به گفته مدیر کل منابع طبیعی استان قزوین اجرای پایلوت و آزمایشی سامانه پایش امور اراضی در این استان توانسته دستاوردهای مهمی را در زمینه مقابله با زمین خواری به ارمغان بیاورد.
زمان مطالعه 5 دقیقه
سامانه پنجره واحد مدیریت زمین اولین سامانه با هدف مبارزه با زمین خواری، در اسفندماه سال گذشته با تاخیری حدودا 4 ساله به مرحله بهره برداری رسید. این سامانه قرار است با فراهم ساختن 3 امکان مهم از جمله «پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره ای» ، «مدیریت درخواست متقاضیان خدمات حوزه زمین» و «مدیریت فرآیندهای بین دستگاهی» ، مانع هرگونه تصرف غیرقانونی و دست درازی به اراضی و املاک شود.
در حال حاضر بخش پایش ماهواره ای این سامانه، به شکل پایلوت در استان قزوین راه اندازی شده است و طبق گفته مسئولان، در مدت حدودا یکساله از زمان آغاز به کار خود، دستاوردهای چشمگیری در زمینه کشف و شناسایی ساخت وسازهای غیرمجاز بدست آورده است.
سامانه پایش اراضی که توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران و با همکاری ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی ایجاد و راه اندازی شده، به گونه ای طرح ریزی شده است که با تکیه بر فناوری های نوین و ظرفیت های بومی کشور و با تعیین مختصات زمین، اقدام به دریافت تصاویر و داده های ماهواره ای می کند و ضمن تحلیل و پردازش اطلاعات دریافتی و مقایسه آنها با یکدیگر در بازه های زمانی مشخص، به بررسی و کشف تخلفات در حوزه اراضی کشور می پردازد.
محسن قاسم زاده، مدیرکل منابع طبیعی استان قزوین با بیان اینکه سامانه پنجره واحد مدیریت زمین در اسفندماه سال 1399 افتتاح شد، خاطر نشان کرد: سامانه پایش امور اراضی یکی از زیرسامانه های پنجره واحد مدیریت زمین است که می تواند با ابزارهای ماهواره ای به کشف تخلفات حوزه زمین خواری و ساخت وسازهای غیرمجاز کمک شایانی کند.
وی عنوان کرد: این سامانه به وسیله رصد ماهواره ای مستمر خود هرگونه تخلف و تغییرات محیطی در بستر اراضی و املاک هر استان را به ادارات مربوطه همچون اداره امور اراضی، اداره منابع طبیعی و اداره راه و شهرسازی هر استان اطلاع رسانی می کند.
قاسم زاده با بیان اینکه سامانه پایش نسبت به هرگونه تغییرات یا ساخت وساز غیر مجاز حساس است، گفت: اگر این تغییرات در حوزه منابع طبیعی و ملی باشد، بلافاصله سامانه اطلاعات لازم را در اختیار اداره منابع طبیعی استان قرار خواهد داد.
وی با بیان اینکه پنجره واحد مدیریت زمین و سامانه پایش امور اراضی به شکل پایلوت در حال اجرا در استان قزوین است، گفت: تمام آموزش های لازم درباره این سامانه به تمام همکاران و عوامل داده شده است.
عملکرد موفق یکساله سامانه پایش امور اراضی
مدیرکل منابع طبیعی استان قزوین با بیان اینکه پس از مشاهده هرگونه ساخت وساز و تغییرات توسط سامانه پایش، بازرسان و ماموران اداره منابع طبیعی اقدام به بازرسی حضوری و تشکیل پرونده می کنند، گفت: در یک سال گذشته حدود 1956 تغییر در مساحت سه هزار و چهل و سه هکتار در محیط منابع طبیعی استان قزوین شناسایی شده است.
قاسم زاده با اشاره به اینکه از میزان 1956 گزارش 239 مورد آن به عنوان تخلف شناسایی شده که 51 مورد آن به عنوان تخلف محرز برخورد شده است، گفت: سامانه پایش اراضی به عنوان یک ابزار ماهواره ای مکمل می تواند کمک شایانی به رصد و صحت سنجی این تغییرات در حوزه اراضی کند.
