آمارهای به دست آمده در خرداد ماه سال 1400 نشان میدهد که هزینه ساخت و ساز در شهرهای بزرگی مانند تهران و مشهد به ازای یک مترمربع زیربنا به حدود 6 میلیون تومان رسیده است.
زمان مطالعه 5 دقیقه
یکی از مقامات حوزه مسکن قیمت هر متر مسکن طرح ملی را 3/7 میلیون تومان ارزیابی کرد، هزینه ساخت در شرایطی کمتر از 4 میلیون تومان عنوان میشود که میانگین هر مترمربع مسکن در تهران نزدیک به 30 میلیون تومان است، از این رو با توجه به پهناور بودن ایران باید از دولت ناتوان در بهبود وضعیت زمین و ساختمان در ایران سؤال کرد که تا کی میخواهد نسبت به گرانی زمین و ساختمان با کاربری مسکونی بیتفاوت باشد.
زمانی که دولت حسن روحانی روی کار آمد متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در تهران حدود 3 میلیون تومان بود و هم اکنون بر اساس آخرین گزارشهای بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن در تهران به 30 میلیون تومان نزدیک شدهاست. در این میان وقتی مقامات حوزه مسکن قیمت هر متر مسکن ملی را کمتر از 4 میلیون تومان ارزیابی میکنند، مشخص است که گرانی زمین در ایران به یک مشکل اساسی در حوزه ساخت و ساز و اسکان تبدیل شدهاست.
به طور کلی دو عامل قیمت زمین و هزینه مصالح و خدمات ساختمانی، هزینه ساخت ساختمانهای مسکونی را تشکیل میدهند که قیمت زمین به ویژه در شهرهای بزرگ، نقش پررنگتری در تعیین هزینههای ساخت دارد. آنطور که تاکنون وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده، در سطح کل کشور، سهم زمین در هزینههای تمامشده مسکن در سال 1384 حدود 47 درصد بوده که در سال 1392 به 56 درصد افزایش یافتهاست، البته پیشبینی میشود با توجه به محدودیت زمین این روند افزایشی باشد.
در حالی که پیش از این سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران هزینه ساخت هر مترمربع واحد مسکونی را برای سال 92 در پایتخت رقمی معادل 640 هزار تومان اعلام کردهبود، سازمان نظام مهندسی کشور، این رقم را برای کل کشور مترمربعی 500 هزار تومان تعیین کرده که به این ترتیب، ساختوساز در تهران حداقل 28 درصد گرانتر از سایر شهرها برآورد شد.
این تعرفه، برای ساختمانهای سه تا پنج طبقه اعلام شدهاست. بر این اساس، هزینه ساخت هر مترمربع واحد مسکونی در اکثر ساختوسازهای پایتخت که در سه تا پنج طبقه احداث میشود، از سوی نظام مهندسی تهران مترمربعی 600 هزار تومان برای سال 92 اعلام شدهاست.
بر اساس اعلام سازمان نظام مهندسی ساختمان که هر سال جدول هزینههای ساخت هر مترمربع واحد مسکونی را در تهران به تفکیک تراکم و تعداد طبقات و بر اساس بخشنامه سازمان برنامهوبودجه، تنظیم و ابلاغ میکند، قیمت ساخت هر مترمربع ساختمان در سال 1400 برای واحدهای یک تا پنج طبقه حدوداً متری 3 میلیون تومان و بین شش تا 10 طبقه متری 3 میلیون و 500 هزار تومان، 11 تا 14 طبقه حدوداً متری 4 میلیون و 500 هزار تومان و 15 طبقه به بالا متری 5 میلیون و 500 هزار تومان تعیین شدهاست.
