جاخالی دادن بانکها به پروژه مسکن ملی!
آخرین آمار از پول‌های واریز شده به حساب سازندگان مسکن ملی نشان می‌دهد نه تنها وامهای بانکی سهم ناچیزی از منابع این پروژه را تشکیل می‌دهد بلکه با میزان آورده تزریق شده به طرحها از سوی متقاضیان فقط می‌توان حدود 8200 واحد مسکونی احداث کرد؛ این در حالی است که بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی بخش عمده 40 هزار واحد افتتاح شده بدون اتکا به تسهیلات مصوب این پروژه احداث شده است.
زمان مطالعه 5 دقیقه
طبق اعلام بانک مسکن تا کنون از 8640 میلیارد تومان آورده متقاضیان 2840 میلیارد تومان آن برای احداث پروژه‌های طرح اقدام ملی مسکن به حساب سازندگان واریز شده است. 244 میلیارد تومان هم تسهیلات بانکی پرداخت شده که مجموع دو عدد مذکور را به 3084 میلیارد تومان می‌رساند. مابقی نیز که حدود 5800 میلیارد تومان است به تدریج با پیشرفت فیزیکی و آغاز احداث پروژه‌ها تخصیص خواهد یافت.
هزینه ساخت هر واحد مسکن ملی 375 میلیون تومان
با احتساب هزینه حدود 5 میلیون تومان برای هر متر مربع واحدهای اقدام ملی، برای ساخت یک واحد 75 متری به حدود 375 میلیون تومان نقدینگی نیاز است. یعنی 3084 میلیارد تومان فقط تکافوی ساخت 8224 واحد اقدام ملی مسکن را می‌دهد.
البته تا کنون 40 هزار و 78 واحد مسکن ملی افتتاح شده که محمود محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ به ایسنا گفت: عمده واحدهایی که به بهره‌برداری رسیده از روشهایی همچون تعاونی‌سازی با دریافت وام اوراق، استفاده از تسهیلات 9 درصد بافت فرسوده و دریافت زمین بدون اتکا به منابع بانکی ساخته شده است.
تنها 15 هزار واحد مسکن ملی به مرحله قرارداد رسیده است
در حال حاضر 534 هزار واحد اقدام ملی مسکن به مرحله اجرا رسیده است. آمار افتتاح حساب از سوی متقاضیان هم بدون احتساب حسابهای فسخ شده از واریز وجوه توسط 237 هزار نفر حکایت دارد. این بدان معناست که ممکن است بر اثر طولانی شدن فرآیند ساخت واحدها بخشی از متقاضیان انصراف داده باشند. با وجود آنکه دو سال از آغاز عملیات اجرایی طرح اقدام ملی مسکن می‌گذرد 62 هزار و 493 واحد برای دریافت تسهیلات به بانک مسکن معرفی شده و تنها 15 هزار و 102 واحد قراردادهایشان به امضا رسیده است.
سازندگان می‌گویند به دلیل رشد بیش از 100 درصدی قیمت نهاده‌های ساختمانی طی یک سال گذشته هر متر مسکن ملی 5 میلیون تومان هزینه در بر دارد. اما وزارت راه و شهرسازی بر اساس هزینه‌های تابستان 1399 نرخ پایه در قرارداد با سازندگان را 2.7 میلیون تومان در هر متر مربع تعیین و هنوز این نرخ را به‌روزرسانی نکرده است.
با این حال مردادماه امسال تعدادی واحد مسکن ملی در شهر جدید پرند افتتاح شد که محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ هزینه ساخت هر واحد از این پروژه را متری 4 میلیون تومان و قیمت زمین را متری 700 هزار تومان اعلام کرد.
گلایه سازندگان از بی‌توجهی سیستم بانکی به بخش مسکن
فرشید پورحاجت ـ دبیر کانون انبوه سازان ـ با بیان این ادعا که احتمالا بخشی از 40 هزار واحد افتتاح شده مسکن ملی مربوط به پروژه‌های نیمه تمام مسکن مهر بوده است گفت: مقدار منابعی که در حال حاضر در بخش مسکن تزریق می‌شود به هیچ عنوان پاسخگوی تقاضای موثر نیست. به اذعان خود مسئولان 2 میلیون و 500 هزار نفر برای مسکن ملی نام‌نویسی کردند که از تقاضای بالا برای مسکن در کشور حکایت دارد.