وی با بیان اینکه تخلفات حوزه اراضی از یک طریق معین دریافت نمی شود و از همه ظرفیتهای مردمی یا گشت های نظارتی نیز استفاده می شود، گفت: تخلفات حوزه زمین و مسکن توسط سامانه پنجره واحد مدیریت زمین و سامانه های پایش امور اراضی، تلفن 139، تلفن 1504 و نیز نظارتهای مستمر پلیس امنیت اقتصادی و معاونت پیشگیری از جرم قوه قضاییه قابل کشف و برخورد خواهد بود.
قاسم زاده با بیان اینکه سامانه پایش امور اراضی از سیستم ماهواره ای نرم افزار google earth اطلاعات خود را دریافت می کند، افزود: ولی در حال حاضر سامانه پایش نیازمند به روزرسانی است تا نقشه هایی که در آن بارگذاری می شود، جدیدتر باشد.
دستاورد های سامانه پایش امور اراضی
به طور کلی سامانه پایش امور اراضی این قابلیت را دارد که در سه حیطه مهم با نظارت ماهواره ای خود از دست درازی به اراضی ملی و دولتی جلوگیری به عمل بیاورد:
رصد مداوم دیوارکشی های مشکوک
با راه اندازی سامانه پایش اراضی کشور، زمین های کشاورزی و منابع طبیعی به صورت مستمر و از فضای آسمان توسط ماهواره ها رصد شده و هر گونه تغییر نظیر دیوارکشی، گودبرداری، پی کنی، احداث بنا، قطع درختان باغی و جنگلی و احداث استخر قابل شناسایی است.
رد ادعاهای دروغین با تصاویر ماهواره ای
یکی از مصادیق زمین خواری، کاشت درختان چندین ساله در اراضی ملی است که بر اساس ادعای زمین خواران به عنوان مبنایی برای مالکیت اشخاص تلقی می شود. با فعال شدن سامانه پایش اراضی کشور، سوابق بهره برداری از اراضی در سنوات گذشته نیز به راحتی قابل مشاهده است و امکان جلوگیری از این ادعاهای دروغین و تصرف غیرقانونی اراضی منابع طبیعی را فراهم می شود.
کمک رسانی به محیط بانان و گشت های نظارتی
نیروهای گشتی از قبیل جنگل بانان، محیط بانان همواره با چالش های متعددی برای انجام وظایف خود روبرو بوده اند. بخشی از این چالش ها شامل کمبود تجهیزات و خودرو به ویژه برای نظارت مستمر بر مناطق صعب العبور است. با فعال شدن سامانه پایش اراضی کشور، ابزارهای فناوری اطلاعات و دانش ماهواره ای در اختیار این نیروها قرار گرفته تا با استفاده از ظرفیت تکنولوژی نوین، امکان رصد دائمی اراضی و مقابله با افراد سودجو را داشته باشند.
اجرای کامل سامانه مدیریت زمین منوط به همکاری دستگاه ها
به گزارش تسنیم، با وجود اجرای آزمایشی سامانه پایش، اما متاسفانه هنوز سامانه پنجره واحد مدیریت زمین به عنوان جامع ترین سامانه حوزه زمین و مسکن و در جایگاه «ابرپروژه مبارزه و کشف زمین خواری» و «تنها مرجع صدور مجوزهای ساخت و ساز در کشور» ، نه تنها هنوز به طور کامل در کشور اجرایی نشده است، بلکه متأسفانه در بین عموم مردم و حتی دستگا ه های اجرایی و دولتی نیز تا میزان زیادی ناشناخته مانده است.
مازیار مباشری مدیرکل دفتر تدوین ضوابط فنی و مقررات دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات آذرماه امسال از کم کاری دستگاه های متولی حوزه زمین و مسکن برای اتصال به سامانه پنجره واحد مدیریت زمین خبر داده بود و گفته بود: «پلتفرم و زیرساخت های سامانه پنجره واحد مدیریت زمین توسط وزارت ارتباطات به طور کامل آماده شده است و بهره برداری کامل از این سامانه منوط به همکاری و متصل شدن دستگاه ها و ارگانهای مرتبط با حوزه زمین و مسکن است.»
اکنون زیرساخت و پلتفرم اینترنتی این سامانه به طور کامل توسط وزارت ارتباطات اجرایی شده، اما هنوز بازیگران اصلی این سامانه یعنی دستگاه های دولتی و حاکمیتی مرتبط با حوزه زمین و مسکن در این سامانه فعالیت خود را شروع نکرده اند.
بهره گیری از تصاویر ماهواره ای برای مقابله با زمین خواری / اجرای کامل سامانه مدیریت زمین منوط به همکاری دستگاه