5 سال بلاتکلیفی پروژه‌ای ملی در بم و تبدیل آن به نماد کاهگل

پروژه تقاطع غیرهمسطح پل ولایت شهر بم از جمله طرح‌های ملی وزارت راه و شهرسازی در بزرگراه کرمان- بم- زاهدان برای رفع نقاط حادثه خیز در نظر گرفته شده اما سرنوشت آن در پنج سال اخیر بلاتکلیف مانده و اینک با صرف 100 میلیون تومان هزینه اضافه، به نمادی کاهگلی تبدیل شده است.

شنبه 13 آذر 1400

زمان مطالعه 13 دقیقه

این پروژه در محل میدان ورودی ابتدای شهر بم در 195 کیلومتری شرق مرکز استان کرمان از سمت خواجه‌عسکر، سال 95 در شورای شهر دور چهارم با اعتبار 18 میلیارد تومان به صورت روگذر مصوب شد.

کلنگ این پروژه فروردین 96 با حضور رزم حسینی استاندار وقت به زمین زده شد و طبق وعده ها باید طی 18 ماه به بهره برداری می رسید.

اما بعد از گذشت سه سال از کلنگ زنی این پروژه و کش و قوس‌های فراوان، درحالی که مردم بم چشم انتظار تکمیل و بهره‌برداری هرچه سریع‌تر تقاطع غیرهمسطح روگذر پل ولایت بودند، معاون امور عمرانی استانداری کرمان در خرداد 99 در جلسه ای در فرمانداری بم گفت: بررسی های کارشناسانه اداره راه و شهرسازی حاکیست پروژه پل ولایت بم به دلیل داشتن هزینه ای بالغ بر 30 میلیارد تومان معقول نیست و انجام نمی شود و سرانجام این پروژه متوقف شد.

وضع موجود این پروژه اینک درحالی با تبدیل سازه‌های آن به نمادهای کاه‌گلی همراه بوده و همچنان سرنوشت این نقطه مهم شهری، برای شهروندان باغ‌شهر جهانی بم مبهم است که باوجود گذشت اینهمه سال متولیانی که مسئول بخشی از هرکدام از پروژه ها بوده اند، دیگری را مقصر می دانند و توپ را در زمین دیگری می اندازند.

فرماندار چه می گوید؟

فرماندار بم درباره این پروژه به خبرنگار ایرنا گفت: سال 95 قرارداد پروژه با برآورد اعتباری 18 میلیارد تومانی که پنج میلیارد تومان آن هزینه شده منعقد شد.

هادی شهسوارپور اظهارداشت: این پروژه جزو پنج پروژه مطالعاتی اداره کل راه و شهرسازی کرمان در بزرگراه ماهان- بم- زاهدان در طرح ملی رفع نقاط حادثه خیز شناسایی شده بود که پل زیرگذر ابارق هم یکی از همین پروژه هاست و متاسفانه هنوز تکمیل نشده و فقط دهنه های پل گذاشته شده است.

به گفته وی جاده دو راهی خواجه عسکر دومین نقطه حادثه خیز خطرناک است که باید هر چه زودتر از طرف اداره کل راه و شهرسازی تعیین تکلیف شود زیرا تردد ماشین آلات سنگین در این مسیر زیاد و تاکنون روی این نقطه هم هیچ عملیاتی صورت نگرفته است.

فرماندار بم پروژه پل ولایت (ورودی شهر بم) را سومین نقطه حادثه خیز این منطقه دانست و افزود: باوجود اینکه بحث ساماندهی نقاط حادثه خیز در دستور کار قرار گرفته است اما متاسفانه ردیف اعتباری این پروژه بسته شده و باید این موضوع در سطح ملی پیگیری شود.

تکمیل پروژه از توان کمیته برنامه ریزی خارج است

شهسوارپور ادامه داد: اعتبارات کمیته برنامه ریزی شهرستان نیز کفایت نمی کند و اگر یکی از این پروژه ها بخواهد اجرا شود باید تمامی اعتبارات شهرستان را برای همین یک پروژه اختصاص دهیم که این امر امکان پذیر نیست.

