تهرانی ها، مراقب آب باشید
آمار و ارقام موجود در حوزه منابع آبی شرایط بحرانی را برای تهران به تصویر کشیده، تا جایی که کارشناسان نسبت به آن هشدار دادند و اعلام کردند که اگر مدیریت مصرف صورت نگیرد، آینده خوبی در انتظار پایتخت نشینان نخواهد بود.
زمان مطالعه 3 دقیقه
تهران در شرایطی به فصل پاییز و شروع سال آبی جدید وارد شده که با کسری 314 میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته مواجه است و کارنامه سال آبی 1400-1399 را در حالی می‌بندیم که میزان بارش‌های کشور در مقایسه با متوسط بلندمدت با کاهش 50 درصدی مواجه بوده است؛ به طوری که ورودی سدهای تامین‌کننده آب تهران کاهش 40 درصدی داشته است.
این در حالی است که مطابق پیش‌بینی‌ها امسال پاییزی کم‌بارش داریم و پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی نیز از بارش‌های کمتر از نرمال در پاییز و افزایش نیم تا دو درجه‌ای دما در مقایسه با آمار بلندمدت در فصل پاییز حکایت دارد. از سوی دیگر بارش‌های احتمالی صرفا در ارتفاعات صورت خواهد گرفت.
در چنین شرایطی متوسط مصرف آب در تهران سه میلیارد و 300 میلیون لیتر (معادل سه میلیون و 300 هزار متر مکعب) است که با در نظرگرفتن این رقم، می‌توان گفت تهران به میزان 100 روز مصرف شهروندانش نسبت به سال گذشته با کمبود آب روبروست.
در این راستا تورج کشاورز - کارشناس ارشد حوزه منابع آبی - ضمن هشدار به کلان شهر ها درباره کمبود منابع آبی گفت: کلان شهرهایی همچون تهران، شیراز و اصفهان می بایست توجه زیادی به حفظ این مایه حیات داشته باشند چرا در غیر این صورت در آینده ای نه چندان دور با مشکلات زیادی مواجه می شوند.
وی با بیان اینکه عمده کلان شهرها چندین سال است که با معطل تامین آب شرب مواجه هستند اما با توجه به شرایط خشکسالی اخیر و رشد جمعیت این موضوع هر سال تشدید می شود، اظهار کرد: هرچند اولویت تامین منابع آب در ابتدا شرب، صنعت و بعد از آن کشاورزی است اما به دلیل رشد جمعیت، اضافه برداشت و خشکسالی منابع آبی پاسخگو نیست.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه اقدامات جدی برای مقابله با اضافه برداشت صورت نمی گیرد، گفت: هرچند که برنامه ریزی هایی صورت گرفته اما آنطور که باید به این مهم توجه نمی شود، طرح تعادل بخشی آب های زیرزمینی چندین سال است که تعریف شده و در دست اجرا قرار گرفته است اما به دلیل کمبود بودجه یا ملاحظات مدیریتی جدیت کافی برای اجرای این طرح وجود ندارد.
به گفته کشاورز دستور العمل یک و دو طرح تعادل بخشی فرهنگسازی است موضوعی که در این برهه اهمیت زیادی دارد و باید نحوه مصرف اصلاح شود، بهترین راه حل در شرایط فعلی این است که الگوی مصرف اصلاح شود.
وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که میزان مصرف اصلاح نشود، مشکلات منابع آبی برطرف نخواهد شد، تصریح کرد: در شرایط فعلی هرچه راه های تامین آب را افزایش دهیم به همان میزان مصرف نیز افزایش می یابد لذا لازم است در مرحله اول اصلاح مدیریت مصرف صورت بگیرد.
به گفته این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی در حال حاضر میزان مصرف آب شرب شهری در ایران با میزان بارش 240 میلیمتر در سال بسیار بیشتر از شهرهای اروپایی بوده که حتی بیش از 600 میلیمتر بارندگی سالانه دارند و مهم ترین مساله در شرایط فعلی نیز توجه به همین موضوع است.
کشاورز ادامه داد: درست است که دشت ها کم آب شدند و بحران خشکسالی در کشور وجود دارد اما تا زمانی که فرهنگ مصرف اصلاح نشود به نتیجه نخواهیم رسید بنابر این باید این موضوع از حالت شعاری خارج شود و اقدامات فرهنگسازی در این حوزه صورت بگیرد.
وی اظهار کرد: با بالابردن نرخ آب، اعمال جریمه و یا هر اقدامی که میتواند در این حوزه راهگشا باشد، باید برنامه ریزی صورت بگیرد و راهکار اجرایی آن اعمال شود، متاسفانه بسیاری از دستورالعمل هایی که مصوب می شود در عرصه قابلیت اجرایی ندارد.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه توجه به مساله فرسوده بودن شبکه توزیع آب شهری نیز که در برخی شهرها باعث هدررفت تا حدود 30 درصد از آب ورودی به شبکه می شود نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: لازم است که بازسازی شبکه توزیع در اولویت کارهای وزارت نیرو قرار گیرد.
تهرانی ها، مراقب آب باشید