وی تاکید کرد: تنها راه تامین مسکن کشور به کارگیری توان بخش خصوصی است و دولت توانایی ساخت و ساز ندارد. اما بخش خصوصی با انواع و اقسام موانع و مشکلات درگیر است. برای یک استعلام ساده حدود دو ماه وقت سازنده را می‌گیرند. دستگاههای خدمات‌رسان نیز هزینه‌های سنگینی را مطالبه و هر از گاهی خدمات خود را قطع می‌کنند. سیستم بانکی هم که قرار است 20 درصد تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهد هیچگونه رغبتی برای پرداخت این نوع وام ندارد و تنها بانک مسکن به پرداخت تسهیلات مسکن می‌پردازد که به هیچ عنوان منابع آن پاسخگوی این بخش نیست.
دبیر کانون انبوه‌سازان، هزینه‌های مسکن ملی را به فنر جمع شده‌ای تشبیه کرد و گفت: اگر وزارت راه و شهرسازی نخواهد بر روی عدد 2.7 میلیون تومان تجدیدنظر کند هیچ سازنده‌ای زیر بار پذیرش ریسک ساخت واحدهای اقدام ملی نخواهد رفت. آماری که بانک مسکن ارایه کرده نشان می‌دهد یک هشتم ظرفیت صنعت ساختمان در پروژه اقدام ملی به کار گرفته شده است؛ چرا که بخش خصوصی واقعی از این پروژه استقبال نکرده و با این روند نمی‌توان کاری از پیش برد.
به گفته پورحاجت، سیستم بانکی باید حدود دو برابر مبالغ واریزی از سوی متقاضیان، منابع به ساخت پروژه‌های مسکونی اختصاص دهد. این در حالی است که کل وامی که تا کنون از طریق بانک مسکن برای پروژه‌های اقدام ملی اختصاص یافته یک سی و پنجم رقمی است که متقاضیان واریز کرده‌اند.
شرایط فعلی حاکی از آن است که جای خالی بانکها در پروژه اقدام ملی احساس می‌شود. تسهیلات مسکن ملی به 250 میلیون تومان افزایش یافته که اگر مشکلات اولیه همچون دریافت پروانه ساختمانی از سوی شهرداری‌ها اجازه پیشرفت کارها را بدهد و تسهیلات هم به داد پروژه برسد با 250 میلیون تومان می توان طرح را به مرحله مناسبی از پیشرفت رساند. اما احتمالا با این رویه تسهیلات بانکی حکم نوشدارو بعد از مرگ سهراب را در پروژه مسکن ملی ایفا خواهد کرد.
مسکن ملی در یک نگاه
بنابراین گزارش، شهریوماه 1398 طرح اقدام ملی مسکن کلنگ‌زنی شد و 18 آبان ماه 1398 ثبت نام از متقاضیان در چهار استان آغاز و سپس به دیگر استانها تسری پیدا کرد. ابتدا برای این پروژه 400 هزار واحد تعریف شد که هم‌اکنون 534 هزار واحد در مرحله اجرا قرار دارد. در پنج مرحله ثبت نام این طرح در سامانه اقدام ملی به نشانی tem.mrud.ir مجموعا 2.5 میلیون نفر نام‌نویسی کردند که 530 هزار خانه اولی مشمول این طرح قرار گرفتند. تا کنون دو مرحله افتتاح صورت گرفته که روز یکم آبان ماه 1399 تعداد 11 هزار و 560 واحد و روز 21 تیر 1400 تعداد 28 هزار و 518 واحد جمعا 40 هزار و 78 واحد به بهره‌برداری رسیده است.
این پروژه از طریق آورده متقاضیان و وام بانکی پیش می‌رود. از ابتدا تسهیلات این طرح 100 میلیون تومان با نرخ سود 18 درصد بود که به 250 میلیون تومان افزایش یافته است. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود 40 میلیون تومان است. میانگین قیمت این واحدها در کل کشور طبق شاخص سازمان برنامه و بودجه در سه ماهه دوم سال 1399 متری 2.8 میلیون تومان است که البته بر اساس آخرین محاسبات اداره کل راه و شهرسازی استان تهران به 3.7 میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است. با این حال سازندگان، هزینه ساخت را حدود 5 میلیون تومان در هر متر مربع عنوان می‌کنند.
جاخالی دادن بانکها به پروژه مسکن ملی!