تفاهم نامه شهرداری و شهرسازی

فرماندار بم توضیح داد: قراردادی بین اداره کل راه و شهرسازی و شهرداری بم منعقد شده بود که به صورت مشترک 50 درصد پروژه غیرهمسطح پل ولایت تکمیل شود.

وی می‌گوید سپس تفاهم نامه دیگری شکل گرفت که راه و شهرسازی پل میدان مهدویت را شروع کند و پل میدان ولایت(پروژه غیرهمسطح) را شهرداری بسازد؛ باوجود اینکه پل ولایت در محدوده فعالیت های شهرداری هم وجود ندارد اما این تفاهم نامه منعقد شده است.

شهسوارپور افزود: در زمان انعقاد این تفاهم نامه بحث های درآمدی برای شهرداری مهیا بود و اعتباراتی را شهرداری از محل عوارض بر ارزش افزوده از طریق منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید دریافت می کرده اما کلنگ زنی این پروژه همزمان با پایان سال قانونی برنامه پنجم توسعه و شروع برنامه ششم بوده است.

وی بیان کرد: اعتباراتی که به شهرداری بم واریز می شد و درآمدهای قبلی که مختص شهرستان بم بود دیگر به شهرداری بم تعلق نمی گرفت و شهرداری هم توان مالی برای ادامه فعالیت روی این پروژه را نداشته است.

این مسئول خاطرنشان کرد: از یک طرف شهرداری دیگر توان مالی برای تکمیل این پروژه را ندارد زیرا هزینه ها به دلیل وجود تحریم ها با برآوردی که صورت گرفت بسیار بالا رفته؛ همچنین وزارت راه و شهرسازی به تعهدات خود عمل نکرده و این معضل به وجود آمده است.

راه نجات پروژه چیست؟

فرماندار بم می گوید تنها راه نجات این پروژه پایدار شدن ردیف اعتباری آن است زیرا این پروژه جزو نقاط حادثه خیز دیده شده است.

به گفته وی این موضوع از طرف استاندار وقت و نماینده مردم منطقه شرق استان در مجلس در سطح ملی در حال پیگیری است.

شهرداری: پل ولایت در محدوده شهر نیست

در ادامه سرپرست شهرداری بم نیز ضمن تشریح آنچه بین این نهاد با راه و شهرسازی درباره این دو پروژه گذشته به خبرنگار ایرنا گفت: در سال 95 که پروژه جزو پنج پل مسیر جاده ترانزیتی در قالب طرح های ملی استان کرمان در فاصله کرمان تا زاهدان تعریف شده بود 2 پل به نوعی در محدوده شهری بم قرارداشت زیرا در طرح تفصیلی فعلی بم این جاده جزو حریم شهر تعریف شده و جزو محدوده شهر نیست.

محمد بنی اسدی اظهارداشت: باوجود این موضوع (قرارداشتن پل در حریم شهر) توافق شد با مشارکت 50 درصدی بین شهرداری و وزارت راه و شهرسازی این دو پل ساخته شوند؛ سپس بعد از توافق اولیه به صورت ضمنی و شفاهی توافقی دیگر صورت گرفت مبنی بر اینکه چون 2 پل (پل میدان ولایت و پل میدان مهدویت )وجود دارد به جای مشارکت 50 درصدی یکی از پل ها را شهرداری و دیگری را وزارت راه و شهرسازی بسازد.

وی ادامه داد: براساس توافق، پل میدان ولایت به صورت روگذر برعهده شهرداری و پل میدان مهدویت نیز به صورت زیرگذر برعهده راه و شهرسازی قرار گرفت.

بنی اسدی تاکید کرد: شهرداری هم با عقد قراردادی با شرکت جهاد نصر شروع به انجام پروژه کرد و تغییراتی از لحاظ فنی به واسطه برخی تحریم‌ها و مسایل و مشکلات توسط مشاور روی شکل پل با حفظ نمای ظاهری آن در نظر گرفته شد.

12 میلیارد برآورد برای سال 99

وی افزود: عملیات اجرایی پل در سال 97 به دلیل کمبود اعتبار در شهرداری متوقف شد و مجدد اوایل سال 99 طبق برآورد صورت گرفته تقریبا 12 میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل این پروژه نیاز داشت.