با این همه، آمارهای به دست آمده در خرداد ماه سال 1400 نشان میدهد که هزینه ساخت و ساز در شهرهای بزرگی مانند تهران و مشهد به ازای یک مترمربع زیربنا به حدود 6 میلیون تومان رسیدهاست. آنچه باید مورد نظر قرار بگیرد این است که این مبلغ فقط هزینه ساخت و ساز است و هزینه عوارض شهرداری، بیمه، نظام مهندسی و سایر سازمانها را نیز باید به مبلغ فوق اضافه کرد که با احتساب آنها حداقل به 6 الی 7 میلیون تومان خواهد رسید.
طبق اعلام غیررسمی رئیس نظام مهندسی استان تهران رقم کف هزینه ساخت و ساز در روستاها حدود 5/3 میلیون تومان است و علت اصلی قیمتهای رسمی و البته غیر منطقی اعلام شده توسط این سازمان کمتر کردن فشار اقتصادی به کارفرماهاست، زیرا دستمزد ناظرین درصدی از قیمت تمام شدهاست.
با توجه به اینکه متوسط قیمت مسکن در شهری، چون تهران اخیراً از سوی بانک مرکزی 30 میلیون تومان برای هر مترمربع عنوان شدهاست و میتوان متوجه شد که هزینه زمین سنگینترین نهاده در تشکیل قیمت مسکن میباشد البته افزایش قیمت مصالح ساختمانی و خدمات مرتبط با ساخت و ساز مقولهای بوده که با نقد فعالان حوزه تولید مسکن روبهرو شدهاست، اما همچنان این پرسش در میان است که چرا قیمت زمین در ایران آنقدر بالاست که هزینههای ساخت و ساز را به شدت افزایش دادهاست.
معاون مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان تهران با بیان اینکه در مرحله پنجم 23 هزار نفر برای واحدهای اقدام ملی در شهرهای تحت مسئولیت اداره کل استان ثبتنام کردهاند، گفت: تا حدود دو هفته دیگر افراد واجد شرایط مشخص میشوند؛ درباره قیمت نیز با توجه به اینکه نرخ مصالح ساختمانی در یک ماه اخیر نوسان چندانی نداشته، قیمت مسکن ملی فعلاً همان متری 3/7 میلیون تومان است.
یاسر لک: به طور کلی در استان تهران، به جز شهرهای جدید 8 هزار واحد مسکن ملی در دست ساخت است که سایت 2 هزار واحدی تهرانسر توسط پیمانکار بخش خصوصی احداث میشود و فعلاً شرایط واگذاری به متقاضیان را ندارد. 3 هزارو 550 واحد نیز رأساً توسط اداره کل راه و شهرسازی استان تهران ساخته میشود. احداث 2 هزارو 500 واحد نیز در شهرهای کوچک بر عهده بنیاد مسکن است.
معاون اداره راه و شهرسازی استان تهران با بیان اینکه هزارو 500 نفر ظرفیت خالی برای مسکن ملی استان وجود دارد، گفت: در مرحله پنجم فراخوان از متقاضیان واحدهای اقدام ملی در محدوده تحت مسئولیت اداره کل، به جز شهرهای جدید 23 هزار نفر در استان تهران تقاضا دادهاند. تا کنون 400 نفر از این افراد احراز شرایط شدهاند. هزارو 500 نفر برای پروژههای در حال احداث، ظرفیت خالی داریم که افراد واجد شرایط را به آنها معرفی میکنیم.
لک درباره جدیدترین برآورد از قیمت مسکن ملی استان تهران گفت: قراردادها با همان مدل مدنظر ما پیش میرود. برآوردی که از قیمت در اردیبهشت داشتیم متری 3/7 میلیون تومان بود که با توجه به ثبات قیمت مصالح ساختمانی این نرخ تغییر نکردهاست. اگر متقاضیان، آورده را به موقع پرداخت کنند، روند مناسب پیشرفت طرحها ادامه مییابد و تا پایان سال 1401 تمامی پروژههای فعلی تکمیل خواهد شد.
هزینه ساخت مسکن در سال 1400