کلاف سردرگم پرداخت تسهیلات به نهضت ملی مسکن
«معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی» در کنار «بانک مرکزی و نظام بانکی» نتوانستند به تعهدات قانونی خود در نهضت ملی مسکن عمل کنند.
زمان مطالعه 4 دقیقه
بسیاری از مردم از تداوم روند نامطلوب پرداخت تسهیلات ساخت مسکن نهضت ملی شکایت کرده اند.
در این باره یکی از متقاضیان خود مالک نهضت ملی مسکن می گوید: زمانی که به بانک برای دریافت تسهیلات مراجعه کردم، مامور بانک گفت، اصلا اطلاعات شما از سوی وزارت راه و شهرسازی به بانک معرفی نشده است.
با توجه به شرایط پیش آمده واکاوی کلاف سردرگم شکل گرفته میان وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی می تواند پرده از دلیل ایجاد مشکل برای مردم بردارد.
به استناد ماده 4 قانون جهش تولید و تامین مسکن، بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مکلفند حداقل 20 درصد از تسهیلات پرداختی نظام بانکی در هر سال را با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند.
در همین راستا، تبصره 2 ماده 4 این قانون می گوید، تسهیلات فوق براساس نیاز سالانه مسکن در طرح ها و برنامه های اعلام شده وزارت راه و شهرسازی پرداخت می شود.
ضعف عملکرد معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه در معرفی متقاضیان به نظام بانکی
بر این مبنا به استناد سازوکار طراحی شده، در گام ابتدایی وزارت راه و شهرسازی باید متقاضیان واجد شرایط را در قالب شرایط سامانه ای به نظام بانکی معرفی کرده و پس از آن نیز نظام بانکی مطابق قانون، تسهیلات ساخت مسکن را به متقاضیان پرداخت کند.
به عبارت دیگر، معرفی از سوی وزارت راه و شهرسازی به نظام بانکی و پس از آن پرداخت تسهیلات از سوی بانک ها 2 مرحله ای است که توقف هر یک از آن های در قالب مسئله ترک فعل زمینه ایجاد مشکل برای مردم را مهیا کرده است و تسیهلات ساخت نهضت ملی مسکن به دست مردم و سازندگان نمی رسد.
بر اساس شرایط موجود به نظر می رسد، معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نتوانسته است، به خوبی شرایط را برای معرفی متقاضیان به نظام بانکی ایجاد کند. در همین راستا، بر مبنای تنها آمار موجود به دست آمده بر اساس خروجی سامانه TEM، وزارت راه و شهرسازی تا ابتدای اسفندماه سال 1400، فقط 6 هزار و 112 پروژه ساخت مسکن را به یک بانک معرفی کرده است.
بر مبنای اطلاعات به دست آمده از سامانه TEM، به غیر از بانک مسکن، وزارت راه و شهرسازی تاکنون متقاضی را به سایر بانک های کشور معرفی نکرده است.
از سوی دیگر برخی از متقاضیان خودمالکی مدعی هستند، سازوکارهای معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی به هیچ عنوان تسهیل گر دریافت تسهیلات از سوی نظام بانکی نیست و اتفاقا همین تناقضات و اختلافات قانونی عامل جلوگیری از دریافت تسهیلات مسکن شده است.
در همین رابطه، برخی کارشناسان حوزه مسکن معتقدند:معاونت مسکن و ساختمان خود به مانع نهضت ملی مسکن تبدیل شده است، دستورالعمل فرم جیم با توجه به اینکه متقاضیان خودمالکی از زمین و تسهیلات یارانه ای استفاده نمی کنند، لغو شده بود اما مجددا از ما فرم جیم طلب می کنند و کار را بند یک مسئله کرده اند که پیشتر لغو شده بود.
در این شرایط به نظر می رسد، عملکرد معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی در معرفی متقاضیان نهضت ملی مسکن به بانک، مطابق قانون نبوده و همین مسئله یکی از دلایل ایجاد مشکلات برای مردم است.
99.5 درصد از تکلیف بانک های برای پرداخت وام ساخت مسکن عملی نشد
در این شرایط نظام بانکی که از ابتدا علاقه ای به پرداخت تسهیلات ساخت مسکن نداشت از ناهماهنگی های و اقدامات نادرست معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی نهایت استفاده را کرده است و کمترین عملکرد را در پرداخت تسهیلات به نام خود ثبت کرده است.
در این میان بر اساس آمار ماخوذه از سامانه TEM از مجموع بانک های کشور که نسبت به پرداخت تسهیلات ساخت مسکن مکلف شده بودند، فقط یک بانک کمتر از 2 هزار میلیارد تومان تسهیلات ساخت مسکن پرداخت کرده و سایر بانک های کشور در این زمینه عملکرد صفر را به ثبت رسانده اند. این مسئله در شرایطی است، که مطابق قانون نظام بانکی در سال 1400 مکلف به پرداخت 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات ساخت مسکن شده بود.
این یعنی نظام بانکی 0.5 درصد از تعهدات خود در زمینه نهضت ملی مسکن را پاسخگو بوده و به 99.5 درصد دیگر از این تعهد عمل نکرده است.
ترک فعل بانک مرکزی در اجرای تبصره 18 قانون بودجه 1400
از سوی دیگر بر مبنای تبصره 18 قانون بودجه سال 1400 بانک مرکزی مکلف بود، گزارش عملکرد پرداخت تسهیلات 360 هزار میلیارد تومانی ساخت مسکن را به صورت برخط در اختیار عموم مردم قرار دهد.
بر این اساس با گذشت 12 ماه از شروع سال 1400، تاکنون هیچ گزارشی از سوی بانک مرکزی درباره عملکرد پرداخت تسهیلات موضوع تبصره 18 قانون بودجه سال 1400 به مردم ارائه نشده است.
با توجه موارد یاد شده، معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در کنار بانک مرکزی و نظام بانکی باید هرچه سریعتر به تعهدات قانونی خود درباره پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن اقدام کنند و دشواری های متقضایان این طرح را از سر راه بردارند.
کلاف سردرگم پرداخت تسهیلات به نهضت ملی مسکن