بنی اسدی می گوید طی مذاکره با پیمانکار درباره نحوه پرداخت شهرداری توافقاتی صورت گرفت بدین شکل که پیمانکار ماهانه بالای یک میلیارد تومان کار انجام دهد و شهرداری 50 درصد صورت‌وضعیت را پرداخت کند و مابقی جزو مطالبات باقی بماند که پروژه ظرف یکسال تکمیل شود.

اهالی منطقه و درخواست تغییر در طراحی پل

سرپرست شهرداری بم بیان کرد: اما بعد از آن با اعتراض گروهی از شهروندان و اهالی منطقه مبنی بر تعطیلی کامل پل روبه رو شدیم و درخواست تغییر در طراحی پل به صورت اجرای ستون در طول پل را داشتند که لازمه اجرای آن جمع آوری کامل پل بود.

بنی اسدی عنوان کرد: طبق اظهارنظر تیم کارشناسی از طرف شورای اسلامی شهر برای تغییر طرح و برداشتن بارریزی ها اعتباری حدود 34 میلیارد تومان نیاز بود که عملا بعد از مقایسه آن با طرح موجود با توجه به محدودیت مالی شهرداری امکان پذیر نبود.

به گفته وی اعتراض ها به شورای شهر کشیده و جلساتی با حضور این افراد برگزار شد، سپس معترضان به دادستانی رفتند و دادستان نیز به صورت موقت دستور توقف عملیات پروژه را صادر کرد.

منتظر تصمیم شورای ششم هستیم

وی گفت: زمانی که تیم کارشناسی برآورد اجرای پل را حدود سه برابر بیشتر از برآورد اولیه داد و شهرداری هم با کمبود منابع مالی روبه رو شده بود پروژه متوقف ماند تا مجدد شورای اسلامی دور ششم برای تعیین تکلیف این پروژه ورود کند.

این مسئول عنوان کرد: طبق آخرین مصوبه با حضور معاون امور عمرانی استانداری کرمان در فرمانداری بم مقرر شد فعلا میدان بازگشایی و توسط مشاور طرح زیباسازی روی پل ارایه شود تا زمان تامین اعتبار از طریق اعتبارات ملی بتوانیم پل را ادامه دهیم.

سرپرست شهرداری بم توضیح داد:با توجه به اینکه مشخص نیست ادامه این پروژه چه زمانی باشد و ورودی شهر از شکل تپه خاکی که ایجاد شده و نشان می دهد پروژه ای نیمه کاره رها شده خارج شود، طرحی به شکل سنتی به صورت یک دیوار برای اتصال دهانه های پل به یکدیگر و با ایجاد نماسازی و فضای سبز در نظر گرفته شد.

به گفته وی این طرح سنتی کاهگلی حدود 100 میلیون تومان هزینه دربرداشته است.

بنی اسدی اضافه کرد: در شورای شهر گفته شده به دلیل اینکه راه و شهرسازی هم به تعهدات خود عمل نکرده و پل میدان مهدویت را آغاز نکرده بنابراین انتظار می رود روند این پروژه مجدد با مشارکت راه و شهرسازی به صورت 50 درصد ادامه پیدا کند.

وی گفت: در آخرین بازدیدی که با حضور نماینده، فرماندار و دادستان شکل گرفت مقرر شد جلساتی با راه و شهرسازی برگزار و تصمیم نهایی اتخاذ شود؛ همچنین انتظار می رود شورا نیز به صورت واضح مشخص کند آیا قصد دارد این پروژه را به همین شکل تکمیل کند یا اینکه توقف و جمع آوری یا تغییر طرح را در دستور کار خود قرار می دهد؟

این مسئول درباره ضرورت ایجاد این پل تصریح کرد: دلیل احداث 2 پل روی 2 میدان، حذف طرح کمربندی بم بود که بار ترافیک ترانزیتی را از داخل و محدوده شهر خارج کند و این مسیر هم به نوعی مسیر اتصالی شمال به جنوب در محدوده شهری تعریف می شد و خواستند با احداث این دو پل خطرآفرینی را برای شهروندان کم کنند.

