشار کم درآمد
مسکن تدریجی، مفهومی در اقتصاد مسکن است که با توجه به ظرفیت های مردمی جوامع راهگشای خوبی برای حل مسائل مسکن ملکی و اشتغال جوامع خواهد بود.
زمان مطالعه 3 دقیقه
با توجه به لزوم متنوع سازی سبد تأمین مسکن برای اقشار مختلف جامعه، محمد نائیج حقیقی، کارشناس حوزه اقتصاد مسکن، یادداشتی ارسال کرده که مشروح آن به شرح زیر است:
تأمین مسکن مناسب و درخور استطاعت به عنوان یکی از چالش های اصلی دولت ها در دهه های اخیر در کشور بوده است. نگاه به این چالش ها نمایانگر آن است که ساخت مسکن ملکی توسط دولت عاملی برای تکمیل ظرفیت ها و پاسخگویی به نیازهای جامعه ایران نیست و نیاز به بهره گیری از سرمایه بالقوه اجتماعی روزبه روز بیشتر درک خواهد شد.
یکی از گام های اصلی برای طراحی و اجرای طرح های جامع ساخت مسکن نگاه به تجربه های جهانی و توجه به سنت های تاریخی جامعه ایرانی در قرون گذشته بوده که به خودی خود بیانگر طرح های مختلف برای ساخت و عرضه مسکن متکی بر سرمایه اجتماعی بالقوه خواهد بود.
با نگاه به تجربه های موجود مفهومی به عنوان مسکن تدریجی شکل گرفته است؛ مفهومی شگرف که به جهت توجه به ظرفیت های مردمی جوامع راهگشای خوبی برای حل مسائل مسکن ملکی و اشتغال جوامع خواهد بود.
در تعریف اولیه مسکن تدریجی بستری برای رشد و بهبود فضای مسکونی در بازه زمانی میان مدت را فراهم کرده که به تبع آن شرایط زندگی بهتری را برای ساکنان بدون تحمیل هزینه اولیه فراهم آورده که نکته قابل توجه در این طرح آن است که مشارکت حداکثری در سطوح مختلف و براساس سرمایه های بالقوه اجتماعی تجلی خواهد یافت.
حال سوال اصلی آن است که دولت ها چه نقشی در طراحی و ساخت این نوع سکونتگاه ها خواهند داشت؟
با وجود نقش اصلی بدنه سرمایه اجتماعی جوامع مختلف شاید بتوان اصلی ترین نقش دولت در توسعه این نوع طرح ها را تخصیص زمین مناسب دانست. تخصیص زمین به صورت اجاره بلندمدت و حداقل هزینه گامی مهم در کاهش هزینه ساخت این نوع طرح ها و اجرای طرح های مسکن ملکی متکی بر ظرفیت های بدنه اجتماعی جوامع دانست.
از طرفی دیگر دولت ها به منظور تشویق مردم می توانند از بسترهای در اختیار برای تسهیل امر ساخت استفاده لازم و کافی را ببرند. به عنوان مثال طراحی و اجرای زیرساخت ها حمل ونقل به منظور دسترسی آسان به محل زندگی، تسهیل در صدور مجوزهای ساخت، طراحی، اجرای زیرساخت موردنیاز برای مناطق مسکونی، طراحی نقشه ساختمان ها و بافت شهری متناسب با ظرفیت های فیزیکی، اجتماعی، اقلیمی و بومی و برنامه ریزی و اجرای طرح های مختلف تأمین مالی در بسترهای بانکی و بازار سرمایه به منظور افزایش توان ساخت مسکن را می توان از جمله نقش های دولت در اجرا و توسعه این طرح ها دانست.
حال با توجه به ترسیم نقش اساسی دولت در تخصیص زمین برای تقویت بستر ساخت مسکن ویلایی متناسب با نیازهای جامعه می توان گام هایی را برای اجرای این طرح متصور شد:
گام اول در اجرای این طرح، طراحی الگوی ساده اما قابل توسعه در طول زمان و متناسب با نیاز خانواده در عین توجه به توان تأمین مالی ساخت در بین طبقات درآمدی خانواده ها در مناطق مختلف است. در این الگو نیازهای اولیه یک سکونتگاه امن و ایمن طراحی و اجرا شده و زیرساخت های اولیه ای چون فاضلاب، آب آشامیدنی و بهداشت عمومی برای این مناطق در نظر گرفته خواهد شد.
در گام دوم و متناسب با نیاز خانواده قسمت های مختلف در طی بازه زمانی بلندمدت توسط خود خانواده ساخته خواهد شد. در طی این بازه ساخت علی رغم فراهم آمدن زیرساخت های متناسب با نیازهای به وجود آمده در طول زمان، اثرات روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مالکیت مسکن و تعلق به محیط زندگی قابل مشاهده خواهد بود.
ساخت مسکن تدریجی راه حلی برای خانه دار شدن اقشار کم درآمد