بنی اسدی افزود: با توجه به اینکه بار مالی آن روی دوش شهرداری می آمد از نظر شهرداری پروژه‌های مهمتر و اولویت دارتری در سطح شهر وجود دارد تا اینکه شهرداری هزینه را در حوزه راه و شهرسازی برای اصلاح تقاطع های مسیر ترانزیتی یک شهر ببرد زیرا این موارد از وظایف راه و شهرسازی و راهداری است.

شورای شهر اما مصمم به تکمیل پروژه پل ولایت

رئیس شورای اسلامی شهر بم نیز در این باره گفت: شورای اسلامی دور ششم پیگیری های لازم را درباره پروژه پل ولایت انجام داده است و از شورای تامین شهرستان نیز دعوت شد و همچنین با حضور غضنفرآبادی نماینده مردم در مجلس،دادستان و مسئولان شهرستانی از این پروژه نیمه تمام بازدیدی به عمل آمد.

کریم غضنفرآبادی اظهارداشت: با توجه به هزینه انجام شده پنج میلیاردی شهرداری بم در این پروژه و اینکه اگر این پروژه ضرورت احداث در منطقه را نداشته چرا انجام شده است بنابراین به دنبال این هستیم تا وزارت راه و شهرسازی هم به تعهدخود عمل کند.

وی ادامه داد: نشستی به همراه فرماندار بم با مدیرکل راه و شهرسازی کرمان صورت گرفت که مشخص شد ردیف اعتباری سال 99 بسته شده و به دنبال این هستیم تا ردیف اعتباری دیگری از طرف اداره کل راه و شهرسازی صورت بگیرد و پروژه پل ولایت از این وضعیت بلاتکلیفی خارج شود.

رئیس شورای اسلامی بم تاکید کرد: ادامه این پل نسبت به ساخت و حفظ نقشه قبلی مطمئنا بهتر از این وضعیتی خواهد بود که باعث نگرانی مردم باغ شهر جهانی بم شده است.

وی می گوید پروژه پل ولایت به دلیل اینکه در محدوده شهری قرار دارد مقرر بوده با همکاری شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی انجام شود که شهرداری به تعهداتش عمل کرده اما اداره کل راه و شهرسازی گفته ردیف اعتباری این پل بسته شده است.

تاخیر بیشتر، هزینه بیشتر

غضنفرآبادی توضیح داد: اعتبار مورد نیاز پل با توجه به وضعیت اقتصادی و تحریم ها مشخص نیست اما هر چه دیرتر در این باره تصمیم گیری شود هزینه بیشتری خواهد برد و مردم نیز بیشتر ضرر خواهند کرد.

رئیس شورای اسلامی بم تصریح کرد: با توجه به اینکه این پروژه در ورودی شهر همچنین دروازه اصلی شهر و راه ارتباطی استان ها و کشورهای همسایه قرار دارد امیدواریم هرچه سریعتر تعیین تکلیف شود زیرا اگر زمان زیادی از پروژه بگذرد چیزی جز تخریب و استهلاک عاید ما نخواهد شد.

شهرداری تصمیم گرفت پروژه پل ولایت را خودش اجرا کند

رئیس اداره راه و شهرسازی بم نیز درباره پروژه غیرهمسطح پل ولایت می گوید: راه و شهرسازی برای رفع نقاط حادثه خیز، نقاطی که نیاز به تقاطع های غیرهمسطح دارند را شناسایی می کند و برای آن طرح می گذارد که معمولا در قالب یک پروژه ملی تعریف می شود، به طور مثال بزرگراه بم- کرمان- زاهدان- میرجاوه که نقاط حادثه خیز این بزرگراه مشخص شد.

مهدی حقیقی بیان کرد: در این طرح تمام پل های این مسیر و هر نقطه از پروژه که حادثه خیز بود مشخص شد تا به صورت زیرگذر، روگذر یا تلفیقی کار شود.

وی افزود: پروژه غیرهمسطح پل ولایت نیز توسط اداره کل راه و شهرسازی کرمان در دست اقدام بود اما شهرداری بم تصمیم می گیرد این پروژه را در دست بگیرد و چون پیمانکار این پروژه با شهرداری مشترک بود بنابراین تفاهم نامه ای منعقد می شود.

رئیس اداره راه و شهرسازی عنوان کرد: در تفاهم نامه ذکر شده که پروژه با تمام اعتباری که راه و شهرسازی داشته به شهرداری بم واگذار شده است و صحبتی از اینکه راه و شهرسازی پل مهدویت را بسازد در تفاهم نامه قید نشده است.

وی در عین حال گفت: ساخت پل مهدویت جزو وظایف ذاتی راه و شهرسازی است و هر زمان پروژه از لحاظ مالی تامین شود عملیات احداث آن شروع خواهد شد.

طولانی شدن پروژه به شهرداری مربوط است

حقیقی تصریح کرد: اینکه در مدیریت شهری سلیقه ها متفاوت می شود، گروهی یک نظر و گروهی دیگر نظر دیگری ارایه می دهد، پروژه طولانی می شود، همچنین تسمه های فلزی به کار رفته در پل مشمول تحریم می شود یا طرح تغییر پیدا می کند به شهرداری مربوط است چون دیگر در این پروژه راه و شهرسازی وظیفه و مسئولیتی نداشته است.

وی خاطرنشان کرد: اگر این پروژه به شهرداری واگذار نشده بود به دلیل اینکه پروژه ملی بود مطمئنا تکمیل شده بود.

راه و شهرسازی نباید هزینه ای می پرداخته است

رئیس اداره راه و شهرسازی بم اضافه کرد: اینکه می گویند راه و شهرسازی باید هزینه ای پرداخت می کرده اشتباه است زیرا در زمان عقد تفاهم نامه تمام بدهی های مالی از جمله مشاور و پیمانکار توسط راه وشهرسازی پرداخت شده است.

حقیقی درباره زیرگذر پل مهدویت نیز می گوید: از سال 95 که راهداری از وزارت راه و شهرسازی منفک شد مسایلی پیش آمد و دستورالعملی ابلاغ شد که رفع نقاط خادثه خیز به راهداری واگذار شود، مانند پل دهبکری.

وی گفت: اما یکسری از پروژه ها مانند همین پروژه باغین-ماهان- بم- زاهدان- میرجاوه حذف شده و پیگیر این موضوع هستیم که بتوانیم مجدد این پروژه را شروع کنیم.

حقیقی توضیح داد: ردیف ملی این پروژه حذف شده اما ردیف استانی آن حذف نشده است که در همین زمینه زیرگذر ابارق انجام شده ولی هنوز تکمیل نشده است و باید 2 رمپ 2 طرف زده شود تا پل تکمیل شود.

وی عنوان کرد: اگر کد پروژه ماهان- باغین- بم برگردانده نشود نهایت به عنوان یک نقطه حادثه خیز وزارت راه و شهرسازی یا راهداری این موضوع را حل خواهند کرد.

رئیس اداره راه و شهرسازی بم افزود: با توجه به اینکه جنوب بلوار خلیج فارس و شرق بلوار حوزه و دانشگاه و شهرک دوستی به محدوده بم الحاق خواهد شد مجدد اتصالاتی برای این قسمت الحاقی به شهر (میدان مهدویت) دیده خواهد شد.

به گفته وی به دلیل واگذاری های مزاحم مانند خرید ضایعات، آهن الات، پارکینگ ها، آهن فروشی ها و غیره که شهرداری در زمان های قبل انجام داده این محدوده باید ساماندهی شود تا این محدوده به داخل بم متصل شود.

حقیقی درباره پل زیرگذر میدان مهدویت نیز گفت: درست است که طرح این منطقه زیرگذر بوده و به دلیل وجود مراکز انتظامی نباید روگذر احداث شود منتهی باید به دلیل نحوه اتصال شمال به جنوب این طرح مجدد بازبینی شود.

رئیس اداره راه و شهرسازی بم اضافه کرد: با توجه به اینکه قرار است در طرح تفصیلی معابر شهر بم به سمت حمل و نقل سبز بروند باید تمام موارد در نظر گرفته شود.

5 سال بلاتکلیفی پروژه‌ای ملی در بم و تبدیل آن به نماد کاهگل